Ontketen je brein

In het eerste deel van ‘Ontketen je brein’ legt Compernolle uit hoe ons brein werkt. Deze nieuwe informatie kan op zich al leiden tot een grotere intellectuele productiviteit en nieuwe manieren van werken. In het tweede deel laat hij zien hoe we onze hersenen in de boeien slaan als we geen rekening houden met de sterke en zwakke kanten van ons brein. Dit beïnvloedt onze efficiëntie en effectiviteit en heeft een negatieve invloed op ons gedrag. In het derde deel geeft de auteur ons tips, trucs en oefeningen om ons brein te bevrijden en deze negatieve invloeden te bestrijden. De afgelopen twintig jaar hebben wetenschappers vastgesteld dat we drie verschillende breinsystemen hebben. Met het reflecterende brein kunnen we denken aan dingen die er niet zijn of niet bestaan. Het is verantwoordelijk voor bewuste reflectie, voor logisch, analytisch en synthetisch denken, voor creatief denken, voor het oplossen van problemen, vooruitdenken, reflecteren op het verleden en diep nadenken. Het reflecterende brein is langzaam, heeft voortdurend concentratie en aandacht nodig, gebruikt veel energie en raakt gemakkelijk vermoeid. Het belangrijkste kenmerk is echter dat het maar met één gedachte tegelijk bezig kan zijn. Het reflexbrein daarentegen is heel snel, onbewust en autonoom, baseert zich uitsluitend op het hier en nu, is volkomen reactief en niet in staat om proactief te zijn of om te reflecteren op wat er gebeurd is. Het reflecterende brein moet de snelle conclusies van het reflexbrein controleren om ons te behoeden voor irrationele vergissingen. Verder nemen we iedere dag miljarden bits en bytes aan informatie op. Die moeten we ordenen en opslaan om ze later weer te kunnen gebruiken. Ons archiverende brein zorgt voor dit opslaan. Het reflecterende brein en het archiverende brein wisselen elkaar af: als het ene wordt geactiveerd, wordt het andere gedeactiveerd en omgekeerd. Om het dagelijkse informatiebombardement te verwerken denken veel mensen dat zij moeten multitasken. De nieuwste breininzichten tonen echter aan dat we dat helemaal niet kunnen. Als we bezig zijn met een taak en tegelijkertijd een e-mail versturen, is er sprake van taakwisseling. Dat betekent dat we minstens twee keer zoveel tijd nodig hebben om de taak te volbrengen dan wanneer we ons op één klus zouden concentreren. Na iedere onderbreking kost het veel tijd om weer terug te komen op hetzelfde niveau van snelheid en concentratie. Naarmate je meer wisselt van taken zul je meer vergeten, al deze wisselingen kosten veel hersenenergie en bij wisselingen gaan veel dingen ook nog eens fout. Multitasking is dus slecht voor onze intellectuele productiviteit. Een andere mythe of breinboei waar Compernolle ongenadig mee afrekent, is het open kantoor. Als we weten dat iemand die zestig minuten aan een memo werkt en daarbij twintig geluidjes van binnenkomende e-mails hoort, ongeveer dertig minuten zijn concentratie verliest, zal duidelijk zijn dat de afleiding door lawaai en verlies van privacy in open kantoren nog veel meer schade berokkent. De vermeende voordelen van verbeterde communicatie en samenwerking worden er volledig door teniet gedaan. Ontketen je brein is een uitermate belangrijk boek. Theo Compernolle stelt een aantal ‘geaccepteerde’ zaken uit het dagelijkse organisatieleven ter discussie omdat ze ronduit ongezond zijn voor de mensen die er werken. Hij beschrijft en onderbouwt alles op een uitermate toegankelijke manier waardoor zijn boek ook nog eens leest als een trein.