trefwoord
Arbeid: meer dan alleen werken
Arbeid vormt een centrale pijler in ons bestaan. Het geeft structuur aan onze dagen, betekenis aan ons leven en biedt ons inkomen om in ons levensonderhoud te voorzien. Maar wat betekent arbeid eigenlijk in de huidige maatschappij? Is het slechts een noodzakelijk kwaad of een bron van persoonlijke zingeving? In een tijd waarin automatisering, platformeconomie en veranderende arbeidsrelaties ons dwingen opnieuw na te denken over de rol en waarde van arbeid, verkennen we verschillende perspectieven op dit fundamentele aspect van het menselijk bestaan.
Alain de Botton
Een ode aan de arbeid
In 'Een ode aan de arbeid' observeert Alain de Botton verschillende beroepen vanuit een filosofisch perspectief. Hij onderzoekt wat werk betekent voor mensen en hoe het bijdraagt aan zingeving. De Botton laat zien dat zelfs in alledaagse beroepen betekenis en schoonheid schuilt, en dat arbeid ons identiteit verschaft in een complexe wereld.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
De relatie tussen arbeid en zingeving
Hoe we tegen arbeid aankijken heeft door de geschiedenis heen grote veranderingen ondergaan. Waar arbeid vroeger vooral als noodzaak werd gezien, verwachten we er nu veel meer van: persoonlijke voldoening, zingeving en zelfs geluk. Deze verschuiving heeft grote invloed op hoe we onze carrières vormgeven en welke eisen we stellen aan ons werk.
Jochanan Eynikel: ‘We zien een toenemende behoefte aan zin en betekenis’
Peter Spijker
In dit interview legt Jochanan Eynikel uit waarom steeds meer mensen behoefte hebben aan zingeving in hun werk. Hij constateert een toenemende hang naar betekenisvolle invulling van werktijd, vooral bij tweeverdieners. Hij introduceert het begrip 'betekeniseconomie' waarin werk, producten en diensten meer zijn dan ruilmiddelen in een economische transactie - ze moeten ook iets betekenen in het leven van mensen.
Rutger Bregman
Gratis geld voor iedereen
In 'Gratis geld voor iedereen' bevraagt Rutger Bregman kritisch onze relatie tot arbeid. Hij pleit voor kortere werkweken en heroverweegt hoe werk gewaardeerd en verdeeld kan worden. Bregman daagt ons uit na te denken over alternatieven voor het huidige economische systeem, waarin arbeid en inkomen wellicht niet meer zo sterk aan elkaar gekoppeld zijn.
Boek bekijken
Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis
Auteurs die schrijven over 'arbeid'
Kritische perspectieven op de moderne arbeidsmarkt
Niet alle ontwikkelingen op de arbeidsmarkt zijn positief. De flexibilisering leidt tot onzekerheid, platformeconomieën veranderen traditionele arbeidsrelaties, en sommige banen lijken weinig maatschappelijke waarde toe te voegen. Verschillende denkers stellen deze ontwikkelingen ter discussie.
SPOTLIGHT: David Graeber
Antropoloog David Graeber (1961-2020) verwierf wereldwijde bekendheid met zijn kritische analyses van werk en economie. Als prominente activist, grondlegger van Occupy Wall Street en hoogleraar aan de London School of Economics, onderzocht hij hoe moderne economische systemen vaak zinloos werk creëren terwijl ze echte waarde negeren.
Meer over David Graeber
David Graeber
Bullshit jobs
In zijn provocerende bestseller 'Bullshit Jobs' onderzoekt David Graeber waarom vele moderne banen zinloos aanvoelen voor wie ze uitvoert. Hij analyseert hoe het komt dat in een technologisch geavanceerde samenleving, die efficiënter zou moeten zijn, juist meer administratieve en ogenschijnlijk overbodige functies ontstaan, en wat dit doet met mensen's gevoel van eigenwaarde.
Boek bekijken
Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis
Tim Christiaens
De kluseconomie
In 'De kluseconomie' analyseert Tim Christiaens hoe arbeid in de platformeconomie wordt georganiseerd en gecontroleerd. Hij belicht kritisch hoe digitale platforms als Uber en Deliveroo de arbeidsrelaties fundamenteel veranderen, vaak ten koste van werkzekerheid en sociale bescherming van de 'zelfstandige' platformwerkers.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
"Hoe komt het dat, ondanks alle technologische vooruitgang, we allemaal drukker lijken te zijn dan ooit? Waarom is de belofte van een samenleving met meer vrije tijd veranderd in een nachtmerrie waarin velen vastzitten in zinloze, slecht betaalde banen die ze haten maar niet durven op te geven?"
Uit: Bullshit jobs
Veranderende waardering van arbeid
Hoe we naar arbeid kijken en welke waarde we eraan toekennen, verschilt sterk per cultuur en tijdsperiode. Ook binnen onze eigen samenleving zien we grote verschuivingen in hoe bepaalde beroepen worden gewaardeerd, zowel financieel als maatschappelijk.
Werk: een geschiedenis van de bezige mens - 'Een fascinerend boek'
Peter van der Wel
In zijn recensie van 'Werk: een geschiedenis van de bezige mens' bespreekt de recensent hoe antropoloog James Suzman de geschiedenis van arbeid analyseert vanaf de oertijd tot het heden. Suzman laat zien hoe jager-verzamelaars met slechts vier uur werk per dag duurzaam en gelukkig leefden, terwijl landbouwculturen meer energie produceerden ten koste van vrije tijd en vrijheid.
Maarten Huygen
Het nut van de man
In 'Het nut van de man' onderzoekt Maarten Huygen verschillende soorten 'mannenwerk' en de veranderende genderverdeling op de arbeidsmarkt. Huygen belicht hoe arbeid historisch sterk verbonden was met mannelijke identiteit en hoe die relatie in de moderne arbeidsmarkt aan het verschuiven is, met diepgaande gevolgen voor zowel mannen als vrouwen.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
Toekomstperspectieven: arbeid in een veranderende wereld
Automatisering, robotisering en kunstmatige intelligentie zullen de komende decennia onze arbeidsmarkt ingrijpend veranderen. Welke banen zullen verdwijnen? Welke nieuwe vormen van arbeid ontstaan er? En hoe organiseren we onze samenleving wanneer mogelijk niet iedereen meer betaald werk heeft?
SPOTLIGHT: Bob de Wit
Prof. dr. Bob de Wit is een visionaire wetenschapper en hoogleraar Strategisch Leiderschap aan Nyenrode Business Universiteit. Hij onderzoekt hoe digitale technologieën, biotechnologie en duurzame energie-oplossingen organisaties, sectoren en samenlevingen transformeren, en bereidt leiders voor op de economische en maatschappelijke revolutie van de komende jaren.
Meer over Bob de Wit
Bob de Wit
Society 4.0
In 'Society 4.0' bespreekt Bob de Wit het heroverwegen van arbeid als een van de acht sleutelkwesties in onze veranderende samenleving. Hij analyseert hoe technologische revoluties onze economie transformeren en pleit voor nieuwe manieren om werk en inkomen te organiseren in een toekomst waar traditionele arbeidspatronen onder druk staan.
Boek bekijken
Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis
Waarom werken we zo hard - 'Stevig onderbouwd betoog'
Dave van Ooijen
In 'Waarom werken we zo hard' betoogt Govert Buijs dat we ons in een transitieperiode bevinden waarin we de 'homo economicus' achter ons laten en betekenis weer een rol gaat spelen. Hij pleit voor een economie die ons de mogelijkheid biedt betekenisvol bezig te zijn en recht doet aan essentiële dimensies van het goede leven.
Society 4.0
Een belangrijke les uit 'Society 4.0' is dat we arbeid fundamenteel moeten herdefiniëren wanneer automatisering en AI steeds meer taken overnemen. Door meer nadruk te leggen op typisch menselijke vaardigheden als creativiteit, empathie en betekenisgeving kunnen we een arbeidsmarkt creëren die aanvullend is op technologie in plaats van erdoor vervangen te worden.
De psychologie van werk en arbeidsvreugde
De impact van werk op ons psychisch welzijn is enorm. Onderzoek laat zien dat zinvol werk bijdraagt aan geluk en voldoening, terwijl betekenisloos werk kan leiden tot stress, burn-out en depressie. Hoe kunnen we werk zo inrichten dat het bijdraagt aan ons welzijn?
Autonomie Verbondenheid Competentie Purpose - Leidinggeven aan mensen met de kennis van nu
Matthijs Steeneveld
In 'Autonomie Verbondenheid Competentie Purpose' wordt toegelicht dat volgens de zelfdeterminatietheorie (Deci & Ryan) en het werk van Wilmar Schaufeli mensen vier universele basisbehoeften hebben in hun werk: autonomie (ruimte om werk zelf in te richten), verbondenheid (goed contact met collega's), competentie (vaardig zijn met haalbare uitdagingen) en purpose (bijdragen aan iets dat de moeite waard is).
Liefde werkt - De menselijkheid terug in organisaties
Annemieke Mintjes
In 'Liefde werkt' wordt betoogd dat liefde voor je werk leidt tot meer werkgeluk én betere prestaties. De auteur pleit voor meer menselijkheid in organisaties en stelt dat liefde onlosmakelijk verbonden is met werkgeluk. In een tijd waarin mensen verbinding en gezamenlijkheid missen, kan liefde voor werk een kans bieden om betekenis te vinden.
Arbeid en maatschappelijke ongelijkheid
De waardering van verschillende vormen van arbeid loopt sterk uiteen, zowel financieel als in termen van status. Dit leidt tot maatschappelijke ongelijkheid die verder reikt dan alleen inkomensverschillen. Ook de verdeling van arbeid tussen verschillende groepen in de samenleving roept vragen op over rechtvaardigheid en gelijke kansen.
Ik werk al. Ik krijg er alleen niet voor betaald - ‘Grondig onderbouwd betoog’
Liesbeth Tettero
Het artikel 'Ik werk al. Ik krijg er alleen niet voor betaald' bespreekt hoe taken die voorwaardelijk zijn voor het draaien van de hele maatschappij - zoals zorg voor kinderen, mantelzorg en huishouden - vooral door vrouwen worden uitgevoerd, maar niet als 'werk' worden erkend of betaald. De auteur pleit voor politieke oplossingen zoals een nieuwe indeling van de werkweek en betere voorzieningen voor kinderopvang.
Malcolm Harris
Palo Alto
In 'Palo Alto' onthult Malcolm Harris de arbeidsomstandigheden en uitbuiting die schuilgaan achter het succes van Silicon Valley. Hij laat zien hoe de technologische revolutie, ondanks alle beloften van vooruitgang, ook heeft geleid tot nieuwe vormen van ongelijkheid en uitbuiting van arbeid in het hart van de innovatie-economie.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 11 werkdagen
Conclusie: naar een nieuwe waardering van arbeid
De manier waarop we arbeid organiseren en waarderen staat op een kantelpunt. De uitdagingen van onze tijd vragen om een herziening van onze relatie tot werk. Wellicht moeten we verder kijken dan het traditionele model waarin inkomen en identiteit sterk gekoppeld zijn aan betaalde arbeid. Door onbetaalde arbeid meer te waarderen, arbeidszekerheid opnieuw uit te vinden voor de platformeconomie, en meer ruimte te creëren voor zingeving in werk, kunnen we bouwen aan een toekomst waarin arbeid bijdraagt aan menselijk welzijn en duurzame ontwikkeling.
Het beantwoorden van de vraag wat arbeid betekent in de 21e eeuw is niet alleen een filosofische of economische kwestie, maar raakt aan de kern van hoe we als samenleving willen leven en wat we werkelijk waarderen. Het gesprek hierover is nog maar net begonnen.
