trefwoord
Overheidsbeleid: tussen planning en praktijk
Hoe komt overheidsbeleid tot stand? Hoe effectief is het? En wat betekent het voor burgers, bedrijven en maatschappelijke organisaties? Deze landingspagina biedt inzicht in de wereld van beleidsvorming, uitvoering en evaluatie. We verkennen de kloof tussen beleidstheorie en praktijk, bespreken praktische voorbeelden en belichten diverse perspectieven op de rol van de overheid in onze samenleving.
Wat is overheidsbeleid?
Overheidsbeleid omvat alle plannen, maatregelen en acties die door overheden worden ontwikkeld en uitgevoerd om maatschappelijke vraagstukken aan te pakken. Het is een systematische aanpak om specifieke doelen te bereiken, of dat nu gaat om klimaatverandering, armoedebestrijding, economische groei of volksgezondheid. Effectief beleid vereist inzicht in complexe maatschappelijke processen, samenwerking tussen verschillende partijen, en een balans tussen sturende kaders en ruimte voor uitvoering.
A. Hoogerwerf
Michiel Herweijer
A.J.G.M. van Montfoort
Overheidsbeleid
Als standaardwerk biedt 'Overheidsbeleid' van Hoogerwerf en Van Montfoort inzicht in hoe je bestaand beleid analyseert, evalueert en verbetert. Het boek maakt je wegwijs in beleidsanalyse en -ontwerp, essentiële vaardigheden voor beleidsmakers en bestuurders die willen begrijpen hoe effectieve beleidsprocessen werken.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 3 werkdagen
De spanning tussen beleid en uitvoering
Een van de grootste uitdagingen in het openbaar bestuur is de kloof tussen beleidsontwikkeling en uitvoering. Beleid wordt vaak gemaakt door mensen die ver van de dagelijkse praktijk staan, terwijl de uitvoering plaatsvindt door professionals die direct contact hebben met burgers. Deze afstand kan leiden tot beleid dat in theorie logisch lijkt, maar in de praktijk moeilijk uitvoerbaar is of onbedoelde effecten heeft.
De beleidsbubbel - ‘Relevant en actueel’
Annemarie Smits
In het artikel 'De beleidsbubbel - Relevant en actueel' wordt beschreven hoe beleid te sterk gekoppeld kan raken aan politieke en bestuurlijke systemen, en te zwak aan de gemeenschap. De auteur pleit voor goed beheer: 'Beheren is aandacht geven en voeden om een systeem gezond te houden. Ter plekke, passend en precies zijn.' Deze visie benadrukt het belang van verbinding tussen beleid en uitvoering.
Herman Tjeenk Willink
Kan de overheid crises aan?
In 'Kan de overheid crises aan?' onderzoekt Herman Tjeenk Willink fundamentele problemen in beleidsvorming en -implementatie. Hij analyseert waarom de overheid vaak worstelt met complexe crises en stelt dat versterking van democratische instituties en herstel van vertrouwen essentieel zijn voor effectief overheidsbeleid.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
Als voormalig voorzitter van de Eerste Kamer en vicepresident van de Raad van State verwierf Herman Tjeenk Willink een onafhankelijke positie als staatsrechtelijk adviseur. Zijn analyses van het functioneren van de overheid en democratische instituties zijn toonaangevend. Als minister van staat blijft hij een invloedrijke stem in het debat over goed bestuur en overheidsbeleid.
Auteurs die schrijven over 'overheidsbeleid'
Overheidsbeleid in crisissituaties
Crises zoals de coronapandemie, klimaatverandering of de woningmarktcrisis leggen de sterke en zwakke punten van overheidsbeleid bloot. Ze vereisen snelle besluitvorming onder grote onzekerheid, terwijl de gevolgen verstrekkend kunnen zijn. Hoe effectief is de overheid in het aanpakken van dergelijke complexe problemen?
Peter van Bergeijk
De volgende pandemie
Peter van Bergeijk analyseert in 'De volgende pandemie' het overheidsbeleid tijdens de coronacrisis en trekt lessen voor toekomstige pandemieën. Het boek biedt een kritische evaluatie van beleidsmaatregelen en doet concrete aanbevelingen om de weerbaarheid tegen nieuwe gezondheidscrises te versterken.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
We moeten leren van de fouten die tijdens de coronacrisis zijn gemaakt. Alleen door kritische evaluatie van het gevoerde beleid kunnen we ons beter voorbereiden op de volgende pandemie, die onvermijdelijk zal komen.
Uit: De volgende pandemie
Dick Bijl
Pandemische chaos
In 'Pandemische chaos' onderzoekt Dick Bijl hoe besluitvorming tijdens de coronacrisis verliep. Hij analyseert de balans tussen volksgezondheid, economie en persoonlijke vrijheden in het overheidsbeleid, en belicht de uitdagingen van evidencebased besluitvorming onder tijdsdruk.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
Overheidsbeleid en maatschappelijke diversiteit
Effectief overheidsbeleid houdt rekening met de diverse behoeften en perspectieven in de samenleving. Het waarborgen van 'meerstemmigheid' - ervoor zorgen dat verschillende stemmen worden gehoord - is een belangrijk aspect van democratische beleidsvorming. Tegelijkertijd laat de praktijk zien dat bepaalde groepen structureel minder invloed hebben op beleid dan andere.
Hafez Ismaïli M’hamdi
Maatschappelijke meerstemmigheid onder druk
De essaybundel 'Maatschappelijke meerstemmigheid onder druk' analyseert hoe overheidsbeleid tijdens de coronacrisis tot stand kwam en wat dit betekende voor het waarborgen van verschillende perspectieven. De auteurs onderzoeken de spanning tussen daadkracht en democratische legitimiteit in crisissituaties.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
Marije van den Berg: ‘Beleid begint én eindigt met bewijs’
Peper Hofstede
In 'Beleid begint én eindigt met bewijs' betoogt Marije van den Berg dat beleid moet starten bij de werkelijke ervaringen van mensen. Ze illustreert dit met een anekdote over armoedebeleid: 'De allereerste vraag die je beantwoorden moet: hoe is het voor jou om arm te zijn?' Dit onderstreept het belang van ervaringskennis naast theoretische expertise.
Sectoraal overheidsbeleid: praktijkvoorbeelden
Overheidsbeleid manifesteert zich in verschillende sectoren, van landbouw tot gezondheidszorg, van onderwijs tot milieu. Elke sector kent zijn eigen dynamiek, stakeholders en uitdagingen, wat vraagt om een aangepaste beleidsaanpak.
Dick Veerman
Elske Gravesteijn
Daarom zijn boeren boos
In 'Daarom zijn boeren boos' onderzoeken Veerman en Gravesteijn hoe landbouwbeleid vaak niet aansluit bij de praktische realiteit van boeren. Het boek belicht de spanningen tussen milieumaatregelen, economische belangen en de leefbaarheid van het platteland, en toont hoe beleidsmakers worstelen met deze complexe belangenafweging.
Boek bekijken
Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis
Charlotte Boström
Waarom Zweedse vrouwen niet gratis werken
Charlotte Boström vergelijkt in 'Waarom Zweedse vrouwen niet gratis werken' het Nederlandse en Zweedse overheidsbeleid rond arbeid en zorg. Ze laat zien hoe verschillend beleid heeft geleid tot andere posities van vrouwen in beide samenlevingen, met verstrekkende gevolgen voor gendergelijkheid en economische zelfstandigheid.
Boek bekijken
Op werkdagen voor 21:00 besteld, volgende dag in huis
SPOTLIGHT: Charlotte Boström
Charlotte Boström (1986) werkte als politiek redacteur in Zweden voordat ze acht jaar geleden naar Nederland verhuisde. Met haar achtergrond in twee verschillende politieke culturen biedt ze een uniek vergelijkend perspectief op overheidsbeleid. Ze schrijft voor toonaangevende media als het FD, NRC en Vrij Nederland over geld en gendergelijkheid.
Meer over Charlotte Boström
Van beleid naar governance: nieuwe sturingsfilosofieën
De traditionele top-down benadering van overheidsbeleid maakt steeds meer plaats voor netwerkgovernance en coproductie. In deze nieuwe sturingsfilosofieën is de overheid niet meer de alleenheerser, maar een partner die samenwerkt met burgers, bedrijven en maatschappelijke organisaties om publieke waarde te creëren.
Het geheim van regievoeren - New Governance in het publieke domein
Hans Licht
Het artikel 'Het geheim van regievoeren' beschrijft een nieuwe sturingsfilosofie voor de publieke sector. In plaats van New Public Management met zijn focus op meetbaarheid en controle, pleit de auteur voor Network Governance, waarbij de overheid samenwerkt met andere partijen om maatschappelijke opgaven aan te pakken. Dit vereist een andere mindset: 'van de presterende overheid naar een samenwerkende overheid'.
Overheidsbeleid en kwetsbare groepen
Een belangrijke toetssteen voor de kwaliteit van overheidsbeleid is hoe het uitpakt voor kwetsbare groepen in de samenleving. Beleid dat in theorie neutraal lijkt, kan in de praktijk leiden tot uitsluiting of ongelijke behandeling. Het bewaken van toegankelijkheid en inclusiviteit vraagt om continue aandacht.
Jeroen van Bergeijk
Undercover aan het werk
Jeroen van Bergeijk ging 'Undercover aan het werk' om te ervaren hoe overheidsbeleid rond asiel, daklozenopvang en wijkteams uitwerkt in de praktijk. Zijn participerende observatie toont hoe bureaucratie en papieren werkelijkheid vaak leiden tot schrijnende situaties voor hulpbehoevenden, ondanks goede bedoelingen van beleidsmakers.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
Jeroen van Bergeijk is een onderzoeksjournalist die letterlijk onderdompelt in de werelden die hij beschrijft. Door zijn participerende journalistiek brengt hij de gevolgen van overheidsbeleid voor kwetsbare groepen indringend in beeld, waarbij hij persoonlijke ervaringen verbindt met bredere maatschappelijke analyses.
Erik Vlaminck
Jos Geysels
Ten derden male
In 'Ten derden male' analyseren Vlaminck en Geysels hoe overheidsbeleid armoede kan bestrijden of juist versterken. Ze tonen voorbeelden van falend beleid en doen voorstellen voor verbetering, waarbij ze benadrukken dat armoedebeleid bepalend is voor de verdeling van middelen en kansen in de samenleving.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
Overheidsbeleid in lokale context
Terwijl veel beleidsdiscussies zich richten op landelijk niveau, vindt veel overheidsbeleid uiteindelijk zijn uitwerking op lokaal niveau. Gemeenten en provincies staan voor de uitdaging om landelijk beleid te vertalen naar lokale omstandigheden, terwijl ze ook ruimte moeten maken voor eigen beleidsambities.
Pieter Tops
Een ongetemde buurt
Pieter Tops beschrijft in 'Een ongetemde buurt' de evolutie van lokaal overheidsbeleid, van 'onmaatschappelijkheidsbestrijding' in de jaren '50 tot moderne sociale interventies. Hij laat zien hoe beleidsparadigma's verschuiven en hoe een wijk zowel object als subject van overheidsbeleid kan zijn.
Boek bekijken
Op werkdagen voor 21:00 besteld, volgende dag in huis
Pieter Tops is hoogleraar bestuurskunde die onderzoek doet naar lokale democratie en ondermijnende criminaliteit. Zijn werk kenmerkt zich door een scherp oog voor de wisselwerking tussen beleid en praktijk in wijken en buurten. Als bestuurder bij de Politieacademie brengt hij wetenschap en uitvoeringspraktijk bij elkaar.
Klantgericht reilen en zeilen
Rein Hof
Het artikel 'Klantgericht reilen en zeilen' bespreekt hoe principes van klantgerichtheid kunnen worden toegepast binnen overheidsbeleid. De auteur laat zien dat technieken uit het bedrijfsleven, aangepast aan de publieke context, kunnen bijdragen aan betere dienstverlening én kostenbesparingen, een belangrijk doel in tijden van beperkte overheidsmiddelen.
Naar effectiever overheidsbeleid: lessen en aanbevelingen
Wat kunnen we leren van successen en mislukkingen in overheidsbeleid? Welke veranderingen in beleidsvorming en -uitvoering zijn nodig om complexe maatschappelijke vraagstukken effectiever aan te pakken? Verschillende auteurs en onderzoekers bieden perspectieven en aanbevelingen.
De beleidsbubbel - ‘Duizelingwekkende reis’
Liesbeth Tettero
In 'De beleidsbubbel - Duizelingwekkende reis' pleit Marije van den Berg voor het 'liefdevol laten leeglopen' van de beleidsbubbel. Ze stelt dat overheidsbeleid vaak vastloopt in bureaucratie en marktdenken, en roept op tot een andere aanpak: 'ga uit van de samenleving, niet van de tekentafel' en organiseer meer directe feedback tussen beleid en uitvoering.
Hans Maarse
Beleid en besturing in de zorg
Hans Maarse biedt in 'Beleid en besturing in de zorg' een politicologisch-bestuurskundig kader voor de analyse van zorgbeleid. Hij laat zien hoe beleid in deze complexe sector tot stand komt, welke actoren invloed uitoefenen en hoe effectiviteit kan worden beoordeeld - lessen die ook relevant zijn voor andere beleidsterreinen.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 8 werkdagen
Overheidsbeleid
Effectief overheidsbeleid begint bij goede probleemanalyse. Zonder helder begrip van het maatschappelijke vraagstuk en de onderliggende oorzaken ontstaat beleid dat symptomen bestrijdt in plaats van fundamentele problemen op te lossen. Dit vereist tijd voor onderzoek en dialoog met diverse stakeholders, iets wat in de politieke werkelijkheid vaak onder druk staat.
Kan de overheid crises aan?
De complexiteit van moderne maatschappelijke vraagstukken vraagt om adaptief overheidsbeleid. In plaats van allesomvattende blauwdrukken is een incrementele aanpak vaak effectiever: experimenteren, leren en bijsturen op basis van praktijkervaringen. Dit vereist wel heldere doelen en waarden als kompas voor de richting.
Conclusie: de toekomst van overheidsbeleid
Overheidsbeleid staat voor enorme uitdagingen in een complexe, snel veranderende samenleving. De traditionele benadering - top-down, sectoraal, gebaseerd op controle en uniformiteit - voldoet steeds minder. De toekomst ligt in adaptief, inclusief en responsief beleid dat ruimte laat voor maatwerk en samenwerking. Dit vraagt om nieuwe vaardigheden bij beleidsmakers, een andere verhouding tussen overheid en samenleving, en het vermogen om te leren van successen én mislukkingen. Alleen zo kan overheidsbeleid effectief bijdragen aan het oplossen van de grote maatschappelijke vraagstukken van onze tijd.
De bestsellers
-
€ 27,50
-
€ 23,99
-
€ 29,50
-
€ 17,50
-
€ 69,00
