trefwoord
Raad van Commissarissen: cruciaal toezicht in een veranderende wereld
De raad van commissarissen (RvC) speelt een essentiële rol binnen organisaties. Als toezichthoudend orgaan bewaakt het de belangen van de onderneming en haar stakeholders door controle uit te oefenen op het beleid van het bestuur en de algemene gang van zaken. In een tijd van toenemende transparantie, verantwoordelijkheid en complexiteit staat het functioneren van de RvC voortdurend in de schijnwerpers.
Wat is een raad van commissarissen?
Een raad van commissarissen is het toezichthoudende orgaan binnen een onderneming dat controle uitoefent op het beleid van het bestuur en de algemene gang van zaken. De RvC vervult daarnaast de werkgeversrol voor het bestuur, wat betekent dat zij verantwoordelijk is voor het benoemen, beoordelen en zo nodig ontslaan van bestuurders. In de non-profitsector wordt vaak gesproken over een raad van toezicht (RvT), maar de kernfuncties zijn vergelijkbaar.
Marilieke Engbers
Onder commissarissen
In 'Onder commissarissen' laat Marilieke Engbers zien hoe het eraan toegaat achter de gesloten deuren van de boardroom. Ze toont aan dat commissarissen elkaar en elkaars denkwijzen vaak slechts oppervlakkig kennen, wat kan leiden tot miscommunicatie en ineffectieve besluitvorming. Het boek pleit voor meer aandacht voor emotionele aspecten in de raad.
Boek bekijken
Op werkdagen voor 21:00 besteld, volgende dag in huis
De centrale rol en verantwoordelijkheden van de RvC
De RvC heeft een aantal kernverantwoordelijkheden die bepalend zijn voor goed ondernemingsbestuur. Deze omvatten het houden van toezicht op het bestuur, het geven van advies, het functioneren als werkgever voor het bestuur, en het bewaken van de continuïteit en het langetermijnbelang van de organisatie.
Stefan Peij
Handboek Corporate Governance
Het 'Handboek Corporate Governance' van Stefan Peij is een klassieker die diepgaand ingaat op de rol, taken en verantwoordelijkheden van de raad van commissarissen. Peij beschrijft uitvoerig hoe commissarissen hun toezichthoudende rol optimaal kunnen invullen binnen het kader van deugdelijk ondernemingsbestuur.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
Frank Peters: ‘Commissaris loopt steeds meer persoonlijk risico’
Lisette Vos
In het artikel 'Commissaris loopt steeds meer persoonlijk risico' wordt duidelijk dat de druk op commissarissen toeneemt. Belanghebbenden worden kritischer en weten de RvC steeds beter te vinden. De werkgeversrol wordt prominenter, zoals te zien bij gevallen van grensoverschrijdend gedrag. Een commissariaat is geen erebaan meer maar een serieus vak met persoonlijke risico's.
Dr. Stefan Peij is een vooraanstaand expert op het gebied van corporate governance. Als directeur van de Governance University en auteur van toonaangevende werken speelt hij een essentiële rol in de professionalisering van het commissariaat. Hij was betrokken bij verschillende commissies voor governancecodes, waaronder die voor woningcorporaties, bedrijfstakpensioenfondsen en het publieke omroepbestel.
Puck Dinjens
Goede Raad voor Commissarissen
In 'Goede Raad voor Commissarissen' biedt Puck Dinjens praktische inzichten en best practices voor effectief functioneren als commissaris. Het boek behandelt in twee delen zowel wat zich afspeelt in het brein van toezichthouders en bestuurders, als de dynamiek tussen de raad en belanghebbenden.
Boek bekijken
Op werkdagen voor 21:00 besteld, volgende dag in huis
Auteurs die schrijven over 'raad van commissarissen'
De veranderende context van toezicht
De omgeving waarin commissarissen opereren is in de afgelopen jaren sterk veranderd. Door verschillende schandalen en crises zijn er steeds meer governance codes gekomen om het toezicht te verbeteren. Tegelijkertijd is er een toenemende aandacht voor niet alleen financiële prestaties, maar ook voor duurzaamheid, diversiteit en maatschappelijke verantwoordelijkheid.
Commissarissen staan eigenlijk voor een onmogelijke opgave. Dit is iets wat je gek genoeg zelden hoort. Mensen zijn beperkt rationeel, en veel meer emotioneel. Juist voor die emotionele kant is veel te weinig aandacht in raden van commissarissen.
Uit: Onder commissarissen
Goed bestuur en toezicht is kwestie van mensenwerk, niet van meer regels
Steven Schuit & Casper Jaspers
Het artikel 'Goed bestuur en toezicht is kwestie van mensenwerk, niet van meer regels' benadrukt dat niet alleen wetten en codes, maar vooral het gedrag van commissarissen bepalend is voor goed toezicht. Regels zijn er genoeg, nu is het tijd voor bestuurders en commissarissen die meerwaarde opleveren door hun kennis en ervaring, ook in de publieke sector.
Uitdagingen voor de moderne commissaris
Moderne commissarissen staan voor diverse uitdagingen. Ze moeten in beperkte tijd complexe dossiers doorgronden, kritische vragen stellen zonder op de stoel van de bestuurder te gaan zitten, en de juiste balans vinden tussen controle en vertrouwen. Daarnaast wordt verwacht dat ze maatschappelijke ontwikkelingen begrijpen en hierop anticiperen.
Steven Schuit
Casper Jaspers
Handboek voorzitter
Het 'Handboek voorzitter' van Casper Jaspers en Steven Schuit richt zich specifiek op de cruciale rol van de voorzitter binnen de RvC. De voorzitter fungeert als katalysator voor het creëren van meerwaarde door bestuurders en commissarissen samen, en heeft een beslissende invloed op het functioneren van de gehele raad.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
Professor Goos Minderman is een autoriteit op het gebied van publiek bestuur en governance. Als hoogleraar aan de Vrije Universiteit Amsterdam en oprichter van het Zijlstra Center for Public Control and Governance heeft hij waardevolle bijdragen geleverd aan de ontwikkeling van toezicht in de non-profitsector.
Goos Minderman
Waar is de raad van toezicht?
In 'Waar is de raad van toezicht?' richt Goos Minderman zich op de rol, verantwoordelijkheden en effectiviteit van raden van toezicht in de non-profitsector. Het boek belicht de specifieke dynamiek van toezicht in organisaties waar niet winstgevendheid, maar maatschappelijke doelstellingen centraal staan.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 3 werkdagen
Marilieke Engbers: ‘Commissaris staat voor onmogelijke opgave’
Ronald Buitenhuis
In het artikel 'Commissaris staat voor onmogelijke opgave' wordt besproken hoe commissarissen worstelen met de toenemende verwachtingen en verantwoordelijkheden. Ondanks alle regels en controles gaat het nog regelmatig mis. Het pleit voor meer inhoudelijke conflicten, directe zelfevaluatie en het lef om het eigen ongelijk actief te onderzoeken.
Governance en besluitvorming in de RvC
Effectieve besluitvorming binnen de RvC is cruciaal voor goed bestuur. Dit vereist niet alleen de juiste structuren en processen, maar ook een cultuur waarin openheid, kritisch denken en verschillende perspectieven worden gewaardeerd. De manier waarop commissarissen met elkaar omgaan en beslissingen nemen heeft grote invloed op de kwaliteit van het toezicht.
Onvrijwillig - Lessen uit gedwongen vertrek van bestuurders
Uit 'Onvrijwillig - Lessen uit gedwongen vertrek van bestuurders' leren we dat het cruciaal is voor commissarissen om vroegtijdig signalen van disfunctioneren te herkennen en hierop te handelen. Pas als het te laat is, blijkt vaak dat er al langer problemen waren die door de raad niet of onvoldoende zijn opgepakt.
Pieter Wijnsma
Hildegard Pelzer
Monika Milz
Onvrijwillig - Lessen uit gedwongen vertrek van bestuurders
In 'Onvrijwillig - Lessen uit gedwongen vertrek van bestuurders' belichten Hildegard Pelzer, Monika Milz en Pieter Wijnsma de werkgeversrol van de RvC, met name bij processen die leiden tot gedwongen vertrek van bestuurders. Het boek biedt waardevolle inzichten in hoe raden van commissarissen effectiever kunnen opereren in hun functie als werkgever.
Boek bekijken
Op werkdagen voor 21:00 besteld, volgende dag in huis
Niels van Tent is een expert op het gebied van governance in de zorgsector. Als partner bij Ebbinge en auteur van 'De twijfelende toezichthouder' brengt hij zijn ervaring als bestuurder en bestuurkundige samen om een vernieuwende visie op toezichthouden te ontwikkelen. Hij bekijkt toezicht niet alleen vanuit regels, maar vooral vanuit menselijk gedrag.
Niels van Tent
De twijfelende toezichthouder
In 'De twijfelende toezichthouder' richt Niels van Tent zich op de functie en rol van raden van toezicht en de dilemma's waar ze mee te maken krijgen. Het boek pleit voor een reflectieve houding waarin twijfel niet als zwakte maar als kracht wordt gezien om betere beslissingen te nemen.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
Het spel in de boardroom - Behavioral governance voor commissarissen
Jan Stolker
Het artikel 'Het spel in de boardroom - Behavioral governance voor commissarissen' introduceert het concept van behavioral governance, waarbij inzichten uit de gedragseconomie worden gekoppeld aan governance-vraagstukken. Het artikel benadrukt dat het succes van toezicht meer afhangt van gedrag en psychologische processen dan van formele structuren.
De toekomst van het commissariaat
Het commissariaat is in beweging. Waar vroeger ervaring en status doorslaggevend waren voor een benoeming, wordt nu steeds meer waarde gehecht aan diversiteit, specifieke expertise en een proactieve houding. Ook de verwachtingen vanuit de samenleving veranderen: er is meer aandacht voor maatschappelijke impact, duurzaamheid en de rol van bedrijven in de samenleving.
De voorzitter van de raad van commissarissen kan een wezenlijke invloed uitoefenen op verbeteringen in governance, sterker nog; dat wordt van hem of haar verwacht. Er is volop werk te verzetten in het toezicht. Meer regels en codes hebben we daarbij niet nodig.
Uit: Handboek voorzitter
Hans Strikwerda
Jaap ten Wolde
Verplichte literatuur voor commissarissen en bestuurders
In 'Verplichte literatuur voor commissarissen en bestuurders' bespreken Hans Strikwerda en Jaap ten Wolde de rol en verantwoordelijkheden van de RvC in relatie tot professioneel toezicht. Ze pleiten voor integriteit in het toezicht en benadrukken het belang van gedrag boven regels.
Boek bekijken
Op werkdagen voor 21:00 besteld, volgende dag in huis
Reputatiemanagement voor commissarissen en toezichthouders - ‘Een leidraadboek’
Louis Thorig
Het artikel 'Reputatiemanagement voor commissarissen en toezichthouders' benadrukt het belang van de persoonlijke reputatie van commissarissen. In deze tijd is een commissaris persoonlijk kwetsbaar. Het artikel biedt handvatten voor hoe commissarissen kunnen omgaan met reputatierisico's en hoe ze kunnen bouwen aan hun persoonlijke reputatie.
Professionalisering van het toezicht
De professionalisering van het commissariaat zet door. Er komen steeds meer opleidingen, certificeringen en netwerken voor commissarissen. Ook wordt er meer onderzoek gedaan naar effectief toezicht, waarvan de inzichten worden vertaald naar praktische handvatten voor commissarissen.
Rolf Robbe
Albert Verhoeff
Toeschouwer of toezichthouder
In 'Toeschouwer of toezichthouder' bieden Albert Verhoeff en Rolf Robbe praktische tactieken en vragen voor commissarissen die hun toezichthoudende rol effectief willen vervullen. Het boek maakt onderscheid tussen passief toekijken en actief toezicht houden, en pleit voor het laatste.
Boek bekijken
Op werkdagen voor 21:00 besteld, volgende dag in huis
Financien voor commissarissen en toezichthouders - Voor iedereen die niet van cijfers houdt
Christel Deckers
Het artikel 'Financien voor commissarissen en toezichthouders - Voor iedereen die niet van cijfers houdt' bespreekt hoe belangrijk financiële kennis is voor effectief toezicht. Ook commissarissen zonder financiële achtergrond moeten basiskennis hebben van financiële rapportages en kengetallen om hun controlerende taak goed te kunnen uitvoeren.
Van regels naar gedrag: de essentie van goed toezicht
Hoewel governance codes een belangrijke rol hebben gespeeld bij de verbetering van toezicht, groeit het besef dat regels alleen niet volstaan. Het gaat uiteindelijk om het gedrag van commissarissen: hun integriteit, kritisch vermogen, onafhankelijkheid en moed om moeilijke vragen te stellen en beslissingen te nemen.
Waarderend toezicht
Uit 'Waarderend toezicht' leren we dat effectief toezicht niet draait om alleen maar controlemechanismen, maar om een constructieve dialoog tussen commissarissen en bestuurders. Door een waarderende benadering kunnen commissarissen bijdragen aan een positieve organisatiecultuur en betere resultaten.
Leo van de Voort: ‘Nederlandse commissaris zelfvergenoegd en gemakzuchtig’
Ronald Buitenhuis
In het artikel 'Leo van de Voort: 'Nederlandse commissaris zelfvergenoegd en gemakzuchtig'' wordt kritiek geuit op het gebrek aan ambitie en daadkracht bij Nederlandse commissarissen. De auteur pleit voor commissarissen die elkaar uitdagen, die maximale waarde uit bedrijven willen halen en die niet vastroesten in een 'zesjescultuur'.
Conclusie: De balans tussen controle en vertrouwen
De raad van commissarissen bevindt zich in een spanningsveld tussen controle en vertrouwen, tussen kritisch toezicht en constructieve samenwerking. Het vinden van de juiste balans hierin is essentieel voor effectief toezicht. Dit vraagt om commissarissen die niet alleen beschikken over de juiste kennis en vaardigheden, maar ook over de juiste mindset en gedrag.
De toekomst van het commissariaat ligt niet in meer regels en codes, maar in een verdere professionalisering van de mensen die het vak uitoefenen. Het gaat om commissarissen die zich bewust zijn van hun verantwoordelijkheden, die kritisch en onafhankelijk kunnen denken, en die de moed hebben om in te grijpen wanneer dat nodig is. Zo kunnen zij werkelijk waarde toevoegen aan de organisaties waarop zij toezicht houden en bijdragen aan duurzaam succes.
