trefwoord
Solidariteit: samen sterk in een verdeelde wereld
In een tijd van toenemende individualisering en polarisatie is het begrip 'solidariteit' relevanter dan ooit. Maar wat betekent solidariteit nu eigenlijk? Het gaat om verbondenheid tussen mensen en de bereidheid om elkaar te helpen en te steunen, zowel in nabije kring als op maatschappelijk niveau. Het is een principe dat door filosofen, economen en sociologen vanuit verschillende perspectieven wordt belicht – een waarde die in verschillende vormen terugkeert in ons persoonlijke leven en in maatschappelijke systemen.
De veranderende betekenis van solidariteit
In onze hedendaagse samenleving staat het begrip solidariteit onder druk. De balans tussen individuele vrijheid en collectieve verbondenheid lijkt steeds meer door te slaan naar het eerste. Verschillende denkers hebben hier hun licht op laten schijnen.
Patrick Loobuyck
Samenleven met gezond verstand
In 'Samenleven met gezond verstand' onderzoekt Patrick Loobuyck hoe solidariteit kan bestaan in een diverse samenleving. Hij laat zien dat solidariteit niet tegengesteld is aan individuele vrijheid, maar juist een voorwaarde vormt voor een goed functionerende welvaartsstaat waarin mensen zich kunnen ontplooien.
Boek bekijken
Laatste exemplaar! Voor 21:00 uur besteld, maandag in huis
Patrick Loobuyck is als hoogleraar aan de Universiteit Antwerpen en gastprofessor aan de Universiteit Gent een belangrijke stem in het publieke debat over solidariteit. Als politiek filosoof onderzoekt hij hoe gemeenschapszin en individuele vrijheid kunnen samengaan in een diverse samenleving.
Patrick Loobuyck
Met elkaar - Voor elkaar
In 'Met elkaar - Voor elkaar' analyseert Patrick Loobuyck hoe solidariteit tijdens de coronacrisis een nieuwe dimensie kreeg. Hij maakt onderscheid tussen 'warme solidariteit' (directe hulp aan naasten) en 'koude solidariteit' (geïnstitutionaliseerde zorg), en toont hoe deze vormen elkaar aanvullen in een weerbare samenleving.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
De afbrokkeling van gestructureerde solidariteit
Meerdere auteurs signaleren een 'verkilling' in onze samenleving. Ze constateren dat de gestructureerde solidariteit van de verzorgingsstaat onder druk staat door economische en ideologische ontwikkelingen.
Geert van Istendael
De grote verkilling
Geert van Istendael beschrijft in 'De grote verkilling' hoe het 'fijnmazige netwerk' van solidariteit in onze samenleving afbrokkelt. Hij hekelt dat zelfs sociaaldemocraten en christendemocraten hierin meegaan en stelt dat onverschilligheid en individualisme hierdoor terrein winnen.
Boek bekijken
Laatste exemplaar! Voor 21:00 uur besteld, maandag in huis
De grote verkilling - Van Istendael is een begenadigd auteur
Teun van Aken
In een recensie van 'De grote verkilling' wordt Van Istendaels boodschap treffend samengevat: 'De zondeval geschiedde toen de sociaaldemocraten en de christendemocraten hun hersens en hun geweten hebben afgegeven in de garderobe van het kapitalisme'. Hij laat land voor land zien hoe de verzorgingsstaat afkalft en pleit voor een hernieuwd sociaal Europa.
Geert van Istendael is een prominent Belgisch schrijver, essayist en dichter. Zijn scherpe analyses van maatschappelijke ontwikkelingen in de Lage Landen maken hem tot een belangrijk criticus van de afbrokkeling van solidariteit in onze samenleving.
Vrijheid en solidariteit: een noodzakelijke verbinding
Is vrijheid tegengesteld aan solidariteit? Of zijn deze waarden juist onlosmakelijk met elkaar verbonden? Verschillende denkers betogen dat ware vrijheid alleen kan bestaan in verbondenheid met anderen.
Timothy Snyder
Over vrijheid
Timothy Snyder definieert in 'Over vrijheid' solidariteit als een van de vijf essentiële vormen van vrijheid. Het is volgens hem de erkenning dat iedereen recht heeft op vrijheid en dat we anderen nodig hebben om zelf vrij te kunnen zijn. Vrijheid is in deze visie dus een collectief goed.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
Over vrijheid - ‘Hoogst actueel, maar ook urgent boek’
Teun van Aken
In 'Over vrijheid' analyseert Timothy Snyder vijf vormen van vrijheid die allemaal nodig zijn voor werkelijke vrijheid: soevereiniteit, onvoorspelbaarheid, mobiliteit, feitelijkheid en solidariteit. Hij stelt dat we anderen nodig hebben om vrij te kunnen zijn, omdat geen mens op zijn eentje alle voorwaarden voor vrijheid kan realiseren.
Solidariteit in economische systemen
Ook in economische contexten speelt solidariteit een fundamentele rol. Van zorgstelsels tot bedrijfsmodellen: overal komen we vormen van gedeelde verantwoordelijkheid tegen.
Jeroen Kemperman
Jeroen Geelhoed
Jennifer op 't Hoog
Briljante businessmodellen in zorg en gezondheid
Dit standaardwerk over zorgmodellen laat zien hoe solidariteit fundamenteel is voor toegankelijke gezondheidszorg. De auteurs tonen hoe het delen van risico's en kosten binnen een gemeenschap leidt tot betere gezondheidszorg voor iedereen. Het boek is een blauwdruk geworden voor moderne zorgstelsels.
Boek bekijken
Vandaag voor 21:00 besteld, morgen in huis
SPOTLIGHT: Jeroen Kemperman
Jeroen Kemperman is als Senior Manager Strategie bij Achmea's divisie Zorg & Gezondheid een expert in het ontwikkelen van duurzame zorgmodellen. Zijn expertise ligt in het verbinden van economische levensvatbaarheid met maatschappelijke solidariteit in zorgsystemen.
Meer over Jeroen Kemperman
Barbara Stoopman
Het nieuwe verzekeren
Barbara Stoopman onderzoekt in 'Het nieuwe verzekeren' hoe solidariteit een van de fundamentele principes van verzekeren is. Het boek laat zien hoe het delen van risico's over een grotere groep deelnemers niet alleen economisch efficiënt is, maar ook een vorm van maatschappelijke verantwoordelijkheid.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 5 werkdagen
Solidariteit in crisistijden
Juist in moeilijke tijden wordt solidariteit op de proef gesteld én manifest. Of het nu gaat om natuurrampen, economische crises of pandemieën: crisismomenten laten zien hoe diep solidariteit in onze samenleving verankerd is.
Lotte Jensen
Wij en het water
In 'Wij en het water' toont Lotte Jensen hoe watersnoodrampen in Nederland een beroep deden op nationale solidariteit en de saamhorigheid bevorderden. Het boek laat zien hoe gedeelde rampen mensen samenbrengen en hoe dit bijdraagt aan nationale identiteitsvorming.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
Lotte Jensen is hoogleraar Nederlandse literatuur- en cultuurgeschiedenis aan de Radboud Universiteit. Haar onderzoek naar rampverwerking biedt belangrijke inzichten in hoe gedeelde crises kunnen leiden tot versterking van collectieve identiteit en solidariteit.
Rene ten Bos
De coronastorm
René ten Bos onderzoekt in 'De coronastorm' het paradoxale concept van 'solidariteit op afstand' tijdens de pandemie. Hij stelt kritische vragen over de mogelijkheid van echte solidariteit zonder nabijheid en aanraking, en raakt daarmee aan fundamentele vraagstukken over de aard van menselijke verbondenheid.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 3 werkdagen
Werkmodellen en solidariteit
Solidariteit manifesteert zich ook in hoe we werk en economie organiseren. Verschillende denkers hebben modellen ontwikkeld die economische effectiviteit combineren met menselijke waardigheid en solidariteit.
Jaap Peters
Mathieu Weggeman
Het Rijnland-boekje
Het Rijnland-boekje van Jaap Peters en Mathieu Weggeman presenteert solidariteit als kernwaarde van het Rijnlandse model, dat in tegenstelling tot het Anglo-Amerikaanse model meer nadruk legt op langetermijnrelaties, stakeholderwaarde en gemeenschapszin. Dit model heeft bijgedragen aan de stabiliteit van veel Europese economieën.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
SPOTLIGHT: Mathieu Weggeman
Mathieu Weggeman is hoogleraar Organisatiekunde aan de TU Eindhoven en een autoriteit op het gebied van kennismanagement en innovatie. Hij is een vooraanstaand pleitbezorger van het Rijnlandse organisatiemodel waarin solidariteit en samenwerking centraal staan.
Meer over Mathieu Weggeman
Rianca Evers-den Ouden: ‘Samensturing faciliteert de transformatie naar zelforganisatie’
Bert Peene
Rianca Evers-den Ouden pleit voor 'samensturing' als alternatief voor hiërarchische aansturing én complete zelfsturing. Ze stelt: 'Ik geloof dat mensen gelukkiger zijn en meer tot hun recht komen als ze zijn verbonden met elkaar en met een collectief doel. Daarom is het principe van wederzijdse afhankelijkheid een hoger principe dan onafhankelijkheid.'
Gelijkheid en solidariteit
Solidariteit en gelijkheid zijn nauw verweven concepten. Zonder een basis van gelijkwaardigheid kan er geen echte solidariteit bestaan, terwijl solidariteit nodig is om ongelijkheid te bestrijden.
Thomas Piketty
Michael Sandel
Gelijkheid
Michael Sandel en Thomas Piketty belichten in 'Gelijkheid' hoe solidariteit essentieel is voor het terugdringen van ongelijkheid en het versterken van sociale cohesie. Ze tonen aan dat economische ongelijkheid niet alleen onrechtvaardig is, maar ook solidariteit ondermijnt door gemeenschappen uit elkaar te drijven.
Boek bekijken
Vandaag voor 21:00 besteld, morgen in huis
Michael Sandel, hoogleraar aan Harvard, is wereldwijd bekend om zijn toegankelijke analyses van morele vraagstukken. Zijn werk over rechtvaardigheid en het gemeenschappelijk goede heeft het publieke debat over solidariteit en economische waardigheid sterk beïnvloed.
Thomas Piketty, Frans econoom, heeft met zijn onderzoek naar economische ongelijkheid wereldwijd impact gehad. Zijn werk toont aan hoe vermogensconcentratie solidariteit ondermijnt en pleit voor economische systemen die gebaseerd zijn op gedeelde welvaart.
Politiek en moraal
Hanneke Tinor-Centi
In 'Politiek en moraal' stelt Michael Sandel dat rechtvaardigheid nauw verbonden is met solidariteit en loyaliteit. Hij betoogt dat markten morele beperkingen hebben en dat we uitsluitend tot een rechtvaardige samenleving komen door te kiezen voor 'deugd' in het openbare leven en uitgangspunten van onderlinge solidariteit.
Solidariteit in de praktijk: lessen en inzichten
Hoe kunnen we solidariteit in de praktijk brengen? Welke lessen kunnen we trekken uit onderzoek en ervaringen? Verschillende auteurs bieden praktische inzichten.
Het nieuwe verzekeren
Solidariteit werkt het beste wanneer iedereen bijdraagt naar vermogen. In verzekeringssystemen betekent dit dat premies gebaseerd kunnen zijn op risicoprofielen, maar met begrenzingen die voorkomen dat bepaalde groepen uitgesloten worden. Een gezonde balans tussen actuariële rechtvaardigheid en solidariteit is essentieel.
Medemenselijk opvoeden - ‘Uiterst interessante invalshoek’
Freija van Duijne
Micha de Winter pleit in 'Medemenselijk opvoeden' voor het aanleren van sociale nieuwsgierigheid om echt te zien wat er speelt bij mensen. Een positieve basishouding helpt om te zien wat mensen met elkaar gemeen hebben en hoe ze met elkaar verbonden zijn. Dit is essentieel om het wij-zij-denken te doorbreken.
"De belangrijkste sleutel tot sociale binding in een heel diverse samenleving blijft de inhoud van het sociaal contract: bieden we vooruitgang, bestaanszekerheid en kansengelijkheid voor iedereen? Of zien we onze verzorgingsstaat vooral als een economisch vangnet dat de luiken dicht moet houden bij tegenwind?"
Uit: Het einde van de bv Nederland
Nieuwe vormen van verbinding en solidariteit
In een veranderende wereld ontstaan ook nieuwe vormen van solidariteit. Digitalisering, globalisering en ecologische uitdagingen vragen om aangepaste vormen van onderlinge steun en verbondenheid.
James Bridle
Manieren van zijn
James Bridle presenteert in 'Manieren van zijn' solidariteit als een praktische vorm van politiek en een manier om met de meer-dan-menselijke wereld om te gaan. Hij breidt het concept uit tot voorbij menselijke relaties en toont hoe solidariteit nodig is in onze verhouding tot technologie en natuurlijke systemen.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
Vrij, Gelijk & Samenleven - Wegwijzer naar een mens- en Aardewaardige samenleving
Damaris Matthijsen
In 'Vrij, Gelijk & Samenleven' wordt een alternatief economisch model voorgesteld waarin grond en kapitaal niet als handelswaar worden gezien maar als gemeengoed. In deze 'commons-benadering' worden productiemiddelen in goed onderling overleg uitgewisseld en toegewezen aan hen die er voor de gemeenschap iets goeds mee doen.
De kunst van samenwerken
Werkelijke solidariteit vereist de vaardigheid om samen te werken, verschillen te overbruggen en gemeenschappelijke doelen te vinden.
Conflict eren - Conflict inzetten om verandering te veroorzaken
Shirine Moerkerken
Het artikel 'Conflict eren' beschrijft hoe constructieve omgang met conflicten kan bijdragen aan sterkere solidariteit. Door het erkennen van verschillen en het onderzoeken van onderliggende verlangens kunnen partijen oplossingen vinden die ieders belangen respecteren, in plaats van te streven naar oppervlakkige consensus.
Werk is geen oplossing
Uit 'Werk is geen oplossing' leren we dat solidariteit tussen werkenden vraagt om collectieve actie en een kritische houding tegenover puur individuele oplossingen. Door samen op te trekken kunnen arbeidsomstandigheden structureel verbeterd worden, terwijl individuele strategieën meestal slechts tijdelijke verlichting bieden.
Solidariteit als bron van welzijn
Onderzoek toont steeds duidelijker aan dat solidariteit niet alleen ethisch wenselijk is, maar ook bijdraagt aan ons persoonlijk welzijn en geluk.
Esther van Fenema
Joost Roselaers
De leegte voorbij
In 'De leegte voorbij' bepleiten Esther van Fenema en Joost Roselaers een hernieuwde solidariteit als tegenwicht tegen doorgeschoten individualisme en marktdenken. Ze laten zien hoe zingeving vaak ontstaat in verbinding met anderen en hoe solidariteit kan bijdragen aan het overwinnen van existentiële leegte.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
Empathie - ‘Informatiedicht en toch zeer toegankelijk’
Danny Mullenders
In 'Empathie' wordt het belang van cognitieve empathie benadrukt - het vermogen om je in te leven in de ander en te begrijpen wat er in de ander omgaat. De auteur laat zien hoe we kunnen ontwikkelen van het Cartesiaanse 'ik denk, dus ik ben' naar het empathische 'jij bent, dus ik ben', wat de basis vormt voor werkelijke solidariteit.
Over vrijheid
Timothy Snyder leert ons dat vrije meningsuiting meer vereist dan het recht om je mening te uiten; het vraagt ook om toegang tot feiten en een divers medialandschap. Solidariteit betekent in deze context dat we gezamenlijk verantwoordelijkheid nemen voor een informatieomgeving waarin waarheid kan gedijen.
Naar een nieuwe balans van vrijheid en verbondenheid
Wat solidariteit betreft staan we op een kruispunt. De uitdagingen van onze tijd vragen om nieuwe vormen van verbinding, terwijl we tegelijk de individuele vrijheid koesteren die onze samenleving kenmerkt.
De besproken boeken en artikelen tonen aan dat solidariteit geen achterhaald concept is, maar juist een essentiële waarde voor de toekomst. Of het nu gaat om klimaatverandering, pandemieën, economische ongelijkheid of digitale transformatie: we hebben elkaar nodig om complexe problemen het hoofd te bieden.
Solidariteit is niet simpelweg altruïsme of opoffering. Het is het inzicht dat onze individuele belangen verweven zijn met die van anderen, en dat we door samen te werken allemaal beter af zijn. In een wereld die steeds meer verbonden raakt, wordt het vermogen om solidair te zijn niet minder maar juist belangrijker. De kunst is om vormen van solidariteit te ontwikkelen die passen bij onze tijd – inclusief, flexibel en toekomstgericht.
"Solidariteit is niet tegengesteld aan vrijheid, maar een voorwaarde ervoor. In een samenleving zonder solidariteit zou ieder alleen voor zichzelf moeten zorgen, wat voor de meesten juist tot minder vrijheid zou leiden. Echte vrijheid gedijt in verbondenheid."
Uit: Samenleven met gezond verstand
De bestsellers
-
€ 32,50
-
€ 19,99
-
€ 47,95
-
€ 24,95
-
€ 38,50
