trefwoord
Verslaving: wanneer controle verloren gaat
Verslaving is een complexe aandoening die zich in vele gedaanten manifesteert - van traditionele verslavingen aan drugs, alcohol en tabak tot meer moderne varianten zoals sociale media, gamen en koopgedrag. Wat ze gemeen hebben is een patroon van dwangmatig gedrag waarbij iemand de controle verliest over het gebruik van een middel of activiteit, ondanks de negatieve gevolgen. Een verslaving ontwikkelt zich vaak sluipenderwijs en beheerst uiteindelijk het leven van de verslaafde en diens omgeving.
Joanneke van der Nagel
Marion Kiewik
Robert Didden
Handboek LVB en verslaving
Het 'Handboek LVB en verslaving' van Joanneke van der Nagel, Marion Kiewik en Robert Didden behandelt verslavingsproblematiek bij mensen met een lichte verstandelijke beperking. Het biedt inzicht in een kwetsbare groep die vaak buiten beeld blijft bij reguliere verslavingszorg, terwijl juist zij extra ondersteuning nodig hebben bij het herkennen en behandelen van verslavingsgedrag.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
De neurobiologie van verslaving: een hijgend brein
Verslaving is meer dan alleen wilszwakte of moreel falen. Het is een chronische hersenaandoening waarbij het beloningssysteem in het brein wordt 'gekaapt'. Verslavende middelen en gedragingen stimuleren allemaal dezelfde chemische stof in onze hersenen: dopamine. Deze neurotransmitter geeft een tijdelijk gevoel van geluk en voldoening, maar vraagt om steeds grotere hoeveelheden voor hetzelfde effect.
Marc Lewis
Memoires van een verslaafd brein
In 'Memoires van een verslaafd brein' biedt Marc Lewis een uniek perspectief: als neurowetenschapper én ex-verslaafde beschrijft hij hoe drugs het brein veranderen. Met een persoonlijk relaas van zijn eigen verslaving aan heroïne, morfine en andere opiaten laat hij zien hoe verslaving werkt als een biologisch én psychologisch proces dat het denken en handelen fundamenteel verandert.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
Adam Alter: ‘Nieuwe technologieën spelen in op basale behoeften’
Peter Spijker
In het artikel 'Adam Alter: Nieuwe technologieën spelen in op basale behoeften' wordt uitgelegd hoe digitale verslavingen dezelfde hersenreacties opwekken als drugsgebruik. Een gamer ervaart eenzelfde beloning in het brein als iemand die heroïne gebruikt - weliswaar in mindere mate, maar het activeert dezelfde beloningscentra en dopamineafgifte.
Auteurs die schrijven over 'verslaving'
Van smartphone tot koopverslaving: de moderne varianten
De 21e eeuw heeft een heel nieuw scala aan verslavingen met zich meegebracht. We zijn collectief verslaafd geraakt aan onze schermen, waarbij apps en sociale media bewust zijn ontworpen om zo verslavend mogelijk te zijn. Ook koopverslavingen nemen toe, mede door de constante beschikbaarheid van online winkels en de opkomst van 'nu kopen, later betalen' diensten.
SPOTLIGHT: Michiel Smit
Thijs Launspach is psycholoog en een toonaangevende stem in het debat over digitale verslavingen. Hij onderzoekt hoe technologiebedrijven bewust verslavingsmechanismen inbouwen in hun producten, en hoe deze onze mentale gezondheid en sociale relaties beïnvloeden. Als expert in stress en burn-out ziet hij een duidelijk verband tussen digitale verslaving en mentale uitputting.
Meer over Michiel Smit
Thijs Launspach
Asociale media
In 'Asociale media' onthult Thijs Launspach hoe sociale mediaplatforms bewust zijn ontworpen om verslavend te zijn. Met voorbeelden uit de praktijk en wetenschappelijk onderzoek toont hij aan welke technieken worden gebruikt om gebruikers steeds weer te laten terugkeren. De constante stroom van meldingen, likes en nieuwe content zorgt voor een blijvende zucht naar digitale dopamine.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
Thijs Launspach: ‘Sociale media zijn vooral goed in waarde aan ons onttrekken’
Hans van der Klis
In het artikel 'Sociale media zijn vooral goed in waarde aan ons onttrekken' legt Launspach uit dat social media-platforms primair ontworpen zijn om waarde aan ons te onttrekken - niet om ons te verrijken. 'Ze slurpen tijd en aandacht en verdienen daar heel veel geld mee.' Launspach beschrijft hoe hij zelf bewust social media apps van zijn telefoon heeft gehaald om verslaving tegen te gaan.
De persoonlijke strijd: verhalen van verslaving en herstel
Achter elke verslaving schuilt een persoonlijk verhaal. Voor sommigen begint verslaving als een uitvlucht uit moeilijke omstandigheden, voor anderen sluipt het langzaam binnen tijdens succesvolle periodes. Het pad naar herstel is zelden rechtlijnig en kent vaak terugvallen, maar juist deze verhalen bieden hoop en herkenning voor wie nog in de greep van verslaving zit.
Michel van Egmond
Wim Kieft - De terugkeer
In 'Wim Kieft - De terugkeer' beschrijft Michel van Egmond de jarenlange strijd van de voormalige topvoetballer tegen drugs- en alcoholverslaving. Het boek laat zien hoe verslaving ook mensen in schijnbaar bevoorrechte posities kan treffen en hoe moeilijk, maar niet onmogelijk, de weg terug is naar een leven in balans. Een eerlijk portret dat voorbij de voetbalcarrière kijkt.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 6 werkdagen
Michel van Egmond is een van Nederlands meest succesvolle sportschrijvers. Hij won tweemaal de NS Publieksprijs met zijn boeken over bekende sportpersoonlijkheden. Van Egmond weet als geen ander door de façade van roem en succes heen te kijken en de menselijke worstelingen met verslaving en persoonlijke demonen bloot te leggen.
"Verslaving begint meestal vanuit vrije keuze, maar door de neurologische aanleg verworden deze keuzes gaandeweg tot obsessies. En zo beland je in een verslavingsproces waaruit je uiteindelijk niet meer kunt ontsnappen, hoe graag je ook wilt."
Uit: Ik ben Maarten en ik ben verslaafd
Gameverslaving: wanneer spelen geen spel meer is
Voor miljoenen mensen wereldwijd is gamen uitgegroeid van een onschuldige hobby tot een allesoverheersende verslaving. Game-ontwikkelaars gebruiken steeds geavanceerdere technieken om spelers aan zich te binden, met beloningssystemen die dopamine afgifte stimuleren en sociale elementen die zorgen voor blijvende betrokkenheid.
Michiel Smit
Gameboy
In 'Gameboy' beschrijft Michiel Smit zowel de aantrekkingskracht als de gevaren van videogames. Als ervaringsdeskundige neemt hij de lezer mee in zijn eigen verslavingspatronen, waarbij hij aantoont hoe games zijn ontworpen om spelers voor langere tijd aan zich te binden. Hij legt de psychologische en neurologische mechanismen bloot die maken dat gamen zo verslavend kan zijn.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
Gamification - De kracht van beleving
Freija van Duijne
Het artikel 'Gamification - De kracht van beleving' belicht hoe game-mechanismen worden toegepast buiten de traditionele game-omgeving. De beloningsmechanismen van games, die maken dat spelers steeds opnieuw willen spelen, worden nu ingezet in allerlei situaties - van bankwebsites tot hulpdienstsystemen - om gebruikers betrokken en 'verslaafd' te houden.
De verborgen kosten van koopverslaving
Koopverslaving wordt vaak gezien als een 'lichte' of zelfs grappige verslaving - 'shopaholic' klinkt immers minder zwaar dan 'alcoholist'. Toch kan compulsief koopgedrag enorme financiële, emotionele en relationele schade aanrichten. In het digitale tijdperk is kopen bovendien altijd mogelijk, met verleidelijke een-klik-systemen en betaal-later opties.
Bram Bakker
Verslaafd aan geld
In 'Verslaafd aan geld' onderzoekt psychiater Bram Bakker hoe onze obsessie met geld psychologisch vergelijkbaar is met andere verslavingen. Hij legt uit hoe het streven naar materiële welvaart ons kan vangen in een eindeloze cyclus van verdienen en uitgeven, waarbij we constant naar de volgende 'hit' van consumentisme verlangen, zonder ooit echte voldoening te vinden.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
Bram Bakker is een vooraanstaande psychiater en publicist die een brede kijk heeft op verslavingsproblematiek. Hij promoveerde op de behandeling van paniekaanvallen en heeft sindsdien talloze publicaties op zijn naam staan over diverse psychische aandoeningen. Bakker staat bekend om zijn heldere, toegankelijke uitleg van complexe psychiatrische onderwerpen.
Chantal Schinkels: ‘Online marketing is misleiding geworden’
Jeroen Ansink
In het artikel 'Online marketing is misleiding geworden' wordt uitgelegd hoe webwinkels door middel van geavanceerde psychologische technieken een 'koopinfuus' creëren dat consumenten verslaafd maakt aan online shoppen. Door datagestuurde hypergerichte marketing en 'betaal later'-systemen worden mensen verleid tot steeds meer uitgaven, vaak buiten hun financiële mogelijkheden.
Rookverslaving: hardnekkiger dan gedacht?
Hoewel het aantal rokers daalt, blijft tabaksverslaving een van de meest voorkomende verslavingen wereldwijd. De combinatie van nicotine (een krachtig verslavende stof) en sociale en psychologische aspecten maakt stoppen met roken voor velen een grote uitdaging. Tegelijkertijd ontstaan er nieuwe inzichten over hoe we deze verslaving effectiever kunnen aanpakken.
Marcel Borst
Ik stop wel
In 'Ik stop wel' stelt Marcel Borst dat roken minder een fysieke verslaving is dan we denken: slechts 10% verslaving en 90% aangeleerd gedrag. Deze radicaal andere kijk op rookverslaving verklaart volgens Borst waarom traditionele stopmethoden vaak falen. Door de focus te verleggen naar het mentale aspect van roken biedt hij een verfrissende benadering van een hardnekkig probleem.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
Marcel Borst is een gecertificeerd hypnotherapeut die al 12 jaar gespecialiseerd is in stoppen met roken. Met zijn unieke aanpak heeft hij duizenden rokers in één sessie van hun rookgedrag afgeholpen, met een slagingspercentage van 86%. Als trainer leert hij zijn technieken aan collega-therapeuten in Nederland en België, met als doel om miljoenen rokers te helpen stoppen.
Ik stop wel
De sleutel tot het overwinnen van rookverslaving ligt volgens Borst niet in het bestrijden van ontwenningsverschijnselen, maar in het veranderen van je mindset over roken. Door roken te zien als aangeleerd gedrag in plaats van een onoverkomelijke verslaving, wordt stoppen een haalbaar doel voor iedereen die écht wil stoppen.
Liefde als verslaving: de emotionele afhankelijkheid
Kunnen we ook verslaafd raken aan liefde of relaties? Volgens experts is het antwoord ja. De intense emoties die samengaan met verliefdheid activeren dezelfde hersengebieden als bij andere verslavingen. Sommige mensen raken verstrikt in een patroon van ongezonde, verslavende relaties waarin ze steeds dezelfde pijnlijke cycli doorlopen.
Jan Geurtz
Verslaafd aan liefde
In 'Verslaafd aan liefde' analyseert Jan Geurtz hoe we verslaafd kunnen raken aan externe bevestiging en liefde van anderen. Hij legt uit hoe deze verslavende patronen in relaties werken en, belangrijker nog, hoe ze doorbroken kunnen worden. Het boek biedt inzicht in hoe onze zoektocht naar geluk via anderen juist kan leiden tot afhankelijkheid en leed.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
Maaike Pronk
Hopen op de jackpot
In 'Hopen op de jackpot' vergelijkt Maaike Pronk het najagen van ongezonde relaties met een verslaving aan de 'high' van onzekerheid en drama. Net als een gokker die blijft hopen op de grote winst, blijven mensen in destructieve relatiepatronen hangen in de hoop dat het deze keer anders zal zijn - een patroon dat veel overeenkomsten vertoont met verslavingsgedrag.
Boek bekijken
Op werkdagen voor 21:00 besteld, volgende dag in huis
SPOTLIGHT: Maaike Pronk
Maaike Pronk is eigenaar van Kracht Ontwikkeling & Advies en begeleidt als coach en trainer individuen en teams in hun persoonlijke ontwikkeling. In haar werk heeft ze veel ervaring opgedaan met patronen van emotionele afhankelijkheid en relatieverslavingen. Ze moedigt mensen aan om in hun eigen kracht te komen staan in plaats van afhankelijk te zijn van anderen.
Meer over Maaike Pronk
Van verslaving naar herstel: routes naar bevrijding
Herstel van verslaving is mogelijk, maar vereist vaak professionele hulp, steun van naasten, en een combinatie van verschillende benaderingen. Het traject is voor iedereen anders, maar begint meestal met het erkennen van het probleem. Daarna volgt een proces van ontwenning, nieuwe gewoontevorming en het opbouwen van een leven zonder de verslavende substantie of het gedrag.
Het jojo-effect - Hoe je gewoontes wél blijvend verandert
Daan Remarque
Het artikel 'Het jojo-effect - Hoe je gewoontes wél blijvend verandert' legt uit waarom traditionele pogingen om gedrag te veranderen vaak mislukken. In plaats van een 'drastische ommezwaai' op wilskracht, werkt duurzame gedragsverandering via een geleidelijk proces van nieuwe gewoontevorming. Dit inzicht is cruciaal voor mensen die proberen van een verslaving af te komen.
Alexandro Reyes Rodriguez
Rijk door een krantenwijk
In 'Rijk door een krantenwijk' deelt Alexandro Reyes Rodriguez zijn inspirerende verhaal van herstel. Nadat drugs- en alcoholverslavingen zijn leven hadden overgenomen, vond hij de discipline en structuur van een krantenwijk als onverwachte weg naar herstel. Deze dagelijkse routine gaf hem niet alleen financiële stabiliteit maar ook het mentale houvast om zijn verslavingen definitief achter zich te laten.
Boek bekijken
Op werkdagen voor 21:00 besteld, volgende dag in huis
Alexandro Reyes Rodriguez transformeerde van een verslaafde zonder richting tot een succesvol ondernemer en veelgevraagd spreker. Zijn persoonlijke reis door verslaving en herstel maakt hem tot een authentieke stem in de verslavingszorg. Door zijn eigen ervaringen te delen, inspireert hij anderen om controle te nemen over hun leven, ongeacht hoe diep ze zijn gezonken.
Rijk door een krantenwijk
Rodriguez leerde dat herstel draait om structuur, verantwoordelijkheid en zingeving. Door een eenvoudige maar consistente routine (het bezorgen van kranten) bouwde hij discipline op en creëerde hij een dagelijks ritme dat hem hielp zijn verslavingen te overwinnen. Dit toont dat soms de meest alledaagse activiteiten kunnen leiden tot diepgaande verandering.
Aukje Nauta: ‘Deel je schaamte en haal daar kracht uit’
Peter Spijker
In 'Deel je schaamte en haal daar kracht uit' wordt uitgelegd hoe schaamte een grote rol speelt bij verslaving. Het verhaal van anesthesioloog Audrey Beckers illustreert hoe het delen van schaamte over alcoholverslaving een eerste stap kan zijn naar herstel. Na haar behandeling werd ze verslavingsarts om andere artsen met verslavingsproblematiek te helpen - een voorbeeld van hoe gedeelde schaamte een bron van kracht kan worden.
Preventie en maatschappelijke verantwoordelijkheid
Preventie van verslaving begint met bewustwording, zowel op individueel als maatschappelijk niveau. Scholen, gezinnen, gezondheidszorg en beleidsmakers spelen allemaal een rol in het creëren van een omgeving die verslaving ontmoedigt en vroege interventie mogelijk maakt. Tegelijkertijd is er een groeiende roep om bedrijven verantwoordelijk te houden voor verslavende producten en diensten.
Nir Eyal: ‘Tijdsmanagement is pijnmanagement’
Jeroen Ansink
In het artikel 'Nir Eyal: Tijdsmanagement is pijnmanagement' wordt uitgelegd dat digitale afleiding vaak een symptoom is van een dieper probleem: de drang om negatieve emoties te ontvluchten. Deze inzichten helpen bij preventie van technologieverslaving: door beter om te gaan met onderliggende emoties kunnen we minder afhankelijk worden van digitale vluchtroutes.
Adam Alter: ‘Digitale verslaving maakt mensen ongelukkig’
Peter Spijker
In 'Adam Alter: Digitale verslaving maakt mensen ongelukkig' wordt besproken hoe 40% van de Amerikaanse bevolking aan een vorm van internetverslaving lijdt. Alter suggereert dat technologiebedrijven onder strenger toezicht moeten staan en dat producten anders ontworpen moeten worden om verslaving tegen te gaan, bijvoorbeeld door 'demetricering' van sociale media en duidelijke afsluitpunten in games.
Conclusie: begrijpen, behandelen, bevrijden
Verslaving is een complex verschijnsel dat zowel biologische, psychologische als sociale dimensies heeft. Of het nu gaat om traditionele verslavingen zoals alcohol en drugs, of modernere vormen zoals sociale media en gamen, de onderliggende mechanismen vertonen opvallende overeenkomsten. Het goede nieuws is dat er steeds effectievere methoden worden ontwikkeld om verslaving te begrijpen, te behandelen en mensen uiteindelijk te bevrijden uit de greep van verslavend gedrag.
De weg naar herstel begint met erkenning, loopt via begrip en behandeling, en leidt uiteindelijk naar een leven waarin de persoon, niet de verslaving, weer aan het roer staat. Voor iedereen die worstelt met verslaving is de belangrijkste boodschap: herstel is mogelijk, en je hoeft het niet alleen te doen.
