Woord vooraf / 5
1 Inleiding / 11
2 Vergaderen / 13
2.1 De voorbereiding / 15
2.1.1 De vergadercyclus / 15
2.1.2 Organisatie rondom de vergadering / 17
2.1.3 De agenda samenstellen / 20
2.1.4 Publicatie en verspreiding van de agenda / 26
2.1.5 Individuele voorbereiding / 27
2.1.6 Voorbereiding voor de overlegvergadering / 29
2.2 De vergadering / 29
2.2.1 Drie aspecten: proces, procedure, inhoud / 30
2.2.2 Vergaderproblemen / 32
2.2.3 Het voorzitten van de vergadering / 35
2.2.4 Vormen van gespreksleiding / 38
2.2.5 Deelnemen aan de vergadering / 39
2.2.6 Deelname van in- en externe deskundige aan de vergadering / 41
2.2.7 Deelname achterban / 41
2.2.8 Besluitvorming / 42
2.2.9 Vergadertactiek / 47
2.3 De resultaten / 47
2.3.1 De notulen / 48
2.3.2 Actiepuntenlijst en voortgang bewaken / 51
2.3.3 Informeren van de achterban / 52
2.4 Evaluatie / 52
3 Onderhandelen / 53
3.1 Soorten onderhandelingen / 54
3.2 Onderhandelingsresultaten / 55
3.3 De voorbereiding / 56
3.3.1 Onderhandelingsdoel / 56
3.3.2 Belangen / 57
3.3.3 Concessies / 57
3.4 Onderhandelingsproces / 58
3.4.1 De voorbereidingsfase / 58
7
3.4.2 De aanloopfase / 59
3.4.3 De exploratiefase / 59
3.4.4 De afrondingsfase / 60
3.4.5 De evaluatiefase / 60
3.5 Omgaan met impasses / 62
3.6 Onderhandelen met de achterban / 62
3.7 Activiteiten bij onderhandelen / 63
3.7.1 Belangen realiseren / 64
3.7.2 Machtsbalans beïnvloeden / 64
3.7.3 Gunstig klimaat creëren / 66
3.7.4 Flexibiliteit bereiken / 67
3.8 Typologie van de bestuurder / 68
3.9 OR-profiel voor onderhandelen / 73
4 Communicatiestijlen / 75
4.1 Invloed uitoefenen en beïnvloed worden / 76
4.2 Communicatiestijlen / 80
4.3 Tegengesteld reageren / 86
5 Vaardigheden
5.1 Argumenteren / 90
5.2 De kwaliteit van argumenten / 90
5.2.1 Zwarte argumenten / 90
5.2.2 Blauwe argumenten / 91
5.2.3 Gele argumenten / 91
5.2.4 Groene argumenten / 91
5.2.5 Rode argumenten / 91
5.2.6 Witte argumenten / 92
5.3 Het betoog / 93
5.4 Het debat / 93
5.4.1 Weg bewegen van een kwestie / 94
5.4.2 Argumentversterkers / 95
5.5 Voorbereiding van argumenten / 96
5.6 Contra-argumenteren / 97
5.6.1 Overtredingen in de communicatie / 98
5.6.2 Het uitdagen als vaardigheid / 100
5.7 Herkaderen / 102
5.8 Het positief herkaderen / 102
5.9 Feedback geven / 103
5.9.1 Ik-boodschappen / 103
5.9.2 Gedrag-effect boodschappen / 105
6 Hanteren van krachtenvelden in organisaties / 107
6.1 Wat gebeurt er rondom de ondernemingsraad? / 107
6.2 Krachtenvelden, wat zijn het en hoe ontstaan ze? / 107
6.3 Zicht op schijnbaar onzichtbare aspecten van krachtenvelden / 108
6.3.1 Drijfveren / 109
6.3.2 De praktijk: gesloten communicatie door functionele drijfveren / 110
6.3.3 Persoonlijke drijfveren: karakter, persoonlijkheid en voorkeursgedrag / 110
6.3.4 Varianten en combinaties / 112
6.3.5 Omgaan met persoonlijke drijfveren als ‘gebruiksaanwijzing’ van mensen / 112
6.4 Effectief omgaan met krachtenvelden rond de ondernemingsraad / 114
6.4.1 Anticiperen en proactief handelen / 115
6.4.2 Lobbyen en coalitievorming / 116
6.4.3 Weerbaarheid en assertief gedrag / 123
6.5 Conclusie / 125
7 Hulpmiddelen bij besluitvorming / 127
7.1 Het metaplan / 127
7.2 Denkhoeden van De Bono / 129
7.3 Brainstorm / 131
7.4 Oorzaak–gevolganalyse / 132
7.5 Prioriteitenkruis / 134
7.6 Consensustechniek / 135
7.7 Beslissingsdiagram / 136
7.8 Tot slot / 137
Bijlagen
1 Relevante WOR-artikelen / 139
2 Evaluatie / 143
3 Checklist voorbereiding onderhandelingen / 145
4 Geraadpleegde en aanbevolen literatuur / 147
Trefwoordenregister / 149
Over de auteurs / 151
