Hanneke Bennaars
De rechtspositie van de bestuurder
Benoeming, beloning en ontslag van de vennootschapsbestuurder
Paperback Nederlands 2015 1e druk 9789013132052Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis
Samenvatting
De bestuurder van een vennootschap met een arbeids- of opdrachtovereenkomst, heeft een dubbele rechtsverhouding met de vennootschap. Enerzijds is sprake van een contractuele rechtsrelatie, geregeerd door Boek 7 BW. Anderzijds bestaat een vennootschapsrechtelijke band, waarop de bepalingen van Boek 2 BW van toepassing zijn. Deze dissertatie is de neerslag van een onderzoek naar deze dubbele binding op het gebied van benoeming, beloning en ontslag.
'De rechtspositie van de bestuurder' bevat een analyse van de opvatting van de wetgever door de jaren heen over de positie van de statutair bestuurder. Daarnaast beschrijft het boek per onderwerp de knelpunten en mogelijke oplossingen daarvoor.
Onderzocht is in hoeverre het leerstuk samenloop bij het oplossen van de knelpunten kan worden ingezet. Het onderzoek is afgesloten met een samenvattend en concluderend hoofdstuk.
Specificaties
ISBN13:9789013132052
Taal:Nederlands
Bindwijze:paperback
Aantal pagina's:440
Uitgever:Wolters Kluwer
Druk:1
Verschijningsdatum:18-7-2015
Hoofdrubriek:Juridisch
ISSN:
Lezersrecensies
Wees de eerste die een lezersrecensie schrijft!
Inhoudsopgave
Lijst van afkortingen / XI
HOOFDSTUK 1
Inleiding / 1
1.1 Inleiding / 1
1.1.1 Probleemstelling / 2
1.1.2 Plan van aanpak en verantwoording / 2
1.2 De positie van de bestuurder binnen de vennootschap / 4
1.2.1 De vennootschap als instituut / 4
1.2.2 Verhouding rechtspersonenrecht en vermogensrecht / 6
1.2.3 De verhouding tussen vennootschap en bestuurder / 8
1.2.4 Corporate governance / 14
1.2.5 Tussenconclusie / 18
1.3 De bestuurder als werknemer / 18
1.3.1 De bestuurder heeft een arbeidsovereenkomst / 19
1.3.2 De definitie van de arbeidsovereenkomst / 28
1.3.3 Arbeid / 32
1.3.4 Loon / 34
1.3.5 Gezagsverhouding / 36
1.4 De verhouding tussen vennootschap en bestuurder-werknemer / 37
1.4.1 Gemengde rechtsbetrekking / 38
1.4.2 Gekleurde rechtsbetrekking / 40
1.4.3 Dubbele rechtsbetrekking / 40
1.4.4 Dubbele gekoppelde rechtsbetrekking / 43
1.5 Afronding / 44
HOOFDSTUK 2
Wetshistorisch overzicht / 45
2.1 Inleiding / 45
2.2 De statutair bestuurder in de arbeidsrechtelijke wetgeving / 46
2.2.1 De Wet op de arbeidsovereenkomst 1907 / 46
2.2.1.1 Eén algemene regeling / 47
2.2.1.2 De bestuurder / 51
2.2.1.3 Samenloop / 54
2.2.1.4 Het gezagscriterium / 54
2.2.1.5 Tussenconclusie / 55
2.2.2 De wetswijzigingen vanaf 1909 / 56
2.2.2.1 Het Buitengewoon Besluit Arbeidsverhoudingen / 57
2.2.2.2 Herziening van het ontslagrecht 1954 / 60
2.2.2.3 Invoering overige opzegverboden in 1976 / 62
2.2.2.4 Verdere initiatieven om te komen tot een herziening van het ontslagrecht / 62
2.2.2.5 Wet Werk en zekerheid (“Wwz”) / 65
2.2.3 Conclusie / 73
2.3 De statutair bestuurder in de vennootschapsrechtelijke wetgeving / 74
2.3.1 Inleiding / 74
2.3.2 De periode vóór het Wetboek van Koophandel 1838 / 75
2.3.3 Het Wetboek van Koophandel 1838 / 75
2.3.4 De herziening van het Wetboek van Koophandel in 1929 / 78
2.3.4.1 De voorbereidingen: ontwerp 1871 en ontwerp 1890 / 78
2.3.4.2 Het ontwerp 1910 / 79
2.3.4.3 Het ontwerp 1925 en het nader gewijzigd ontwerp 1927 / 81
2.3.4.4 Tussenconclusie / 82
2.3.5 Relevante wijzigingen in de jaren ’70 van de 20e eeuw / 82
2.3.5.1 Wijziging van het enquêterecht / 82
2.3.5.2 1971: de nieuwe rechtsvorm ‘besloten vennootschap’ en de structuurregeling / 84
2.3.5.3 Van het Wetboek van Koophandel naar het Burgerlijk Wetboek / 85
2.3.6 Recente ontwikkelingen / 86
2.3.6.1 Wet vereenvoudiging en flexibilisering BV-recht / 86
2.3.6.2 Wet Aanpassing bestuur en toezicht in naamloze en besloten vennootschappen / 87
2.3.7 Conclusie / 91
HOOFDSTUK 3
Samenloop / 93
3.1 Inleiding / 93
3.2 Een definitie van samenloop / 94
3.2.1 Inleiding / 94
3.2.2 Literatuur / 95
3.3 Cumulatie, alternativiteit of exclusiviteit / 98
3.3.1 Jurisprudentie / 98
3.3.2 Cumulatie, alternativiteit en exclusiviteit: een nuancering / 99
3.3.3 Kritiek Bakels / 102
3.3.4 De doorkruisingsleer van Kroeze / 103
3.4 Het leerstuk van de gemengde overeenkomsten / 103
3.4.1 Inleiding / 103
3.4.2 Artikel 6:215 BW / 105
3.4.3 Artikel 7:610 lid 2 BW / 106
3.4.4 Artikel 6:216 BW / 107
HOOFDSTUK 4
Benoeming en het aangaan van de arbeidsovereenkomst / 109
4.1 Inleiding / 109
4.2 De benoeming en het aangaan van de arbeidsovereenkomst / 110
4.2.1 De benoeming / 110
4.2.1.1 Benoeming bij besluit / 111
4.2.1.2 Benoeming bij akte van oprichting / 127
4.2.1.3 Benoeming door de Ondernemingskamer / 128
4.2.2 Het aangaan van de arbeidsovereenkomst / 132
4.2.2.1 Algemeen / 132
4.2.2.2 De managementovereenkomst / 133
4.2.2.3 Vertegenwoordigingsbevoegd orgaan aangaan arbeidsovereenkomst / 137
4.3 Wisselwerking benoeming en arbeidsovereenkomst / 140
4.3.1 Opvattingen in de literatuur / 140
4.3.2 Casusposities / 143
4.3.2.1 Bestaande arbeidsovereenkomst / 144
4.3.2.2 Er is een geldig benoemingsbesluit, maar geen arbeidsovereenkomst / 159
4.3.2.3 Er is een arbeidsovereenkomst met een andere (concern)vennootschap / 160
HOOFDSTUK 5
Bezoldiging en loon / 161
5.1 Inleiding / 161
5.2 Terminologie / 163
5.3 De regelgeving met betrekking tot het vaststellen en de openbaarmaking van bezoldiging in en op basis van Boek 2 BW / 173
5.3.1 De BV / 173
5.3.1.1 Besluitvorming en vertegenwoordiging / 173
5.3.1.2 Openbaarmaking en de rol van de ondernemingsraad / 175
5.3.2 De NV en de open NV / 177
5.3.2.1 Besluitvorming en vertegenwoordiging / 177
5.3.2.2 Standpuntbepalingsrecht ondernemingsraad / 180
5.3.2.3 Individuele bezoldiging / 182
5.3.2.4 Openbaarmaking en de rol van de ondernemingsraad / 184
5.3.3 De beursgenoteerde NV / 185
5.3.3.1 Besluitvorming / 185
5.3.3.2 Openbaarmaking / 185
5.4 Vertegenwoordigingsbevoegdheid of samenloop? / 190
5.4.1 Inleiding / 190
5.4.2 Het bezoldigingsbesluit en het overeenkomen van het loon / 191
5.4.2.1 Er is loon overeengekomen, maar een bezoldigingsbesluit ontbreekt. / 191
5.4.2.2 Er is loon overeengekomen en het bezoldigingsbesluit is gebrekkig / 195
5.4.3 Conclusie / 199
5.5 Privacy en eenzijdige wijziging / 200
5.5.1 Privacy / 200
5.5.2 Eenzijdige wijziging / 203
5.5.2.1 Inleiding / 203
5.5.2.2 Het wijzigen van de arbeidsovereenkomst / 203
5.5.2.3 Aanpassing en terugvordering van bezoldiging, de Wet claw back. / 205
5.5.3 Conclusie / 211
5.6 De Ondernemingskamer en de bestuurdersbeloning / 211
5.6.1 De Ondernemingskamer stelt de beloning vast van door haar aangestelde bestuurders / 211
5.6.2 De Ondernemingskamer regelt de gevolgen van schorsing of ontslag / 212
5.6.3 De Ondernemingskamer oordeelt over de bezoldiging in het kader van wanbeleid / 213
HOOFDSTUK 6
Ontslag / 217
6.1 Inleiding / 217
6.1.1 Bevoegd orgaan bij ontslag / 219
6.1.2 Tussenconclusie / 224
6.2 Ondeelbaarheid ontslag / 224
6.2.1 De 15 april-arresten / 224
6.2.2 Opzegverboden / 230
6.2.3 Anders overeengekomen / 244
6.2.4 De derde uitzondering? / 245
6.2.5 Het toepassingsbereik van de 15 april-arresten / 251
6.2.6 Alleen de contractuele band beëindigen / 260
6.3 Gebreken in de besluitvorming – vennootschapsrechtelijke toetsing / 267
6.3.1 Gebreken in de besluitvorming / 268
6.3.2 Gevolgen van gebreken voor de beëindiging van
de arbeidsovereenkomst / 278
6.4 Arbeidsrechtelijke toetsing ontslagbesluit/opzegging / 281
6.4.1 Formele vereisten / 281
6.4.2 Bescherming tegen onredelijke opzegging – artikel 7:681 BW
(kennelijk onredelijk ontslag) / 282
6.4.3 Bescherming tegen onredelijke opzegging – artikel 7:669 (nieuw) BW/ 288
6.5 Rol van de ondernemingsraad / 291
6.6 Ontslag op staande voet / 293
6.6.1 Inleiding / 293
6.6.2 Onverwijldheid / 295
6.6.3 Dringende reden / 296
6.7 Ontbinding van de arbeidsovereenkomst op verzoek van de werkgever / 299
6.7.1 Ontbinding ex artikel 7:685 BW / 300
6.7.2 Ontbinding ex artikel 7:671 b en c (nieuw) BW / 304
6.8 Opzegging door de bestuurder zelf / 304
6.8.1 Algemeen / 304
6.8.2 Einde arbeidsovereenkomst ook einde bestuurderschap? / 305
6.8.3 Niet lichtvaardig aannemen dat is opgezegd – ook voor bestuurder? / 305
6.9 Beëindigingsovereenkomst / 307
6.9.1 Einde bestuurderschap / 307
6.9.2 Bevoegd orgaan – vertegenwoordigingsbevoegdheid / 308
6.9.3 Finale kwijting / 309
6.10 Bevoegde rechter / 309
6.10.1 Absolute competentie / 310
6.10.2 Relatieve competentie / 313
6.10.3 Arbitrage / 316
6.11 Overgang van onderneming / 316
6.11.1 Inleiding / 316
6.11.2 Positie bestuurder na overgang / 317
6.11.3 Opzegverbod wegens overgang van onderneming / 319
6.11.4 Juridische fusie / 320
HOOFDSTUK 7
Samenvatting en conclusies / 323
7.1 Inleiding / 323
7.2 De opvatting van de wetgever / 324
7.3 De rol van samenloop / 327
7.4 De benoeming: naar een indirect extern werkende besluit / 331
7.5 Beloning: vertegenwoordigingsbevoegdheid / 333
7.6 Het ontslag van de bestuurder / 337
7.7 Slotoverwegingen / 344
HOOFDSTUK 8
Summary and conclusions / 349
8.1 Introduction / 349
8.2 The opinion of the legislator / 350
8.3 The concurrence role / 353
8.4 The appointment: towards a decision with indirect, external effect / 356
8.5 Remuneration: representative authority / 358
8.6 The dismissal of the director / 362
8.7 Final conclusions / 369
Lijst van geraadpleegde literatuur / 373
Jurisprudentieregister / 403
Trefwoordenregister / 419
HOOFDSTUK 1
Inleiding / 1
1.1 Inleiding / 1
1.1.1 Probleemstelling / 2
1.1.2 Plan van aanpak en verantwoording / 2
1.2 De positie van de bestuurder binnen de vennootschap / 4
1.2.1 De vennootschap als instituut / 4
1.2.2 Verhouding rechtspersonenrecht en vermogensrecht / 6
1.2.3 De verhouding tussen vennootschap en bestuurder / 8
1.2.4 Corporate governance / 14
1.2.5 Tussenconclusie / 18
1.3 De bestuurder als werknemer / 18
1.3.1 De bestuurder heeft een arbeidsovereenkomst / 19
1.3.2 De definitie van de arbeidsovereenkomst / 28
1.3.3 Arbeid / 32
1.3.4 Loon / 34
1.3.5 Gezagsverhouding / 36
1.4 De verhouding tussen vennootschap en bestuurder-werknemer / 37
1.4.1 Gemengde rechtsbetrekking / 38
1.4.2 Gekleurde rechtsbetrekking / 40
1.4.3 Dubbele rechtsbetrekking / 40
1.4.4 Dubbele gekoppelde rechtsbetrekking / 43
1.5 Afronding / 44
HOOFDSTUK 2
Wetshistorisch overzicht / 45
2.1 Inleiding / 45
2.2 De statutair bestuurder in de arbeidsrechtelijke wetgeving / 46
2.2.1 De Wet op de arbeidsovereenkomst 1907 / 46
2.2.1.1 Eén algemene regeling / 47
2.2.1.2 De bestuurder / 51
2.2.1.3 Samenloop / 54
2.2.1.4 Het gezagscriterium / 54
2.2.1.5 Tussenconclusie / 55
2.2.2 De wetswijzigingen vanaf 1909 / 56
2.2.2.1 Het Buitengewoon Besluit Arbeidsverhoudingen / 57
2.2.2.2 Herziening van het ontslagrecht 1954 / 60
2.2.2.3 Invoering overige opzegverboden in 1976 / 62
2.2.2.4 Verdere initiatieven om te komen tot een herziening van het ontslagrecht / 62
2.2.2.5 Wet Werk en zekerheid (“Wwz”) / 65
2.2.3 Conclusie / 73
2.3 De statutair bestuurder in de vennootschapsrechtelijke wetgeving / 74
2.3.1 Inleiding / 74
2.3.2 De periode vóór het Wetboek van Koophandel 1838 / 75
2.3.3 Het Wetboek van Koophandel 1838 / 75
2.3.4 De herziening van het Wetboek van Koophandel in 1929 / 78
2.3.4.1 De voorbereidingen: ontwerp 1871 en ontwerp 1890 / 78
2.3.4.2 Het ontwerp 1910 / 79
2.3.4.3 Het ontwerp 1925 en het nader gewijzigd ontwerp 1927 / 81
2.3.4.4 Tussenconclusie / 82
2.3.5 Relevante wijzigingen in de jaren ’70 van de 20e eeuw / 82
2.3.5.1 Wijziging van het enquêterecht / 82
2.3.5.2 1971: de nieuwe rechtsvorm ‘besloten vennootschap’ en de structuurregeling / 84
2.3.5.3 Van het Wetboek van Koophandel naar het Burgerlijk Wetboek / 85
2.3.6 Recente ontwikkelingen / 86
2.3.6.1 Wet vereenvoudiging en flexibilisering BV-recht / 86
2.3.6.2 Wet Aanpassing bestuur en toezicht in naamloze en besloten vennootschappen / 87
2.3.7 Conclusie / 91
HOOFDSTUK 3
Samenloop / 93
3.1 Inleiding / 93
3.2 Een definitie van samenloop / 94
3.2.1 Inleiding / 94
3.2.2 Literatuur / 95
3.3 Cumulatie, alternativiteit of exclusiviteit / 98
3.3.1 Jurisprudentie / 98
3.3.2 Cumulatie, alternativiteit en exclusiviteit: een nuancering / 99
3.3.3 Kritiek Bakels / 102
3.3.4 De doorkruisingsleer van Kroeze / 103
3.4 Het leerstuk van de gemengde overeenkomsten / 103
3.4.1 Inleiding / 103
3.4.2 Artikel 6:215 BW / 105
3.4.3 Artikel 7:610 lid 2 BW / 106
3.4.4 Artikel 6:216 BW / 107
HOOFDSTUK 4
Benoeming en het aangaan van de arbeidsovereenkomst / 109
4.1 Inleiding / 109
4.2 De benoeming en het aangaan van de arbeidsovereenkomst / 110
4.2.1 De benoeming / 110
4.2.1.1 Benoeming bij besluit / 111
4.2.1.2 Benoeming bij akte van oprichting / 127
4.2.1.3 Benoeming door de Ondernemingskamer / 128
4.2.2 Het aangaan van de arbeidsovereenkomst / 132
4.2.2.1 Algemeen / 132
4.2.2.2 De managementovereenkomst / 133
4.2.2.3 Vertegenwoordigingsbevoegd orgaan aangaan arbeidsovereenkomst / 137
4.3 Wisselwerking benoeming en arbeidsovereenkomst / 140
4.3.1 Opvattingen in de literatuur / 140
4.3.2 Casusposities / 143
4.3.2.1 Bestaande arbeidsovereenkomst / 144
4.3.2.2 Er is een geldig benoemingsbesluit, maar geen arbeidsovereenkomst / 159
4.3.2.3 Er is een arbeidsovereenkomst met een andere (concern)vennootschap / 160
HOOFDSTUK 5
Bezoldiging en loon / 161
5.1 Inleiding / 161
5.2 Terminologie / 163
5.3 De regelgeving met betrekking tot het vaststellen en de openbaarmaking van bezoldiging in en op basis van Boek 2 BW / 173
5.3.1 De BV / 173
5.3.1.1 Besluitvorming en vertegenwoordiging / 173
5.3.1.2 Openbaarmaking en de rol van de ondernemingsraad / 175
5.3.2 De NV en de open NV / 177
5.3.2.1 Besluitvorming en vertegenwoordiging / 177
5.3.2.2 Standpuntbepalingsrecht ondernemingsraad / 180
5.3.2.3 Individuele bezoldiging / 182
5.3.2.4 Openbaarmaking en de rol van de ondernemingsraad / 184
5.3.3 De beursgenoteerde NV / 185
5.3.3.1 Besluitvorming / 185
5.3.3.2 Openbaarmaking / 185
5.4 Vertegenwoordigingsbevoegdheid of samenloop? / 190
5.4.1 Inleiding / 190
5.4.2 Het bezoldigingsbesluit en het overeenkomen van het loon / 191
5.4.2.1 Er is loon overeengekomen, maar een bezoldigingsbesluit ontbreekt. / 191
5.4.2.2 Er is loon overeengekomen en het bezoldigingsbesluit is gebrekkig / 195
5.4.3 Conclusie / 199
5.5 Privacy en eenzijdige wijziging / 200
5.5.1 Privacy / 200
5.5.2 Eenzijdige wijziging / 203
5.5.2.1 Inleiding / 203
5.5.2.2 Het wijzigen van de arbeidsovereenkomst / 203
5.5.2.3 Aanpassing en terugvordering van bezoldiging, de Wet claw back. / 205
5.5.3 Conclusie / 211
5.6 De Ondernemingskamer en de bestuurdersbeloning / 211
5.6.1 De Ondernemingskamer stelt de beloning vast van door haar aangestelde bestuurders / 211
5.6.2 De Ondernemingskamer regelt de gevolgen van schorsing of ontslag / 212
5.6.3 De Ondernemingskamer oordeelt over de bezoldiging in het kader van wanbeleid / 213
HOOFDSTUK 6
Ontslag / 217
6.1 Inleiding / 217
6.1.1 Bevoegd orgaan bij ontslag / 219
6.1.2 Tussenconclusie / 224
6.2 Ondeelbaarheid ontslag / 224
6.2.1 De 15 april-arresten / 224
6.2.2 Opzegverboden / 230
6.2.3 Anders overeengekomen / 244
6.2.4 De derde uitzondering? / 245
6.2.5 Het toepassingsbereik van de 15 april-arresten / 251
6.2.6 Alleen de contractuele band beëindigen / 260
6.3 Gebreken in de besluitvorming – vennootschapsrechtelijke toetsing / 267
6.3.1 Gebreken in de besluitvorming / 268
6.3.2 Gevolgen van gebreken voor de beëindiging van
de arbeidsovereenkomst / 278
6.4 Arbeidsrechtelijke toetsing ontslagbesluit/opzegging / 281
6.4.1 Formele vereisten / 281
6.4.2 Bescherming tegen onredelijke opzegging – artikel 7:681 BW
(kennelijk onredelijk ontslag) / 282
6.4.3 Bescherming tegen onredelijke opzegging – artikel 7:669 (nieuw) BW/ 288
6.5 Rol van de ondernemingsraad / 291
6.6 Ontslag op staande voet / 293
6.6.1 Inleiding / 293
6.6.2 Onverwijldheid / 295
6.6.3 Dringende reden / 296
6.7 Ontbinding van de arbeidsovereenkomst op verzoek van de werkgever / 299
6.7.1 Ontbinding ex artikel 7:685 BW / 300
6.7.2 Ontbinding ex artikel 7:671 b en c (nieuw) BW / 304
6.8 Opzegging door de bestuurder zelf / 304
6.8.1 Algemeen / 304
6.8.2 Einde arbeidsovereenkomst ook einde bestuurderschap? / 305
6.8.3 Niet lichtvaardig aannemen dat is opgezegd – ook voor bestuurder? / 305
6.9 Beëindigingsovereenkomst / 307
6.9.1 Einde bestuurderschap / 307
6.9.2 Bevoegd orgaan – vertegenwoordigingsbevoegdheid / 308
6.9.3 Finale kwijting / 309
6.10 Bevoegde rechter / 309
6.10.1 Absolute competentie / 310
6.10.2 Relatieve competentie / 313
6.10.3 Arbitrage / 316
6.11 Overgang van onderneming / 316
6.11.1 Inleiding / 316
6.11.2 Positie bestuurder na overgang / 317
6.11.3 Opzegverbod wegens overgang van onderneming / 319
6.11.4 Juridische fusie / 320
HOOFDSTUK 7
Samenvatting en conclusies / 323
7.1 Inleiding / 323
7.2 De opvatting van de wetgever / 324
7.3 De rol van samenloop / 327
7.4 De benoeming: naar een indirect extern werkende besluit / 331
7.5 Beloning: vertegenwoordigingsbevoegdheid / 333
7.6 Het ontslag van de bestuurder / 337
7.7 Slotoverwegingen / 344
HOOFDSTUK 8
Summary and conclusions / 349
8.1 Introduction / 349
8.2 The opinion of the legislator / 350
8.3 The concurrence role / 353
8.4 The appointment: towards a decision with indirect, external effect / 356
8.5 Remuneration: representative authority / 358
8.6 The dismissal of the director / 362
8.7 Final conclusions / 369
Lijst van geraadpleegde literatuur / 373
Jurisprudentieregister / 403
Trefwoordenregister / 419
Rubrieken
- advisering
- algemeen management
- coaching en trainen
- communicatie en media
- economie
- financieel management
- inkoop en logistiek
- internet en social media
- it-management / ict
- juridisch
- leiderschap
- marketing
- mens en maatschappij
- non-profit
- ondernemen
- organisatiekunde
- personal finance
- personeelsmanagement
- persoonlijke effectiviteit
- projectmanagement
- psychologie
- reclame en verkoop
- strategisch management
- verandermanagement
- werk en loopbaan
