Voorwoord / V
Lijst van afkortingen / XVII
DEEL I – HET ARBITRAGEVERDRAG
HOOFDSTUK 1
Achtergrond, aanleiding en aanname / 3
1.1 Ontstaansgeschiedenis / 3
1.2 Nadere ontwikkelingen / 6
1.3 Plaats in het Europeesrechtelijk kader / 7
1.4 Relatie met andere geschillenbeslechtingsmechanismen / 10
1.4.1 Rangorderegeling / 10
1.4.2 Toepassing van de procedures van het Arbitrageverdrag nadat een onderling overlegprocedure onder een bilateraal belastingverdrag tussen de lidstaten is afgerond / 13
1.5 Algemene werkingssfeer / 16
1.6 Statistieken inzake het Arbitrageverdrag / 18
HOOFDSTUK 2
Toepassingsbereik van het Arbitrageverdrag / 21
2.1 Formeel toepassingsbereik van het verdrag / 21
2.1.1 Territoriaal toepassingsbereik / 21
2.1.2 Kwalificerende belastingplichtigen / 22
2.1.2.1 Hoofdregel: onderneming van een verdragsluitende staat / 22
2.1.2.2 Specifieke bepaling voor vaste inrichtingen / 24
2.1.3 Kwalificerende belastingen / 26
2.1.4 Definitie van niet-gedefinieerde termen / 26
2.2 Materieel toepassingsbereik van het verdrag / 28
2.2.1 Definitie van het toepassingsbereik / 28
2.2.2 Voorwaarden voor een zaak om onder de werking van het verdrag te vallen / 29
2.2.3 De toepassing van het arm’s length-beginsel / 31
2.2.4 Winsttoerekening aan vaste inrichtingen / 36
HOOFDSTUK 3
Procedurele werking / 41
3.1 Verzoek tot het opstarten van de procedures van het Arbitrageverdrag / 41
3.1.1 Aanleiding voor het verzoek / 41
3.1.2 Termijn voor indiening van het verzoek / 42
3.1.3 Inhoud van het verzoek / 45
3.1.4 Ontvanger van het verzoek / 47
3.2 Beoordeling van het verzoek door de bevoegde autoriteiten: de unilaterale fase / 49
3.2.1 Overzicht van de unilaterale fase / 49
3.2.2 Ontvangst van het verzoek / 50
3.2.3 Ontvankelijkheid van het verzoek / 52
3.2.4 Mogelijkheid van een unilaterale oplossing / 55
3.2.5 Procedurele aspecten van de unilaterale fase / 57
3.2.5.1 Situatie 1) – het verzoek wordt als niet-ontvankelijk beschouwd / 57
3.2.5.2 Situatie 2) – het verzoek wordt als ontvankelijk beschouwd en een unilaterale oplossing is mogelijk / 59
3.2.5.3 Situatie 3) – het verzoek wordt als ontvankelijk beschouwd en een unilaterale oplossing is niet mogelijk / 62
3.2.6 Het weigeren van toegang tot de procedures van het Arbitrageverdrag in situaties van ernstige strafbaarheid / 64
3.2.6.1 Achtergrond van art. 8 / 65
3.2.6.2 Werkingssfeer van art. 8 / 66
3.2.6.2.1 Vereiste 1 – Ernstige strafbaarheid van een van de betrokken ondernemingen / 66
3.2.6.2.2 Vereiste 2 – Handelingen die aanleiding geven (of hebben gegeven) tot de winstcorrectie / 68
3.2.6.2.3 Vereiste 3 – De ernstige strafbaarheid is definitief uitgesproken in een gerechtelijke of administratieve procedure / 68
3.2.6.3 Toepassing van art. 8 in de praktijk / 69
3.3 De onderling overlegprocedure / 72
3.3.1 Overzicht van de procedure / 72
3.3.2 Tijdslimiet voor de onderling overlegprocedure / 72
3.3.2.1 Een termijn van twee jaar / 72
3.3.2.2 Afwijking van de tweejaarstermijn / 76
3.3.2.3 Invulling van de tweejaarstermijn ten aanzien van de te doorlopen stappen in de procedure / 77
3.3.3 Regels gedurende de onderling overlegprocedure / 79
3.3.3.1 Kosten van de onderling overlegprocedure / 80
3.3.3.2 Gezamenlijke werktaal tijdens de onderling overlegprocedure / 80
3.3.3.3 Vertrouwelijkheid van gegevens gedurende de onderling overlegprocedure / 81
3.3.3.4 Regels voor het uitwisselen en de inhoud van position papers / 82
3.3.4 Taak en rol van de bevoegde autoriteiten gedurende de procedure / 86
3.3.5 Rol van de belastingplichtige tijdens de procedure / 88
3.3.6 Uitkomsten van de onderling overlegprocedure / 90
3.3.7 Implementatie van de onderlinge overeenkomst / 93
3.4 De arbitrageprocedure / 95
3.4.1 Overzicht van de procedure / 95
3.4.2 Samenstelling van de raadgevende commissie / 96
3.4.3 Oprichting van de raadgevende commissie / 99
3.4.4 Selectie en benoeming van leden van de raadgevende commissie / 102
3.4.4.1 Vertegenwoordigers van de lidstaten / 102
3.4.4.2 Onafhankelijke leden / 102
3.4.4.2.1 Criteria voor onafhankelijke leden / 102
3.4.4.2.2 Benoemingsproces / 105
3.4.4.2.3 Benoeming uit de lijst van onafhankelijke personen / 106
3.4.4.2.4 Bezwaar tegen geselecteerde onafhankelijke personen / 107
3.4.4.3 Voorzitter van de raadgevende commissie / 108
3.4.4.4 Plaatsvervangers / 109
3.4.5 Functioneren van de raadgevende commissie / 109
3.4.5.1 Secretariële ondersteuning / 110
3.4.5.2 Plaats van ontmoeting van de raadgevende commissie / 111
3.4.5.3 Organisatie van bijeenkomsten / 112
3.4.5.4 Werktaal van de raadgevende commissie / 112
3.4.5.5 Verstrekken van informatie aan de raadgevende commissie / 114
3.4.5.5.1 Verstrekken van informatie door de bevoegde autoriteiten bij oprichting van de commissie / 114
3.4.5.5.2 Verstrekken van informatie op eigen initiatief van belastingplichtige / 116
3.4.5.5.3 Verstrekken van informatie door de belastingplichtige of bevoegde autoriteiten na een daartoe strekkend verzoek van de raadgevende commissie / 116
3.4.5.6 Verschijnen voor de raadgevende commissie / 118
3.4.5.6.1 Verschijnen door belastingplichtigen / 118
3.4.5.6.2 Verschijnen door de bevoegde autoriteiten / 119
3.4.5.6.3 Verschijning door derde partijen / 120
3.4.5.7 Geheimhoudingsplicht voor leden van de raadgevende commissie / 120
3.4.5.8 Kosten van de arbitrageprocedure / 122
3.4.5.8.1 Definitie van het begrip ‘kosten’ / 122
3.4.5.8.2 Vergoeding voor onafhankelijke leden van de commissie / 123
3.4.5.8.3 Verdeling van kosten / 125
3.4.6 Uitkomst van de arbitrageprocedure – advies van de raadgevende commissie / 126
3.4.6.1 Termijn voor het uitbrengen van advies / 126
3.4.6.2 Inhoud van het advies / 128
3.4.6.3 Aannemen van het advies door de raadgevende commissie / 130
3.4.6.4 Notificatie van het advies / 131
3.5 Eindbesluit en implementatie / 132
3.5.1 Overzicht van de procedure / 132
3.5.2 Termijn voor het nemen van het eindbesluit / 132
3.5.3 Inhoud van het eindbesluit / 133
3.5.4 Notificatie van het eindbesluit aan belastingplichtigen / 134
3.5.5 Implementatie van het eindbesluit / 134
3.5.6 Publicatie van het eindbesluit / 137
HOOFDSTUK 4
Overige aspecten ten aanzien van het Arbitrageverdrag / 141
4.1 Samenloop met nationaalrechtelijke middelen / 141
4.1.1 Samenloop ten tijde van het verzoeken tot het opstarten van de procedures onder het Arbitrageverdrag / 141
4.1.2 Samenloop gedurende het verdere verloop van de procedures onder
het Arbitrageverdrag / 142
4.2 Precedentwerking, effect op toekomstige jaren en hernieuwde toepassing van verdragsprocedures / 147
4.3 Toepassing van het verdrag op multilaterale geschillen / 150
4.3.1 De reikwijdte van het Arbitrageverdrag inzake multilaterale geschillen / 150
4.3.2 Procedurele toepassing voor intra-EU-situaties / 153
4.3.2.1 Vaststelling van een intra-EU multilateraal geschil / 153
4.3.2.2 Regels gedurende de onderling overlegprocedure / 155
4.3.2.2.1 Toepassing van de tweejaarstermijn voor de onderling overlegprocedure / 155
4.3.2.2.2 Mogelijke werkwijze voor het voeren van de onderling overlegprocedure / 156
4.3.2.3 Toepassing van de arbitrageprocedure / 158
4.3.2.4 Het nemen van een eindbesluit bij multilaterale geschillen / 160
4.3.3 Procedurele toepassing voor non-intra-EU-situaties / 160
4.3.4 Nederlands beleid inzake het oplossen van multilaterale geschillen / 163
4.4 Uitstel van betaling gedurende de toepassing van de procedures onder het Arbitrageverdrag / 164
4.5 Interestlasten en -teruggaven in relatie tot het Arbitrageverdrag / 166
HOOFDSTUK 5
Nederlands beleid inzake het Arbitrageverdrag / 171
5.1 Implementatie van het Arbitrageverdrag / 171
5.1.1 Geheimhoudingsverplichting / 171
5.1.2 Verstrekken van informatie aan de raadgevende commissie / 172
5.1.3 Aanwijzing van onafhankelijke personen / 173
5.1.4 Aanpassen van de belastingaanslag na toepassing van de verdragsprocedures / 174
5.2 Uitvoeringsbeleid ten aanzien van Arbitrageverdrag / 174
DEEL II – WET FISCALE ARBITRAGE
HOOFDSTUK 1
Achtergrond, aannameproces en implementatie / 183
1.1 Aanleiding voor het indienen van een richtlijnvoorstel / 183
1.2 Voorstel voor een richtlijn en adoptieproces / 187
1.3 Plaats in het Europeesrechtelijk kader en implementatie door lidstaten / 189
1.3.1 Juridische grondslag voor het richtlijnvoorstel / 189
1.3.1.1 Subsidiariteitsbeginsel / 189
1.3.1.2 Evenredigheidsbeginsel / 192
1.3.2 Juridische status van de Richtlijn / 193
1.3.3 Implementatie van de Richtlijn door Nederland / 195
1.4 Relatie met andere geschillenbeslechtingsmechanismen / 197
1.5 Doelstelling, algemene werkingssfeer en toepassing op zaken / 200
1.5.1 Doelstelling van de Richtlijn / 200
1.5.2 Algemene werkingssfeer van de Richtlijn / 202
1.5.3 Datum van toepassing van de procedures van de Richtlijn / 205
1.6 Statistieken inzake de Richtlijn / 207
HOOFDSTUK 2
Toepassingsbereik van de Richtlijn/Wet fiscale arbitrage / 211
2.1 Formeel toepassingsbereik / 211
2.1.1 Territoriaal toepassingsbereik / 211
2.1.2 Kwalificerende belastingplichtigen / 212
2.1.3 Kwalificerende belastingen / 218
2.1.4 Definitie van niet-gedefinieerde termen / 219
2.2 Materieel toepassingsbereik / 221
2.2.1 Initieel richtlijnvoorstel / 221
2.2.2 Aangenomen Richtlijn / 225
HOOFDSTUK 3
Procedurele werking / 231
3.1 Indienen van een klacht onder de Wet fiscale arbitrage / 231
3.1.1 Aanleiding voor de klacht / 231
3.1.2 Termijn voor indiening van een klacht / 232
3.1.3 Inhoud van de klacht / 235
3.1.3.1 Informatievereisten voor de klacht / 235
3.1.3.2 Taal waarin de klacht dient te worden gesteld / 239
3.1.4 Ontvanger van de klacht / 240
3.1.5 Intrekking van de klacht / 243
3.2 Beoordeling van de klacht door de bevoegde autoriteiten / 244
3.2.1 Overzicht van de fase waarin de klacht wordt beoordeeld / 244
3.2.2 Ontvangst van het verzoek / 245
3.2.3 Ontvankelijkheid van de klacht / 249
3.2.3.1 Termijn voor het nemen van een beslissing over de ontvankelijkheid van de klacht / 249
3.2.3.2 Beslissing over de ontvankelijkheid van de klacht / 251
3.2.3.2.1 Gronden voor afwijzing van de klacht / 251
3.2.3.2.2 Beoordelingsproces en uitkomsten / 257
3.2.3.2.2.1 Situatie 1 – Beide betrokken bevoegde autoriteiten aanvaarden de klacht / 259
3.2.3.2.2.2 Situatie 2 – Beide betrokken bevoegde autoriteiten wijzen de klacht af / 259
3.2.3.2.2.3 Situatie 3 – Een van de betrokken bevoegde autoriteiten aanvaardt de klacht, terwijl de andere deze afwijst / 263
3.2.3.2.3 Een efficiënte en verbeterde procedure ten opzichte van het Arbitrageverdrag/OESO-modelverdrag? / 273
3.2.4 Mogelijkheid van een unilaterale oplossing / 274
3.2.4.1 Inhoud van de unilaterale oplossing / 274
3.2.4.2 Notificatie van de unilaterale oplossing aan belanghebbenden / 275
3.2.4.3 Implementatie van de unilaterale oplossing / 277
3.2.5 Het weigeren van toegang tot de procedures van de Richtlijn/Wet fiscale arbitrage in bijzondere situaties / 279
3.2.5.1 Weigeren van toegang in fraudesituaties (art. 16, lid 6) / 280
3.2.5.1.1 Achtergrond van art. 16, lid 6 / 280
3.2.5.1.2 Werkingssfeer van art. 16, lid 6 / 281
3.2.5.1.3 Consequenties van het inroepen van art. 16, lid 6 / 283
3.2.5.1.4 Implementatie in de Wet fiscale arbitrage / 284
3.2.5.2 Weigeren van toegang in afwezigheid van dubbele belastingheffing (art. 16, lid 7) / 288
3.2.5.2.1 Inhoud van art. 16, lid 7 / 288
3.2.5.2.2 Consequenties van het inroepen van art. 16, lid 7 / 290
3.2.5.2.3 Implementatie in de Wet fiscale arbitrage / 291
3.3 De onderling overlegprocedure / 292
3.3.1 Overzicht van de procedure / 292
3.3.2 Tijdslimiet voor de onderling overlegprocedure / 293
3.3.2.1 Een termijn van twee jaar / 293
3.3.2.2 Afwijking van de tweejaarstermijn / 295
3.3.3 Regels gedurende de onderling overlegprocedure / 297
3.3.3.1 Algemene beschouwing / 297
3.3.3.2 Vertrouwelijkheid van gegevens gedurende de onderling overlegprocedure / 299
3.3.3.2.1 Geheimhoudingsplicht voor bevoegde autoriteiten / 299
3.3.3.2.2 Geheimhoudingsplicht voor belanghebbenden / 300
3.3.3.3 Regels voor het opvragen van additionele informatie gedurende de onderling overlegprocedure / 301
3.3.4 Taak en rol van de bevoegde autoriteiten gedurende de procedure / 302
3.3.5 Rol van de belastingplichtige tijdens de procedure / 303
3.3.6 Uitkomsten van de onderling overlegprocedure / 304
3.3.7 Implementatie van de onderlinge overeenkomst / 306
3.3.7.1 Recht van acceptatie voor belanghebbenden / 306
3.3.7.2 Inhoud van de vaststellingsovereenkomst / 309
3.3.7.3 Proces voor implementeren van de onderlinge overeenkomst / 311
3.4 De arbitrageprocedure / 313
3.4.1 Overzicht van de procedure / 313
3.4.2 Samenstelling van de raadgevende commissie / 314
3.4.3 Oprichting van de raadgevende commissie / 317
3.4.3.1 Verzoek tot oprichting van de raadgevende commissie / 317
3.4.3.2 Procedure bij nationale rechters indien de raadgevende commissie niet tijdig wordt opgericht / 319
3.4.3.2.1 Mogelijkheid voor belanghebbenden om zich te wenden tot de nationale rechter / 319
3.4.3.2.2 Gronden voor het indienen van een verzoek bij de nationale benoemingsinstantie / 321
3.4.3.2.3 Verzoek van belanghebbende(n) / 322
3.4.3.2.4 Uitkomsten van de procedure bij de nationale benoeminginstantie(s) / 324
3.4.4 Selectie en benoeming van leden van de raadgevende commissie / 326
3.4.4.1 Vertegenwoordigers van de lidstaten / 326
3.4.4.2 Onafhankelijke leden / 326
3.4.4.2.1 Criteria voor onafhankelijke leden / 326
3.4.4.2.2 Benoemingsproces / 332
3.4.4.2.3 Benoeming uit de lijst van onafhankelijke personen / 333
3.4.4.2.4 Bezwaar tegen geselecteerde onafhankelijke personen / 340
3.4.4.3 Voorzitter van de raadgevende commissie / 343
3.4.4.4 Plaatsvervangers / 345
3.4.5 Functioneren van de raadgevende commissie / 345
3.4.5.1 Werkingsregels voor de raadgevende commissie / 346
3.4.5.1.1 Vaststelling en inhoud van de werkingsregels / 346
3.4.5.1.2 Notificatie van de werkingsregels aan belanghebbenden / 350
3.4.5.1.3 Sanctie op het niet tijdig vaststellen of niet tijdig notificeren van de werkingsregels / 351
3.4.5.1.4 Evaluatie / 353
3.4.5.2 Verstrekken van informatie aan de raadgevende commissie / 354
3.4.5.2.1 Verstrekken van informatie door de bevoegde autoriteiten bij oprichting van de commissie / 354
3.4.5.2.2 Verstrekken van informatie op eigen initiatief van belanghebbende / 355
3.4.5.2.3 Verstrekken van informatie door de belastingplichtige of bevoegde autoriteiten na een daartoe strekkend verzoek van de raadgevende commissie / 356
3.4.5.3 Verschijnen voor de raadgevende commissie / 358
3.4.5.3.1 Verschijnen door belanghebbenden / 358
3.4.5.3.2 Verschijnen door de bevoegde autoriteiten / 359
3.4.5.3.3 Verschijning door derde partijen / 360
3.4.5.4 Geheimhoudingsplicht / 360
3.4.5.4.1 Geheimhoudingsplicht voor leden van de raadgevende commissie / 360
3.4.5.4.2 Geheimhoudingsplicht voor belanghebbenden / 362
3.4.5.4.3 Sancties op het schenden van de geheimhoudingsplicht / 362
3.4.5.5 Kosten van de arbitrageprocedure / 364
3.4.5.5.1 Definitie van het begrip ‘kosten’ / 364
3.4.5.5.2 Vergoeding voor onafhankelijke leden van de commissie / 365
3.4.5.5.3 Verdeling van kosten en mogelijkheid tot kostenverhaal / 366
3.4.6 Uitkomst van de arbitrageprocedure – advies van de raadgevende commissie / 369
3.4.6.1 Termijn voor het uitbrengen van advies / 369
3.4.6.2 Inhoud van het advies / 372
3.4.6.3 Aannemen van het advies door de raadgevende commissie / 373
3.4.6.4 Notificatie van het advies / 374
3.4.7 Commissie voor alternatieve geschillenbeslechting / 375
3.4.7.1 Samenstelling van de commissie voor alternatieve geschillenbeslechting / 376
3.4.7.2 Werkingsregels voor de commissie voor alternatieve geschillenbeslechting / 377
3.4.7.3 Besluit tot instelling van een commissie voor alternatieve geschillenbeslechting op permanente basis / 379
3.4.7.4 Vorm van geschillenbeslechting / 383
3.5 Eindbesluit en implementatie / 385
3.5.1 Overzicht van de procedure / 385
3.5.2 Termijn voor het nemen van het eindbesluit / 386
3.5.3 Inhoud van het eindbesluit / 387
3.5.4 Notificatie van het eindbesluit aan belanghebbenden / 388
3.5.5 Implementatie van het eindbesluit / 390
3.5.5.1 Recht van acceptatie voor belanghebbenden / 390
3.5.5.2 Inhoud van de vaststellingsovereenkomst / 393
3.5.5.3 Proces voor implementeren van het eindbesluit / 395
3.5.5.4 Mogelijkheden om een vaststellingsovereenkomst te ontbinden / 397
3.5.6 Publicatie van het eindbesluit / 401
3.5.6.1 Vorm van publicatie / 401
3.5.6.2 Inhoud van de publicatie / 403
3.5.6.3 Proces voor en plaats van publicatie / 404
HOOFDSTUK 4
Overige aspecten ten aanzien van de Wet fiscale arbitrage / 409
4.1 Samenloop met nationaalrechtelijke middelen / 409
4.1.1 Samenloop ten tijde van het indienen van een klacht / 409
4.1.2 Samenloop gedurende het verdere verloop van de procedures onder de Wet fiscale arbitrage / 410
4.1.2.1 Samenloop wanneer nationaalrechtelijke procedures aanhangig zijn / 410
4.1.2.2 Samenloop wanneer nationaalrechtelijke procedures zijn afgerond / 412
4.2 Precedentwerking, effect op toekomstige jaren en hernieuwde toepassing van de Wet fiscale arbitrage
4.3 Toepassing van het verdrag op multilaterale geschillen / 418
4.4 Uitstel van betaling gedurende de toepassing van de procedures onder de Wet fiscale arbitrage / 420
4.5 Interestlasten en -teruggaven in relatie tot de Wet fiscale arbitrage / 422
4.6 Beëindiging van de procedures onder de Wet fiscale arbitrage in bijzondere gevallen / 424
HOOFDSTUK 5
Implementatie, monitoring en evaluatie van de Richtlijn / 427
5.1 Monitoring van implementatie door lidstaten; registratietaken voor de Commissie / 427
5.2 Uitvoeringsbevoegdheden voor de Commissie voor een uniforme toepassing van de richtlijn / 428
5.3 Het uitvoeren van een evaluatie van het functioneren van de Richtlijn / 430
DEEL III – SAMENVATTING EN CONCLUSIES
Evaluatie van het Arbitrageverdrag en de Richtlijn / 435
Implementatie van het Arbitrageverdrag en de Richtlijn door Nederland / 442
Verwacht gebruik van de procedures van de Richtlijn / 445
Bibliografie / 447
