De Kleine Gids voor de Nederlandse sociale zekerheid 2022.2

Voorwoord / V
Lijst van afkortingen / XXI

1 Ziekte, handicap en preventie / 1
1.1 Zorgverzekeringswet / 1
1.1.1 Wie verzekeringsplichtig zijn / 1
1.1.2 Afsluiten zorgverzekering / 2
1.1.3 Acceptatieplicht / 3
1.1.4 Zorgplicht / 3
1.1.5 Opzeggen zorgverzekering / 4
1.1.6 Waarop verzekerden recht hebben / 5
1.1.7 Identifi catieplicht / 10
1.1.8 Eigen risico / 10
1.1.9 Financiële regelingen voor chronisch zieken en gehandicapten / 12
1.1.10 Naturapolis of restitutiepolis / 13
1.1.11 Premie / 13
1.1.12 Collectieve verzekering / 16
1.1.13 Aanvullende verzekering / 16
1.1.14 Buitenland / 17
1.1.15 Zorgtoeslag / 19
1.2 Wet langdurige zorg / 20
1.2.1 Wie verzekerd zijn / 21
1.2.2 Waar verzekerden recht op hebben / 22
1.2.3 Indicatiestelling / 23
1.2.4 Verblijf in een instelling – zorgplan / 24
1.2.5 Zorg in natura / 24
1.2.6 Persoonsgebonden budget / 24
1.2.7 Eigen bijdrage Wlz-zorg / 25
1.2.8 Eigen bijdrage bij zorg met verblijf en vpt / 26
1.2.9 Eigen bijdrage bij een modulair pakket en pgb / 28
1.2.10 Premie / 28
1.3 Loondoorbetaling bij ziekte / 28
1.3.1 Duur loondoorbetaling / 29
1.3.2 Hoogte loondoorbetaling / 30
1.3.3 Geen recht op loondoorbetaling / 30
1.3.4 Eerste ziektedag en 42e-weeksmelding / 31
1.3.5 Verzuimbegeleiding en re-integratie / 31
1.3.6 Regels voor de eerste twee ziektejaren: poortwachterverplichtingen / 32
1.3.7 Einde dienstverband tijdens ziekte / 33
1.3.8 Passende arbeid tijdens ziekte / 33
1.3.9 Deskundigenoordeel / 34
1.3.10 Voorschriften en verplichtingen werknemer / 34
1.3.11 Bereiken maximumtermijn loonbetaling bij ziekte: WIA / 35
1.3.12 Verhaalsrecht werkgever / 35
1.4 Ziektewet / 35
1.4.1 Wie verzekerd zijn / 35
1.4.2 Vrijwillige ZW-verzekering / 37
1.4.3 Recht op Ziektewetuitkering / 38
1.4.4 Duur van de Ziektewetuitkering / 41
1.4.5 Onbetaald verlof / 43
1.4.6 Gedetineerden en uitreizigers / 43
1.4.7 Hoogte van de Ziektewetuitkering / 43
1.4.8 Inkomen naast Ziektewetuitkering / 45
1.4.9 Samenloop Ziektewetuitkering en arbeidsongeschiktheidsuitkering / 45
1.4.10 Inkomen beneden sociaal minimum / 45
1.4.11 Ziekmelding / 45
1.4.12 Hersteldmelding / 46
1.4.13 Verzuimbegeleiding en re-integratie / 46
1.4.14 Personen behorend tot de doelgroep van de Participatiewet / 47
1.4.15 Passende arbeid tijdens ziekte / 47
1.4.16 Voorschriften en verplichtingen / 48
1.4.17 Uitbetaling Ziektewetuitkering en vakantietoeslag / 49
1.4.18 Uitkering na overlijden / 49
1.4.19 ZW en buitenland / 49
1.4.20 Premie Whk voor de ZW / 50
1.4.21 Eigen risico dragen ZW / 50
1.4.22 Verhaalsrecht UWV en eigenrisicodrager / 50
1.5 Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen / 51
1.5.1 Wie verzekerd zijn / 51
1.5.2 Vrijwillige verzekering / 52
1.5.3 Wanneer recht op uitkering / 52
1.5.4 Wanneer arbeidsongeschikt / 53
1.5.5 Altijd maar één WIA-uitkering / 56
1.5.6 Duur van de uitkering / 56
1.5.7 Hoogte van de uitkering / 59
1.5.8 Dagloongarantie / 62
1.5.9 Inkomen beneden sociaal minimum / 62
1.5.10 Inkomenscompensatie voor arbeidsongeschikten / 62
1.5.11 Herziening of beëindiging uitkering / 62
1.5.12 Einde en herleving uitkering / 64
1.5.13 Samenloop met WAO, WAZ, Wajong en ZW/loondoorbetaling bij ziekte / 65
1.5.14 Uitkering na overlijden / 65
1.5.15 Vakantie / 65
1.5.16 Buitenland / 65
1.5.17 Aanvraag en herbeoordeling / 66
1.5.18 Re-integratie tijdens WGA en voorzieningen / 66
1.5.19 Verplichtingen en voorschriften / 67
1.5.20 Gevolgen niet-nakomen verplichtingen en voorschriften / 67
1.5.21 Betaling / 68
1.5.22 Verhaalsrecht UWV/eigenrisicodrager / 68
1.5.23 Premie / 68
1.6 Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering / 69
1.6.1 Wie verzekerd zijn / 69
1.6.2 Wanneer recht op uitkering / 70
1.6.3 Gedetineerden en uitreizigers / 70
1.6.4 Wanneer arbeidsongeschikt / 70
1.6.5 Duur van de uitkering / 71
1.6.6 Hoogte van de uitkering / 71
1.6.7 Inkomen beneden sociaal minimum / 72
1.6.8 Inkomenscompensatie voor arbeidsongeschikten / 72
1.6.9 Herbeoordeling en herziening uitkering / 73
1.6.10 Samenloop met WIA, WAZ of Wajong / 74
1.6.11 Inkomen / 74
1.6.12 Uitkering na overlijden / 75
1.6.13 Buitenland / 75
1.6.14 Betaling / 75
1.6.15 Premie / 75
1.6.16 Re-integratie en voorzieningen / 75
1.6.17 Verplichtingen en voorschriften / 75
1.6.18 Gevolgen niet-nakomen verplichtingen en voorschriften / 75
1.7 Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen / 76
1.7.1 Alternatieve verzekeringen voor zelfstandigen / 76
1.7.2 Wanneer recht op WAZ-uitkering / 76
1.7.3 Wanneer arbeidsongeschikt / 76
1.7.4 Hoogte van de uitkering / 77
1.7.5 Inkomenscompensatie voor arbeidsongeschikten / 77
1.7.6 Herbeoordeling en herziening uitkering / 77
1.7.7 Inkomen uit arbeid / 77
1.7.8 Samenloop WAO/WIA en WAZ-uitkering / 77
1.7.9 Betaling en inhoudingen op de uitkering / 78
1.7.10 Uitkering na overlijden / 78
1.7.11 Re-integratie en voorzieningen / 78
1.7.12 Voorschriften / 78
1.7.13 Gevolgen niet-nakomen verplichtingen en voorschriften / 78
1.7.14 WAZ en buitenland / 78
1.8 Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten / 79
1.8.1 Drie regimes: Wajong tot 2010, Wajong 2010 tot en met 2014 en Wajong vanaf 2015 / 79
1.8.2 De Wajong vanaf 2015 / 80
1.8.3 Wajong 2010-2015 / 83
1.8.4 Inkomensondersteuning Wajong 2010-2015 / 85
1.8.5 De Wajong tot 2010 / 86
1.8.6 Regels voor alle Wajong-uitkeringen / 87
1.8.7 Beëindiging Wajong / 89
1.8.8 Herleving / 90
1.8.9 Recht op arbeidsondersteuning / 90
1.8.10 Verplichtingen / 91
1.8.11 Inkomen beneden sociaal minimum / 91
1.8.12 Extra tegemoetkoming / 92
1.8.13 Hogere uitkering bij hulpbehoevendheid / 92
1.8.14 Inkomenscompensatie voor arbeidsongeschikten / 92
1.8.15 Betaling van en inhoudingen op de uitkering / 92
1.8.16 Overlijdensuitkering / 92
1.8.17 Wajong en buitenland / 93
1.8.18 Re-integratie en voorzieningen / 93
1.8.19 Voorschriften en gevolgen niet nakomen verplichtingen / 93
1.8.20 Financiering / 93
1.9 Re-integratie-instrumenten van UWV voor arbeidsgehandicapten / 94
1.9.1 Wie in aanmerking komen / 94
1.9.2 Re-integratie-instrumenten die voor de werknemer zijn bestemd / 94
1.9.3 Re-integratietaak en re-integratie-instrumenten voor werkgevers / 98
1.9.4 Aanvraag van een re-integratie-instrument / 102
1.9.5 Voorschriften / 102
1.10 Wet sociale werkvoorziening / 102
1.10.1 Geen nieuwe instroom Wsw / 102
1.10.2 Arbeidsovereenkomst / 102
1.10.3 Arbeidsvoorwaarden / 103
1.10.4 Verschil van mening / 103
1.10.5 Inlichtingen / 103
1.11 Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 / 104
1.11.1 Wat is maatschappelijke ondersteuning? / 104
1.11.2 Welke ondersteuning valt onder de Wmo? / 105
1.11.3 Welke voorzieningen vallen niet onder de Wmo? / 108
1.11.4 Toegang tot de Wmo: melding en aanvraag / 109
1.11.5 Wanneer een maatwerkvoorziening? / 110
1.11.6 Verplaatsen in de eigen leefomgeving / 110
1.11.7 Rolstoelen / 112
1.11.8 Woonvoorzieningen geschikt huis / 112
1.11.9 Huishoudelijke hulp / 113
1.11.10 Begeleiding bij de dagelijkse activiteiten / 114
1.11.11 Dagbesteding / 114
1.11.12 Doventolkzorg in het kader van de Wmo / 115
1.11.13 Luisterlijn / 115
1.11.14 Bijdrage in de kosten Wmo / 115
1.11.15 Tegemoetkoming aannemelijke meerkosten / 116
1.11.16 Inspraak gemeentelijk Wmo-beleid / 117
1.11.17 Melding en onderzoek / 117
1.12 Jeugdwet / 117
1.12.1 Verantwoordelijkheid gemeenten / 118
1.12.2 Toegang tot de jeugdhulp / 124
1.12.3 Soorten jeugdhulp / 125

2 Ouderdom, overlijden en kinderen / 129
2.1 Algemene Ouderdomswet / 129
2.1.1 De pensioengerechtigde leeftijd / 129
2.1.2 Wie verzekerd zijn / 131
2.1.3 Vrijwillige AOW- en/of Anw-verzekering / 132
2.1.4 Inkoop AOW-jaren / 132
2.1.5 Wanneer recht op pensioen / 133
2.1.6 Hoogte van het pensioen / 133
2.1.7 Volledig pensioen of lager pensioen / 135
2.1.8 Samenstelling van het huishouden / 136
2.1.9 Overlijden pensioengerechtigde / 137
2.1.10 In het buitenland / 137
2.1.11 Aanvraag / 137
2.1.12 Terugwerkende kracht / 138
2.1.13 Uitbetaling / 138
2.1.14 Premie / 138
2.2 Algemene nabestaandenwet / 139
2.2.1 Wie verzekerd zijn / 139
2.2.2 Vrijwillige AOW- en/of Anw-verzekering / 139
2.2.3 Gelijkstelling van ongehuwd samenwonenden met gehuwden / 139
2.2.4 Nabestaandenuitkering / 140
2.2.5 Geen recht / 140
2.2.6 Hoogte van de nabestaandenuitkering / 141
2.2.7 Einde van de nabestaandenuitkering / 142
2.2.8 Samenwonen / 142
2.2.9 Overgangsregeling AWW-Anw / 143
2.2.10 Wezenuitkering / 143
2.2.11 Overlijden nabestaande / 144
2.2.12 Anw in het buitenland / 144
2.2.13 Aanvraag / 145
2.2.14 Terugwerkende kracht / 145
2.2.15 Uitbetaling / 145
2.2.16 Premie / 145
2.3 Algemene kinderbijslagwet / 146
2.3.1 Wie verzekerd zijn / 146
2.3.2 Recht op kinderbijslag / 146
2.3.3 Kind met een handicap: dubbele kinderbijslag en extra bijdrage bij intensieve zorg / 149
2.3.4 Peildatum / 149
2.3.5 Ingangsdatum kinderbijslag / 149
2.3.6 Hoogte van de kinderbijslag / 150
2.3.7 Uitbetaling kinderbijslag: welke ouder? / 150
2.3.8 Kinderbijslag in het buitenland / 150
2.3.9 Aanvraag en wijzigingen / 151
2.3.10 Terugwerkende kracht / 151
2.3.11 Uitbetaling / 151
2.3.12 Financiering / 152
2.4 Kindgebonden budget / 152
2.4.1 Hoogte van het budget / 152
2.4.2 Vermogensgrens / 153
2.4.3 Tegemoetkoming in schoolkosten / 153
2.4.4 Alleenstaande-ouderkop / 153
2.4.5 Uitvoering van de regeling / 153
2.5 Aanvullend en vervroegd pensioen / 154
2.5.1 Wie zijn verzekerd / 155
2.5.2 Vrije beroepen / 155
2.5.3 Pensioenpremie / 155
2.5.4 Uitvoering van aanvullende pensioenen / 155
2.5.5 Pensioenopbouw en franchise (inbouw AOW) / 156
2.5.6 Systemen van pensioenopbouw / 157
2.5.7 Prepensioen / 157
2.5.8 Indexering / 157
2.5.9 Vrijwillige voortzetting pensioenregeling / 158
2.5.10 Pensioenbreuk / 158
2.5.11 Afkoop van een opgebouwd pensioen / 159
2.5.12 Informatie over pensioenrechten / 160
2.5.13 Verdeling van ouderdomspensioen bij scheiding / 162
2.5.14 Andere pensioenvormen / 162
2.5.15 Aanvraag van pensioen / 163
2.5.16 Korting pensioenaanspraken en pensioenrechten door een pensioenfonds / 163
2.5.17 Klachten en juridische geschillen / 164

3 Werk en inkomen / 165
3.1 Werkloosheidswet / 165
3.1.1 Wie verzekerd zijn en wie niet / 165
3.1.2 Verzekering in het buitenland / 165
3.1.3 Vrijwillige verzekering / 166
3.1.4 Wanneer recht op uitkering / 166
3.1.5 Werkloos / 166
3.1.6 Uitsluitingsgronden / 170
3.1.7 Duur van de uitkering / 171
3.1.8 Hoogte van de uitkering / 173
3.1.9 Beëindiging recht op uitkering / 174
3.1.10 Opnieuw werkloos: herleving of nieuw recht / 175
3.1.11 Betalingsonmacht van de werkgever / 176
3.1.12 Ziekte tijdens werkloosheid / 176
3.1.13 Overlijden tijdens werkloosheid / 177
3.1.14 Pensioenopbouw tijdens werkloosheid / 177
3.1.15 Melding en aanvraag van uitkering / 177
3.1.16 Verplichtingen en voorschriften / 177
3.1.17 Arbeidsverplichtingen en vrijstelling/ontheffi ng / 179
3.1.18 Gevolgen niet-nakomen verplichtingen en voorschriften / 179
3.1.19 Re-integratie werklozen / 180
3.1.20 Betaling van de uitkering / 181
3.1.21 Inhoudingen op de uitkering / 182
3.1.22 Premie / 182
3.2 Toeslagenwet / 183
3.2.1 Voor wie / 183
3.2.2 Toeslag in het buitenland / 184
3.2.3 Leefvormen / 185
3.2.4 Invloed weigering loondervingsuitkering/loonbetaling bij ziekte / 185
3.2.5 Hoogte van de toeslag / 186
3.2.6 Maximering van de toeslag / 186
3.2.7 Vakantietoeslag / 186
3.2.8 Inkomen en inkomensvrijlating / 186
3.2.9 Aanvraag en uitbetaling toeslag / 187
3.2.10 Voorschriften / 187
3.2.11 Aantonen leefsituatie door toestaan huisbezoek / 187
3.2.12 Gevolgen niet-nakomen voorschriften / 187
3.3 Wet inkomensvoorziening oudere werklozen / 188
3.3.1 Wie hebben recht? / 188
3.3.2 Hoogte en duur van de IOW-uitkering / 189
3.3.3 Verschillen tussen IOW en IOAW / 189
3.3.4 Verplichtingen / 190
3.3.5 Aanvraag en uitbetaling van de IOW-uitkering / 190
3.3.6 Uitkering na overlijden / 191
3.4 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers / 191
3.4.1 Wie hebben recht? / 191
3.4.2 Hoogte van de IOAW-uitkering / 192
3.4.3 Verschillen tussen IOAW en bijstand (Participatiewet) / 193
3.4.4 Verplichtingen / 194
3.4.5 Aanvraag / 194
3.4.6 Uitbetaling / 194
3.4.7 Uitkering na overlijden / 195
3.5 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen / 195
3.5.1 Wie hebben recht? / 195
3.5.2 Hoogte van de IOAZ-uitkering / 196
3.5.3 Verschil met IOAW / 196
3.5.4 Verplichtingen / 197
3.5.5 Aanvraag / 197
3.5.6 Overige bepalingen / 197
3.6 Participatiewet (bijstand) / 198
3.6.1 Wie in aanmerking komen / 198
3.6.2 Wie niet in aanmerking komen / 198
3.6.3 Bijstand in levensonderhoud / 199
3.6.4 Gezamenlijke huishouding / 201
3.6.5 Verplichtingen / 203
3.6.6 Bijzondere bijstand / 205
3.6.7 Vrijlating van vermogen / 207
3.6.8 Inkomsten en uitkering / 208
3.6.9 Zelfstandigen / 209
3.6.10 Terugvordering en verhaal / 210
3.6.11 Overlijdensuitkering / 210
3.6.12 Aanvraag / 210
3.6.13 Bijstand voor personen die de AOW-leeftijd hebben / 210
3.6.14 Uitbetaling / 211
3.6.15 Bezwaar en beroep / 211
3.7 Re-integratie door de gemeente / 211
3.7.1 Wie in aanmerking komen / 212
3.7.2 Budget gemeente / 212
3.7.3 Re-integratie- en participatie-instrumenten / 213
3.7.4 Participatieplaatsen / 214
3.7.5 Loonkostensubsidie, no-riskpolis of werkplekaanpassingen / 214
3.7.6 Beschut werk / 214
3.7.7 Re-integratie- en participatieverordening / 215
3.8 Arbeidsrecht en sociale zekerheid / 215
3.8.1 Defi nitie arbeidsovereenkomst / 215
3.8.2 Wettelijk recht op fl exibel werken / 215
3.8.3 Proeftijd / 216
3.8.4 Einde arbeidsovereenkomst / 217
3.8.5 Opzegverboden / 219
3.8.6 Tijdelijke contracten / 221
3.8.7 Flexibele arbeidsrelaties / 222
3.9 Wet arbeid en zorg / 225
3.9.1 Zwangerschap, bevalling, adoptie en pleegzorg / 226
3.9.2 Geboorteverlof en aanvullend geboorteverlof / 230
3.9.3 Ouderschapsverlof / 232
3.9.4 Andere verlofvormen / 235
3.9.5 Onbetaald verlof en sociale verzekeringen / 235
3.10 Wet gemeentelijke schuldhulpverlening (Wgs) / 236
3.10.1 Doel Wet gemeentelijke schuldhulpverlening / 236
3.10.2 Hoe is de toegang tot schuldhulpverlening geregeld? / 237
3.10.3 Wat valt onder gemeentelijke schuldhulpverlening? / 239
3.10.4 Wie komen er in aanmerking? / 240
3.10.5 Wie komen er niet in aanmerking? / 241
3.10.6 Aanbod schuldhulpverlening / 241

4 Vreemdelingen / 247
4.1 Rechtmatigheid van verblijf in Nederland / 247
4.2 Zorgverzekering vreemdelingen / 247
4.3 Bijstand en andere inkomensondersteunende voorzieningen / 248
4.3.1 Bijstand / 248
4.3.2 Bijzondere verstrekkingen / 249
4.3.3 Wet maatschappelijke ondersteuning / 249
4.3.4 Toeslagen / 249

5 Internationale sociale zekerheid / 251
5.1 Verdragen en verordeningen / 251
5.2 Verordening 883/2004 / 252
5.2.1 Einde werking overgangsbepaling Verordening 883/2004 / 252
5.3 Bilaterale verdragen / 252
5.4 Doelstellingen / 253
5.4.1 Gelijke behandeling van elkaars onderdanen / 253
5.4.2 Vaststellen welke wetgeving van toepassing is / 253
5.4.3 Het verlenen van uitkeringen en verstrekkingen in het andere land / 256
5.4.4 Samentelling van tijdvakken / 258
5.4.5 Berekening van de uitkeringen of pensioenen / 258
5.5 Aanvragen van pensioenen en uitkeringen / 261
5.6 Verhuizing naar het buitenland / 261
5.7 Beëindiging recht op uitkering bij deelname aan een terroristische organisatie / 261
5.8 Brexit-deal / 262
5.9. Vluchtelingen uit Oekraïne / 263

6 Boeten, maatregelen en terug- en invordering / 265
6.1 Administratieve maatregel / 265
6.1.1 Maatregelen op te leggen door de gemeenten / 266
6.1.2 Maatregelen op te leggen door de SVB of UWV / 266
6.2 Bestuurlijke boete bij uitkeringsfraude / 267
6.2.1 Hoogte boete / 268
6.2.2 Boete door Centraal Administratie Kantoor (CAK) / 269
6.3 Terugvordering en invordering / 269
6.3.1 Verrekening en terugbetaling / 270
6.3.2 Afzien van terugvordering / 270
6.4 Beslaglegging en beslagvrije voet / 271

7 Bezwaar, beroep en klachten / 273
7.1 Beslistermijnen primaire beslissing / 273
7.2 Dwangsom en versneld beroep / 274
7.3 Bezwaar / 275
7.3.1 Mediation bij UWV en gemeenten / 276
7.3.2 Afwijkende procedure Zorgverzekeringswet / 276
7.3.3 Procedure Wet langdurige zorg / 276
7.3.4 Rechtstreeks beroep / 277
7.4 Beroep / 277
7.4.1 Elektronisch procederen / 278
7.5 Hoger beroep / 278
7.6 Voorlopige voorziening / 279
7.7 Kosten/schadevergoeding / 279
7.7.1 Schadevergoeding bij overschrijding van de redelijke termijn / 279
7.8 Kosten van het (hoger) beroep en de voorlopige voorziening / 280
7.9 Klachten / 280

8 Organisatie sociale zekerheid / 281
8.1 Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) / 281
8.2 Sociale Verzekeringsbank (SVB) / 282
8.3 Gemeenten / 282
8.4 Digitaal klantdossier / 282
8.5 DigiD / 283
8.6 Toezicht / 283
8.7 Zorgverzekeraars en toezicht op de uitvoering van de Zvw en Wlz / 283
8.8 Belastingdienst / 284

9 Samenvattend overzicht (bedragen) / 285

10 Structuurschema sociale zekerheid / 291

Trefwoordenregister / 293