Grondslagen internationaal belastingrecht

1 Introductie 13
1.1 Wat is internationaal belastingrecht? 13
1.2 De samenstellende onderdelen van het IBR 14
1.3 Nederlands IBR 14
1.4 Opbouw boek 15
Kennisvragen hoofdstuk 1 16

2 De bronnen van het IBR en de samenhang daartussen 17
2.1 Overzicht van de belangrijkste bronnen van het Nederlandse IBR 17
2.1.1 Nationaal recht 17
2.1.2 Internationaal recht 22
2.1.3 Bilaterale verdragen 24
2.1.4 Gezaghebbende teksten 25
2.2 Algemene beginselen van internationaal belastingrecht 26
2.2.1 Heffingsbeginselen 26
2.2.2 Het ontstaan van dubbele belastingheffing 28
2.2.3 Economisch versus juridisch dubbele belasting 29
2.3 Methoden ter voorkoming van dubbele belasting 29
2.3.1 Voorkoming van dubbele belasting 29
2.3.2 Objectvrijstelling 30
2.3.3 Belastingvrijstelling 30
2.3.4 Belastingverrekening 31
2.3.5 Kostenaftrek 32
2.3.6 Vergelijking methoden voorkoming 32
2.3.7 ‘Capital Import Neutrality’ en ‘Capital Export Neutrality’ 33
Kennisvragen hoofdstuk 2 34
Oefenopgaven hoofdstuk 2 35

3 Internationale bepalingen in de inkomstenbelasting, de vennootschapsbelasting en de loonbelasting 37
3.1 Inleiding 37
3.2 Internationale bepalingen in de Wet IB 2001 38
3.2.1 Uitgangspunten 38
3.2.2 Het begrip ‘wonen’ 38
3.2.3 Fictief wonen 39
3.2.4 Binnenlandse belastingplicht 40
3.2.5 Regelingen begin en einde binnenlandse belastingplicht 41
3.2.6 Buitenlandse belastingplicht 43
3.2.7 Keuze voor binnenlandse belastingplicht 47
3.2.8 Keuze voor buitenlandse belastingplicht 49
3.3 Internationale bepalingen in de Wet Vpb 1969 49
3.3.1 Uitgangspunten 49
3.3.2 Het begrip ‘gevestigd zijn’ 50
3.3.3 Vestigingsplaatsfictie 51
3.3.4 Binnenlandse belastingplicht 53
3.3.5 Einde van de binnenlandse belastingplicht 54
3.3.6 Buitenlandse belastingplicht 55
3.4 Internationale bepalingen in de Wet LB 1964 61
3.4.1 Uitgangspunten van de Wet LB 1964 61
3.4.2 Het begrip ‘werknemer’ 62
3.4.3 Het begrip ‘inhoudingsplichtige’ 65
3.4.4 Plaatsbepaling in het kader van de Wet LB 1964 66
3.4.5 Grensarbeiders in de verdragen met Duitsland en België 67
3.4.6 Achterwege blijven inhouding 67
3.4.7 De 30%-regeling 68
3.4.8 ‘Salary split’ 70
Kennisvragen hoofdstuk 3 71
Oefenopgaven hoofdstuk 3 74

4 Internationale bepalingen in de dividendbelasting 77
4.1 Uitgangspunten 77
4.2 De belastingplichtige, de opbrengst en de inhoudingsplichtige 80
4.2.1 Inhoudingsplicht kwalificerende lidmaatschapsrechten in houdstercoöperaties 82
4.3 Vestigingsplaats van de inhoudingsplichtige 84
4.4 Verrekening, teruggave, vrijstelling en vermindering van dividendbelasting 86
4.4.1 Verrekening Wet IB 2001 en Wet Vpb 1969 86
4.4.2 Teruggaafregeling en afdrachtvermindering Wet DB 1965 87
4.4.3 Fiscale beleggingsinstellingen en de afdrachtvermindering 88
4.4.4 Inhoudingsvrijstelling 90
4.4.5 Conditionele bronbelastingen op rente en royalty’s 91
4.4.6 Vermindering tarief 91
4.5 De invloed van het EU-recht 91
4.5.1 De invloed op de Nederlandse dividendbelasting 91
4.5.2 De invloed van de Moeder-dochterrichtlijn op de inhoudingsvrijstelling 92
4.5.3 EU-rechtelijke houdbaarheid van uitkeringen aan buitenlandse aandeelhouders 99
4.6 Dooruitdeling 101
4.7 Dividendstripping 104
4.7.1 Wat is dividendstripping? 104
4.7.2 Waarom is een maatregel tegen dividendstripping nodig? 106
4.7.3 De wettelijke maatregel tegen dividendstripping 106
4.7.4 De rol van de inhoudingsplichtige 108
4.7.5 Dividendstripping in andere wetten 109
Kennisvragen hoofdstuk 4 109
Oefenopgaven hoofdstuk 4 110

5 Besluit voorkoming dubbele belasting 2001 113
5.1 Inleiding 113
5.2 De functies en reikwijdte van het Bvdb 2001 114
5.3 Toepassingsvoorwaarden unilaterale voorkoming Bvdb 2001 115
5.4 Voorkomingsmethoden in het Bvdb 2001 118
5.4.1 Voorkoming van dubbele belasting 118
5.4.2 Objectvrijstelling 119
5.4.3 Belastingvrijstelling 120
5.4.4 Belastingverrekening 128
5.4.5 Kostenaftrek 136
5.5 Bijzondere aspecten Bvdb 2001 138
5.5.1 Inleiding 138
5.5.2 Inhalen, doorschuiven en voortwentelen 138
5.5.3 Gezamenlijke methode/afzonderlijke methode 140
5.5.4 Samenloop vrijstelling en verrekening 141
5.5.5 Voorkoming van dubbele belasting en heffingskorting 141
5.6 Winstbepaling vaste inrichting en vaste vertegenwoordiger 141
5.6.1 De begrippen vaste inrichting en vaste vertegenwoordiger 141
5.6.2 Het verschil tussen de bijdrage- en voorkomingswinst 143
5.6.3 De winstbepaling van de vaste inrichting 143
5.7 Ontwikkelingsland en uiteindelijk gerechtigde 147
Kennisvragen hoofdstuk 5 149
Oefenopgaven hoofdstuk 5 150

6 Belastingverdragen 153
6.1 Inleiding 153
6.1.1 Karakter en totstandkoming van het belastingverdrag 153
6.1.2 De effectiviteit van belastingverdragen 155
6.2 Het MLI 156
6.3 Structuur en inhoud van een belastingverdrag 156
6.4 Het inwonerbegrip 159
6.4.1 De betekenis van het inwonerbegrip 159
6.4.2 Twee categorieën personen 160
6.4.3 Inwonerschap 161
6.4.4 Niet-onderworpen personen 163
6.4.5 ‘Dual residency’ 163
6.4.6 Verschillen in uitleg: hybride lichamen 165
6.4.7 Verschillen in uitleg: hybride inkomsten 166
6.4.8 Non-discriminatie, meestbegunstiging en horizontale discriminatie 167
6.5 Toewijzing 169
6.5.1 Methoden van toewijzen 169
6.5.2 Toewijzing van veelvoorkomende inkomenscategorieën 171
6.6 Methoden ter voorkoming van dubbele belasting 180
6.6.1 Soorten verdragen 180
6.6.2 Verschillen tussen de verdragen en het Bvdb 2001 181
6.6.3 ‘Tax sparing credits’ 182
6.7 Samenloop van belastingverdragen 182
6.7.1 Werking verdragen bij samenloop 182
6.7.2 Wederzijdse beïnvloeding van verdragen bij samenloop 183
6.8 Samenloop van verdragen en het Bvdb 2001 184
Kennisvragen hoofdstuk 6 184
Oefenopgaven hoofdstuk 6 186

7 De invloed van EU-regelgeving 189
7.1 Inleiding 189
7.2 De internemarktgedachte en de werking van het EU-recht in de nationale rechtsorde 192
7.2.1 De internemarktgedachte 192
7.2.2 De rechtstreekse werking van het EU-recht in de nationale rechtsorde 197
7.3 Het primaire EU-recht; de verdragsvrijheden en het staatssteunverbod 199
7.3.1 De EU-verdragsvrijheden 199
7.3.2 Het verbod op staatssteun aan ondernemingen 251
7.4 Het secundaire EU-recht; de richtlijnen 255
7.4.1 Inleiding 255
7.4.2 Richtlijnen op het gebied van de vennootschapsbelasting 257
7.4.3 Richtlijnen administratieve samenwerking 272

Kennisvragen hoofdstuk 7 286
Oefenopgaven hoofdstuk 7 288
Antwoorden kennisvragen 289
Hoofdstuk 1 289
Hoofdstuk 2 289
Hoofdstuk 3 290
Hoofdstuk 4 295
Hoofdstuk 5 297
Hoofdstuk 6 298
Hoofdstuk 7 300
Uitwerkingen oefenopgaven 305
Hoofdstuk 2 305
Hoofdstuk 3 307
Hoofdstuk 4 309
Hoofdstuk 5 309
Hoofdstuk 6 310
Hoofdstuk 7 312

Trefwoordenregister 313