De reikwijdte en rechtsgrondslag van nadeelcompensatie in het omgevingsrecht
Paperback Nederlands 2015 1e druk 9789463150095Samenvatting
In het preadvies richten de auteurs zich op enkele knelpunten die steeds terugkeren in de discussies omtrent de inhoud van een wettelijke regeling voor nadeelcompensatie gebaseerd op het égalitébeginsel. Deze discussies hangen volgens de auteurs samen met de volgende twee kernelementen: de reikwijdte en de rechtsgrondslag van nadeelcompensatie. Het terrein van het omgevingsrecht vormt de test case bij uitstek voor de afwegingen die de wetgever op beide punten moet maken.
In het preadvies besteden de auteurs eerst aandacht aan de discussie omtrent de reikwijdte van de nadeelcompensatieregelingen in het omgevingsrecht. Zij beantwoorden de vraag of schaduwschade voor vergoeding in aanmerking komt en of het huidige systeem van afzonderlijke schaderegelingen in wetten in formele zin, met een limitatieve lijst van schadeoorzaken, kan worden vervangen door een algemene nadeelcompensatieregeling met een ruime reikwijdte in de Algemene wet bestuursrecht.
Daarna wordt er in het kader van de rechtsgrondslag uitgebreid stilgestaan bij de toepassing van het normaal maatschappelijk risico op schade in de vorm van waardevermindering in het omgevingsrecht. Een vraag die zij in dat verband aan de orde stellen is of de wijze waarop het normaal maatschappelijk risico bij indirecte planschade wordt toegepast bijdraagt aan de wens van de wetgever om te komen tot een terughoudender toekenning van tegemoetkomingen in planschade. Ook gaan zij na in hoeverre de wijze waarop bestuursorganen, deskundigen en de bestuursrechter omgaan met dit criterium de rechtszekerheid dient en als consistent kan worden aangemerkt.
De auteurs sluiten af met een aantal aandachtspunten voor een wettelijke regeling van nadeelcompensatie in het omgevingsrecht. Deze aandachtspunten betreffen niet alleen de reikwijdte van een nadeelcompensatieregeling en de regeling van het normaal maatschappelijk risico maar ook enkele procedurele aspecten.
Specificaties
Lezersrecensies
Inhoudsopgave
1.1 Reikwijdte en rechtsgrondslag 1
1.2 Egalité devant les charges publiques 3
1.2.1 Reikwijdte 3
1.2.2 Rechtsgrondslag 5
2 Reikwijdte nadeelcompensatieregelingen in het omgevingsrecht
2.1 Beperkte reikwijdte: limitatieve opsomming van schadeoorzaken 9
2.1.1 Besluiten die burgers rechtstreeks binden 9
2.1.2 Exclusief karakter limitatieve opsomming? 12
2.1.3 Knelpunten limitatieve opsomming 16
2.1.4 Tussenconclusie 22
2.2 Toepassingsbereik égalitébeginsel 23
2.2.1 Rechtmatig overheidshandelen 23
2.2.2 Behartiging openbaar belang 24
2.2.3 Openbare last 26
2.2.4 Tussenconclusie 27
2.3 Reikwijdte nadeelcompensatieregeling in de Awb 28
2.3.1 Voordelen van een ruime reikwijdte 28
2.3.2 Kritiek op de ruime reikwijdte 30
2.3.3 Tussenconclusie 33
2.4 De vergoeding van schaduwschade 33
2.4.1 Valt schaduwschade onder het bereik van het égalitébeginsel? 34
2.4.2 Concreet beleidsvoornemen 36
2.4.3 Inhoudelijke criteria als drempel tegen een te ruimhartige vergoeding 39
2.4.4 Andere grondslagen voor vergoeding van schaduwschade 43
2.4.5 Tussenconclusie 47
2.5 Rangorde tussen verschillende schadeveroorzakende besluiten 48
2.5.1 Beleidsregels en programma’s 48
2.5.2 Bepalingen die een bevoegdheid toekennen 49
2.5.3 Tussenconclusie 51
2.6 Conclusie 52
3 De toepassing van het normaal maatschappelijk risico bij schade in de vorm van waardevermindering in het omgevingsrecht
3.1 Inleiding 55
3.2 Van rechtszekerheid naar égalité: de omwenteling in het planschaderecht 56
3.3 Van Heiloo via Schiphol naar Mook en Middelaar: jurisprudentie over de toepassing van het normaal maatschappelijk risico bij schade in de vorm van waardevermindering van onroerende zaken 59
3.3.1 De uitspraken Vugts en Heiloo 60
3.3.2 Nadeelcompensatiejurisprudentie over het normaal maatschappelijk risico bij waardevermindering 63
3.3.3 De uitspraak Mook en Middelaar 65
3.3.4 Conclusie 66
3.4 Ontwikkelingen in het planschaderecht 2012-2015 67
3.4.1 Inleidende opmerkingen 67
3.4.2 Vier scenario’s ten aanzien van de toepassing van het waardeforfait 68
3.4.3 Conclusie 76
3.5 De toepassing van het normaal maatschappelijk risico door bestuursorgaan en deskundige 78
3.5.1 De voortrekkersrol van de deskundige bij de vaststelling van het normaal maatschappelijk risico 78
3.5.2 Precieze invulling van de contra-indicaties 81
3.5.3 Digitale toets aan het normaal maatschappelijk risico 83
3.5.4 Voorkeur voor de kortingsmethode 85
3.5.5 Conclusie 86
3.6 De rol van de rechter bij de toetsing aan het normaal maatschappelijk risico 87
3.6.1 De toetsingsintensiteit van de rechter 87
3.6.2 Volle toets van het deskundigenadvies 89
3.6.3 Meer materiële duiding van het relatieve gewicht van de subcriteria 90
3.6.4 Afschaffen van kortingsmethode 95
3.7 Conclusie 97
4 Aandachtspunten voor de regeling van nadeelcompensatie in het omgevingsrecht
4.1 Inleiding 101
4.2 Aandachtspunten die betrekking hebben op de reikwijdte 101
4.3 De codificatie van het normaal maatschappelijk risico bij schade in de vorm van waardevermindering 107
4.4 Aandachtspunten voor een procedure 112
4.4.1 Het beperken van lichtvaardige aanvragen 112
4.4.2 Het niet langer verplicht inschakelen van een deskundige 114
4.4.3 Een verzoekschriftprocedure bij nadeelcompensatie? 116
Literatuurlijst 119
Rubrieken
- advisering
- algemeen management
- coaching en trainen
- communicatie en media
- economie
- financieel management
- inkoop en logistiek
- internet en social media
- it-management / ict
- juridisch
- leiderschap
- marketing
- mens en maatschappij
- non-profit
- ondernemen
- organisatiekunde
- personal finance
- personeelsmanagement
- persoonlijke effectiviteit
- projectmanagement
- psychologie
- reclame en verkoop
- strategisch management
- verandermanagement
- werk en loopbaan
