Dat beeld verkoopt mooi, maar gaat niet altijd op. In realiteit worden de lanceringen maar al te vaak gevolgd door even snelle neerstortingen en als de innovatieraket al opstijgt, is het zeker niet altijd een vlucht in rechte lijn omhoog. Toch krijgen we deze genuanceerde boodschap niet vaak te horen. Veel meer gaat het over een druk op de knop ... en vliegen maar.
Nochtans blijkt het in realiteit niet allemaal zo eenvoudig. Als de raket niet opgaat opent met een quote die mij op jonge leeftijd verschillende keren ingefluisterd werd, zijnde dat... 'gebraden kippen niemand in de mond vliegen'. Veel meer dan een zeer letterlijke voorstelling maakte ik er toen niet van, maar het is een les die blijft terugkeren en ook op innovatievlak bijzonder toepasselijk is: als je wil vooruit gaan, moeten de mouwen opgestroopt worden en moet je er volop voor gaan. Het realiseren van vernieuwing komt niet zomaar uit de lucht vallen, het is zelden het gevolg van toevalligheden, maar eerder van een bijzondere aandacht voor verschillende zaken die samen tot een succes leiden.
Waarom nu?
Dat succesvol vernieuwen belangrijker is dan ooit, werd tijdens de coronacrisis nogmaals in de verf gezet. Het belang voor organisaties en bedrijven om snel te kunnen schakelen en pivoteren lijkt groter dan ooit. Niet alleen om de resistentie tijdens de crisis te vergroten, maar evengoed om in te spelen op opportuniteiten erna. Zo moeten we ons aan de vooravond van een economische relance bijvoorbeeld afvragen wat de kansen op vlak van digitalisatie en duurzaamheid zijn en hoe bedrijven en organisaties hier volop kunnen op inzetten. Tijdig kansen detecteren en hierop inspelen moet ervoor zorgen dat je niet over de finish bolt met een groep van laatkomers, maar mee de wedstrijd bepaalt.
Het doel
Om hierbij te helpen, beschrijft Als de raket niet opgaat 12 veel voorkomende valkuilen op innovatievlak, waaronder het gebrek aan inzicht en draagvlak, te weinig financiële en menselijke mogelijkheden, onvoldoende structurele uitwerking, te weinig inspelen op kennisverspreiding en het niet gebruiken van netwerken. Het bewust zijn van deze valkuilen zal ervoor zorgen dat je sneller kan detecteren welk tandwiel in je machine hapert en waar je mogelijks moet bijsturen. Door op die manier naar innovatie te kijken, vertrek je vanuit een modelmatige insteek en zoek je de rol van noodzakelijke factoren (alsook hun belang in het gehele systeem) en ga je na hoe deze te bespelen zijn. Het boek kan dan ook gelezen worden als een opsomming van obstakels, maar nog meer als een beschrijving van een route eromheen. Het gaat over de oplossingen, veel meer dan over de problemen.
Door dit heel toegankelijk te beschrijven, hoop ik een bijdrage te kunnen leveren tot het centrale doel: met zoveel mogelijk bedrijven en organisaties daadkrachtiger innoveren op een moment dat dit absolute noodzaak wordt. We moeten niet naar het innovatieveld kijken als een slagveld vol valkuilen, maar het veeleer benaderen vanuit een perspectief vol kansen. Er wordt aan de valkuilen gewerkt, de putten worden gevuld, de bruggen worden gebouwd, de routes worden geduid en de samenwerking tussen verschillende actoren komt tot stand. Bovenal, de hindernissen worden gezien en vakkundig omzeild, elk bouwend aan zijn eigen, maar ook aan een gemeenschappelijk innovatietraject. Het zullen niet allemaal raketten zijn die gebouwd worden, maar dat moet ook helemaal niet, het mag al eens over een ander voertuig gaan, als de motor maar aanslaat, goed marcheert en vooruitgaat. En wie weet ...
Over Stijn Ronsse
Stijn Ronsse heeft ervaring als consultant (over innovatie en competiviteit), als visiting fellow bij Itinera (over industriële ontwikkeling), in de industrie (projectmanagement) en in de academische wereld (als doctor in de Toegepaste Economische Wetenschappen en als gastdocent in de Economie).
