Platform SnappCar werd tien jaar geleden opgericht. Peer-to-peer auto’s delen. Burgers stellen hun auto - met SnappCar als intermediair - tegen een vergoeding ter beschikking aan andere burgers. SnappCar overleefde het decennium ternauwernood lezen we in je boek SnappStory. Waren jullie je tijd misschien niet te ver vooruit?
Dat is zeker zo. Zelfs nu staat autodelen nog in de kinderschoenen. De auto is nog altijd een heilige koe die mensen niet graag delen. Het wonderlijke is dat mensen makkelijker hun huis delen (Airbnb) dan hun auto, terwijl een huis toch veel waardevoller is. Je mag zelfs in iemands bed liggen… Slechts één procent van de Nederlanders deelt een auto. Bizar als je bedenkt hoeveel auto’s dagelijks stil staan. Maar het tij keert. In Parijs wordt al vijf procent van de auto’s gedeeld en in San Francisco is dat tien procent. De auto wordt steeds duurder; zowel in aanschaf als gebruik. Kijk naar de benzineprijs. Op een gegeven moment gaan mensen rekenen en komen ze tot de conclusie dat het bezit van een auto te veel kost. Bovendien is er een nieuwe generatie mensen die delen geen probleem vindt en wordt met name het delen van elektrische auto’s steeds populairder. SnappCar bemiddelt in de verhuur van heel veel Tesla’s die toch een kleine ton kosten. Maar mensen die Tesla rijden hebben iets met duurzaamheid en delen graag een auto en opeens is het geen heilige koe meer. Er zit echt een kentering aan te komen. Mensen willen delen, ook een auto. Jongeren hechten niet meer aan de status en het bezit van een auto. Er komen steeds minder ‘velgenlikkers’ die zaterdags met een tandenborstel de asbak van een auto schoonmaken.
Politieke partijen zeggen wel: de helft van de koeien het land uit. Waarom zeggen ze niet: de helft van de heilige koeien het land uit?
Dat is inderdaad best wonderlijk. Vijf procent minder auto’s op de weg en je hebt geen files. Vijf procent minder auto’s en Amsterdam heeft een veel minder groot parkeerprobleem. Maar ik heb het bij Rutte gepitcht en bij linkse partijen in Amsterdam aangekaart. Beiden hielpen SnappCar niet verder. Ze vinden ons business model lastig. We hebben geen echte concurrenten. Er is in onze wereld nog geen level playing field. Green Wheels bijvoorbeeld heeft eigen auto’s, maar dat zijn geen deelauto’s van particulieren maar extra auto’s op de weg. Zijn er ook maar een paar duizend, terwijl SnappCar er 100.000 heeft. Zouden overheden ons helpen, helpen ze een monopolist. Maar met een beetje politieke ondersteuning zou de deelauto veel populairder kunnen worden. Het sluit aan op politieke issues als files, duurzaamheid, parkeerproblemen en milieu. Waarom wel elektrische auto’s fiscaal subsidiëren en de deelauto niet? De politiek had ons zeker een enorme boost kunnen geven, maar dat is (nog) niet gebeurd. We hebben bij SnappCar ook nooit ingezet op subsidies als businessmodel, we wilden op eigen kracht overleven.
Dat heeft SnappCar ook dicht bij de afgrond gebracht. Er is een parallel tussen jouw boek en de biografie van Nike-oprichter Phil Knight: er is altijd gebrek aan geld. Vijf keer in tien jaar is SnappCar gered door de gong met weer een nieuwe financieringsronde. Wat heeft je tien jaar SnappCar vooral geleerd?
Ik denk dat ik een genetische aanleg heb om zaken te onderschatten. We wilden direct groot, internationaal, en dan heb je voor voorfinanciering veel geld nodig. Je hebt volume nodig om een rendabele business te draaien en dat vergt relatief grote investeringen. Ik heb de burnrate wel onderschat. Ik was daardoor ook veel te veel bezig met financieringsrondes en te weinig met de echte business. We haalden voor twee jaar geld op, maar inmiddels weet ik dat je al na een jaar weer geld moet gaan halen omdat deals met investeerders zomaar negen tot twaalf maanden duren. Mijn doorzettingsvermogen en een beetje mazzel hebben ons wel gered. Overigens is het in Nederland best lastig om aan geld te komen wil je van startup naar scale-up doorgroeien. Voor de start van een onderneming vind je meestal nog wel geld, bijvoorbeeld met crowdfunding. Wil je internationaal uitrollen in een bewezen business is het ook relatief makkelijk om 20 of 50 miljoen op te halen. Maar vooral in het segment ertussen, van startup doorgroeien, daar is de Nederlandse investeerder veel terughoudender dan bijvoorbeeld een Duitser, Brit of Amerikaan. De risk appetite is hier anders. Investeerders in Nederland hebben minder zin in hoge investeringen in combinatie met veel risico, ook al biedt dat potentieel een enorm rendement.
Wat is in jullie business eigenlijk de rol van de grote autofabrikanten? Die willen vooral veel auto’s verkopen en dat staat haaks op auto’s delen. Staat de autolobby en misschien de auto als melkkoe van de overheid de deelauto in de weg?
De auto-industrie is het wel eens over de vier grote trends: meer elektrische auto’s, meer gedeeld bezit, zelfsturend en connected op afstand. Bedrijven als BMW (DriveNow) en Mercedes (Smart, Car-to-go) hebben ook al concepten waarbij ze aan de rand van de stad auto’s neerzetten om te delen. De missie erbij is vooral om zelf meer auto’s te maken ten koste van de concurrent. Dat leidt niet noodzakelijk tot minder auto’s, en dat is juist wel de missie van SnappCar. Wij willen minder auto’s in het straatbeeld en op de weg omdat dat goed is voor mens en maatschappij. Grote automerken dumpen deelauto’s vooralsnog ook tegen tarieven waar wij niet tegenop kunnen. Voor hen is het pure marketing. Feitelijk is het een vorm van oneerlijke concurrentie. Uiteraard preek ik voor eigen parochie maar het zou ons helpen als de grote autofabrikanten met SnappCar zouden samenwerken.
Waarom moest dit boek over jouw leven en SnappCar er eigenlijk komen? Het is best openhartig. Van bijna faillissement op bijna faillissement en ook flink fysiek ongemak.
SnappCar bestaat dit jaar tien jaar. Ik ben als CEO inmiddels teruggetreden, maar wilde mijn ervaringen delen. Met ondernemers, maar ook met mensen die de moed hebben zelf iets te beginnen. Wat zijn de valkuilen? Hoe hebben we ons als een wonder door al die crises gemanoeuvreerd? Hoe ga je met weerstand om? Dat is voor mij als ondernemer niet anders dan iemand die topsporter wil worden of een goede jazzpianist. Ik wil met dit boek mensen inspireren. Laten zien hoe ingewikkeld ondernemen kan zijn. Overigens trap ik zelf alweer in mijn oude valkuilen. Ik ben nu een platform in groentezaden begonnen, maar dat is ook niet eenvoudig. L’histoire se répète. Ik blijf genetisch zaken onderschatten. Ha, ha…
Over Ronald Buitenhuis
Ronald Buitenhuis is freelance journalist.
