Vrijwel iedereen die te maken heeft met leidinggeven, heeft één of meerdere voorkeursstijlen ontwikkeld. Je primaire leiderschapsstijl laat zien waar je goed in bent en het geeft je vaak energie. Maar dat is niet altijd het type leiderschap dat de organisatie waar je werkt en de medewerkers nodig hebben om succesvol te zijn. Duurzaam leiderschap betekent dat je kunt variëren in aanpak en dat je in staat bent om jouw gedrag af te stemmen op de ontwikkeling en behoeftes van anderen, in verschillende situaties. Het ontwikkelen van meerdere leiderschapsstijlen verrijkt jou als persoon, het maakt dat je de omgeving beter begrijpt en het geeft je handvatten voor effectieve sturing. Het spelen van het World Leaders Game® (een managementkaartspel ontwikkeld door Robert-Jan Kwakkelstein) geeft je op een visuele manier inzicht in leiderschapsstijlen en het helpt je bij het werken aan ontwikkelingsvragen.
De herkenning van kwaliteiten van een wereldleider
Verreweg één van de lastigste vragen om te beantwoorden is hoe jij jezelf ziet als leider. Wat zijn je kwaliteiten en wat zijn je verbeterpunten? Veel mensen vinden het moeilijk om hun eigen persoonlijkheid en leiderschapsstijl duidelijk te omschrijven. Soms omdat ze geneigd zijn om dingen die ze goed doen als vanzelfsprekend te zien. Of omdat het juist beangstigend en onveilig kan voelen om kritisch te kijken naar zichzelf. De vraag wat je goed vindt aan de leiderschapskwaliteiten van iemand anders is daarentegen meestal wél goed te beantwoorden. Vanuit die wetenschap is het World Leaders Game® ontwikkeld. Een kaartspel met afbeeldingen en aansprekende quotes van 60 wereldleiders en de acht leiderschapsstijlen van Quinn. Kijken naar deze wereldleiders en naar dat wat hen typeert, maakt het makkelijker om de sprong te maken naar je eigen leiderschapsstijl en de ontwikkeling daarvan. Om te kunnen variëren in leiderschap en je gedrag te kunnen aanpassen aan verschillende situaties, is het nodig om een compleet palet zichtbaar te maken. Dat kun je doen door het spel te spelen vanuit drie gezichtspunten: jouw behoefte als leider, de behoefte van de organisatie en de behoefte van de medewerkers. Als deze drie bouwstenen helder zijn, dan kun je de volgende stap zetten. Wat ga je ontwikkelen en hoe pak je dat aan? Op deze manier werk je meteen ook aan duurzaam leiderschap. De drie bouwstenen geven namelijk input aan de eerste drie onderdelen van het leiderschapsmodel ‘De 7 Kernwaarden van Duurzaam Leiderschap’ (Robert-Jan Kwakkelstein). Als je de behoefte van de organisatie invult, help je de organisatie succesvol te zijn . Het tegemoetkomen aan de behoefte van medewerkers legt de basis voor een duurzame samenwerking. En het invullen van jouw behoefte laat je prettiger werken waardoor ook de onderlinge relatie beter wordt.
Een belangrijke stap in leiderschapsontwikkeling is het kijken naar jezelf als leider. Wie bewonder jij als wereldleider en waarom? Welke kwaliteiten of eigenschappen komen er in jou op als je denkt aan deze persoon? Wat je in een ander bewondert, is vaak iets wat je zelf zou willen ontwikkelen. Door die ontwikkelvraag te benaderen vanuit de kwaliteiten van een ander, kun je dingen meestal sneller concreet maken. Als je dit helder in beeld hebt, dan kun je de vertaalslag maken naar ontwikkeling. Wat doe je zelf al? Hoe zou je willen zijn? Wat heb je nodig om dit te bereiken?
Ontwikkeling gaat altijd samen met grote of kleine verschuivingen in de cultuur van een organisatie. Welke wereldleider zou de organisatie daarbij goed kunnen gebruiken? Het beantwoorden van deze vraag helpt je om inzichtelijk te maken welke leiderschapsstijl(en) de organisatie nodig heeft om succesvol te zijn. Vervolgens is het belangrijk om in kaart te brengen welke van die leiderschapsstijlen al aan boord zijn en wie er welke leiderschapsstijlen kan ontwikkelen.
Verandering is altijd mensenwerk. Om dat goed te kunnen faciliteren is leiderschap nodig. Het inzicht in jezelf als leider, jouw ontwikkelbehoefte en de behoefte van de organisatie op het gebied van leiderschapsstijlen, moet je kunnen vertalen naar de behoefte van de medewerkers. Welke wereldleider kan jouw medewerkers het beste begeleiden en waarom? En vooral: wat dit betekent voor jou? Uiteindelijk is het jouw taak als leidinggevende om de medewerkers te faciliteren in het veranderproces en in het voldoen aan nieuwe verwachtingen van de organisatie.
Ontwikkeling van duurzaam leiderschap
Bij het World Leaders Game® zit een handleiding met spelsuggesties, maar je kunt het spel natuurlijk op iedere gewenste manier zelf vormgeven. Het spelen van het spel is geen doel op zich, maar een middel om te werken aan leiderschapsontwikkeling. Door met het spel invulling te geven aan de ontwikkelingsvraag en door deze te relateren aan de onderdelen van ‘De 7 Kernwaarden van Duurzaam Leiderschap’ geef je op een visuele manier vorm aan de leiderschapsontwikkelingsbehoefte binnen je organisatie.
Robert-Jan Kwakkelstein is eigenaar van Lead2Sustain en de maker van World Leaders Game.
Over Rob Kwakkelstein
Het is mijn ambitie om mijn ideeën over de kracht van duurzaamheid en duurzaam leiderschap te delen. En om organisaties te laten ervaren hoe zij blijvend succesvol kunnen zijn als zij veranderen vanuit hun kernkracht. Om dit te realiseren wilde ik mijn specialisme combineren met ondernemerschap. Zodoende heb ik in maart 2012 mijn bedrijf Lead2Sustain opgericht. Een netwerkorganisatie waarin ik intensief samenwerk met een aantal gespecialiseerde partners, die allemaal de dingen doen waar zij goed in zijn en die hun energie geven.
Het coachen en begeleiden van directies en lijnmanagers in een technische omgeving is waar ik mij persoonlijk graag op richt. Ik vind het keer op keer een fantastische uitdaging om mensen en organisaties daadwerkelijk in beweging te brengen. Om doorbraken te creëren en samen te werken aan duurzame waardecreatie. Dat doe ik vooral door te luisteren, te ontwikkelen en te motiveren; competenties die ik zelf heb ontwikkeld onder andere in mijn werk als directeur van een ingenieursbureau en in verschillende internationale managementfuncties die ik heb bekleed.
Ik werk altijd vanuit de kern van mens en organisatie. Daar ligt de kracht om te veranderen en te ontwikkelen met blijvend resultaat. En als een ontwikkelaar pur sang geniet ik ontzettend als ik een team zelf zie bewegen in de goede richting. Als ontwikkelingen echt duurzaam blijken en mensen in hun kracht komen te staan. Ik geef mensen en organisaties de ruimte die zij nodig hebben. Maar met dialoog alleen komen we er niet. Boven alles ben ik ook een 'echte Rotterdammer' die van aanpakken houdt!
