Op werkdagen voor 23:00 besteld, morgen in huis Gratis verzending vanaf €20

Interview

Maarten Schellekens

‘Cijfers markeren clash tussen generatie Y en efficiëntiejunks’

Functieomschrijving, pakkencultuur, procedurehandboeken, targets, budgetten en bonussen zijn allemaal middelen om gedrag in te perken, zegt Maarten Schellekens in Het zijn maar cijfers. Controletouwtjes van de gevestigde orde om Generatie Y zo te beteugelen dat een bedrijf er vooral financieel wat aan heeft. Maar diezelfde teugels ontneemt de nieuwe generatie hun vrijheid, sturen medewerkers de gebaande paden op en zitten daarmee creativiteit en innovatie in de weg. En de dynamische service-economie gedijt juist, anders dan de stabiele maakindustrie, bij creativiteit en innovatie. ‘Er moeten nieuwe Calvijns en Luthers opstaan.’

Ronald Buitenhuis | 4 februari 2016 | 4-6 minuten leestijd

Op de cover staat een bezem die cijfers wegveegt. Wat is de boodschap: nieuwe bezems vegen schoon of moet de bezem door de cijfercultuur?
Beide. Er is de afgelopen decennia een dominante managementstijl ontstaan die cijfer-gestuurd en vooral rationeel is. Ik mis de aandacht voor bevlogen en betrokken mensen, terwijl de Generatie Y juist wel betekenisvol werk wil doen. Bij cateraar Hutten waar ik werk is er slechts één fte op 1500 medewerkers bezig met het ontwikkelen van voedsel voor kankerpatiënten, maar iedereen in de organisatie heeft het erover: ‘wij zijn bezig met voedsel voor kankerpatiënten’. De CEO van Starbucks deed in de hele wereld één dag alle vestigingen dicht voor een wereldwijde training van personeel. Een CFO had op basis van rationele becijfering daar direct een streep door gehaald. Kijk eens wat het kost om alle vestigingen een dag dicht te doen. Voor de CEO was het echter de beste beslissing ooit, omdat hij er gemotiveerde en betrokken medewerkers voor terugkreeg.

Waar komt die fixatie van cijfers van de gevestigde orde vandaan?
Deels zit dat in ons opleidingssysteem waarin cijferlijsten en toetsen domineren. Rationeel vooral. De CITO-toets bepaalt en bètastudies worden hoger aangeschreven dan alfa-opleidingen. Maar het gaat verder. Geloof speelt geen enkele rol meer in onze maatschappij en zeker niet voor de Generatie Y. Geloof wordt zelfs geridiculiseerd. Alles moet wetenschappelijk meetbaar zijn. Dat is jammer want management op basis van ergens in geloven, intuïtie, levert toegevoegde waarde. Het is veel te veel de linker hersenhelft geworden waarbij we de rechterkant vergeten zijn. We moeten afkicken van cijfers. We zijn veel te veel efficiëntiejunks geworden daar waar de Generatie Y veel meer gelooft in balans tussen privé en werk.

De huidige generatie managers moet gaan afkicken van cijfers zegt u. Maar het is toch vooral de ratio, denk aan Henry Ford, die ons welvaart heeft gebracht?
Zeker, maar dat was in een stabiele productieomgeving. Ik zit in Veghel en in die regio zijn concerns als Unilever en Jumbo groot geworden. Geweldig. Maar datzelfde voedsel zorgt er ook voor dat er nu een miljoen mensen met diabetes type 2 rondloopt en er een verhoogd kankercijfer is door voedsel. Komt bij dat we veel meer tenderen naar een dienstensamenleving die veel minder stabiel is dan een productieomgeving. De managementstijlen die we ontwikkeld hebben, passen niet meer bij de huidige dienstentijd waarbij je veel meer moet sturen op creativiteit en innovatie. Iets waar juist de Generatie Y mee bezig is.

Bezitters van aandelen zullen zeggen: leuk en aardig die creativiteit, maar bedrijven moeten maximaal winst boeken voor een hogere koers. Bijvoorbeeld om pensioenen te betalen. Gaat dat samen met de nieuwe weg die u propageert in uw boek?
Ik denk dat het uiteindelijk samen kan gaan. Je moet nooit een systeem de schuld geven, onder een systeem zitten mensen. Google investeert in medicijnen tegen kanker en zelfsturende auto’s. Een traditionele CFO zou ook hier zeggen: we zijn toch een zoekmachine, we gaan niet investeren in projecten die te risicovol zijn of projecten die niet tot onze corebusiness behoren. Maar ze doen het juist wel en krijgen er betrokken en bevlogen mensen voor terug. En financieel gaat het geweldig met ze.

Is er echt een clash op komst tussen Generatie Y en de gevestigde orde?
Ik chargeer dat een beetje in het boek, maar daar komt het wel op neer. Er is een nieuwe tijd en een nieuwe generatie. Generatie Y heeft andere normen en waarden. Mijn vader is opgegroeid met autoriteit. De nieuwe generatie doet niet anders dan meningen spuien. Wil je maximaal het talent van de nieuwe generatie benutten, zal de gevestigde orde toch de managementstijl moeten aanpassen. In die zin ga ik inderdaad in het boek wel een beetje op de barricaden staan. Daarbij zeg ik niet dat de huidige generatie managers de teugels maar helemaal los moet laten. Ze moeten de teugels wel meer laten vieren.

Je pleit voor een revolutie zoals Calvijn en Luther die predikten. Je hebt niet als Luther 95 maar aan het einde van het boek zeven stelling/eisen aan de bedrijfspoorten genageld die de nieuwe generatie stelt. Zo wil je af van de belonings-, bonus en promotiecultuur.
Ik heb in Nijmegen aan de Radboud bedrijfswetenschappen gestudeerd. Daar werd ons geleerd om in harkjes, span of control en scheiding van taken te denken. Het gros van mijn vrienden is terechtgekomen bij bedrijven als E&Y en Deloitte en ik merk dat ik met ze bots. Ze werken avond aan avond fanatiek door, maar moeten wel hun 23 vakantiedagen nauwkeurig plannen en doorgeven. Ze moeten uitgebreide strategieplannen maken van 75 pagina’s, terwijl Generatie Y die bij wijze van spreken in 140 karakters wil zien. Het management van nu heeft doelen gesteld, regelt processen in en uiteindelijk zijn er mensen die dat allemaal moeten uitvoeren. Ik pleit ervoor om dat om te draaien. Ga uit van die medewerker en zorg ervoor dat die medewerker maximaal gelooft in de visie van een organisatie. Zorg voor bevlogenheid. Draai het systeem om. Dat brengt me aan het einde van mijn boek tot de zeven eisen die de nieuwe generatie stelt: van directieve naar sociale controle, van piramides naar communities, van promotie naar coaching in de breedte, van managers naar ondernemers, van werknemers naar mensen, van belonen naar erkennen, van overlegstructuur naar communicatieplatform.

Over Ronald Buitenhuis

Ronald Buitenhuis is freelance journalist.

Deel dit artikel

Wat vond u van dit artikel?

0
0

Boek bij dit artikel

Populaire producten

    Personen

      Trefwoorden