‘Wat me zo aanspreekt in de toekomst van werk?’ zo herhaalt Daisley onze openingsvraag. ‘Nou, om eerlijk te zijn ben ik eigenlijk helemaal niet zo optimistisch. Ik denk echt dat we de laatste jaren helemaal de verkeerde kant zijn opgeschoten en onderzoeken bevestigen dat keer op keer. Trends als kunstmatige intelligentie en onze voortdurende beschikbaarheid voor ons werk stemmen me echt niet positief. Het gevolg is dat altijd we “aan” staan: we rusten onvoldoende uit en laden ons niet meer op. Energie is niet onuitputtelijk, je moet niet alleen pieken maar ook je rust pakken. Dat zit er niet meer in sinds we verveling uit ons leven hebben gebannen. Kijk maar om je heen als je in een lift stapt. We drukken op het knopje waardoor de deur sneller dicht gaat. En vervolgens kijkt iedereen op zijn telefoon, we zijn vaak niet meer in het moment. We maken langere dagen en zitten vaak ook buiten werktijd nog vast aan ons werk. Email-terreur leidt tot overbelasting van ons brein, permanente gevoelens van stress en alles samen heeft geleid tot een heuse burn-out-epidemie. In Engeland is de helft van ziekteverzuim te wijten aan werkstress. Hoge werkdruk maakt ons ziek.’
Daarnaast, zo vervolgt Daisley, voelen we ons op het werk onvoldoende veilig. ‘Ik bedoel niet alleen dat mensen bang zijn dat hun baan verdwijnt door digitalisering maar ook dat we op het werk lang niet altijd meer onszelf zijn. Het is toch raar dat mensen die eerder weggaan van kantoor te horen krijgen “Zozo, neem je een snipperdag vandaag?” Wat nu als ze hun werk gewoon af hebben? Of het thuis afronden. Daar heb je niets mee te maken en je hoeft er ook niets over te zeggen.’
Op die manier zijn veel werkplekken ongemerkt, ongewenst en onnodig giftig geworden. ‘Uit recent onderzoek blijkt ook dat eenzaamheid op het werk groeit: maar liefst 42% van de Britse kantoorwerkers geen enkele vriend of vriendin op het werk heeft. Daar kun je je toch weinig bij voorstellen? Werken geeft het leven toch zin en gezelligheid? Kortom, er speelt veel en daar vraag ik aandacht voor. Ik heb nagedacht hoe je met meer energie en plezier aan het werk kunt gaan. Een boek als Start with Why van Simon Sinek is inspirerend maar ik denk dat we in deze tijd meer behoefte hebben aan een heldere How dan aan een Why. Dus ik zet me in om je te helpen om verliefd te worden op je werk.’
We vragen de Brit om ons mee te nemen naar zijn oplossingen (zie kader onderaan deze pagina met vijf tips). ‘Het begint met bewustzijn en dus erkenning van deze problematiek door leidinggevenden. Werknemers leggen de schuld namelijk vaak bij zichzelf. Dat klopt niet maar valt te verklaren: we leven in een tijd waarin iedereen succesvol wil zijn want deze maatschappij waardeert succes. Iedereen kan en hoort daar zelf voor te zorgen, zo denken we tegenwoordig. En dus is er geen enkel rustmoment meer. Je moet mee in die rat race zodat je jezelf niets kunt verwijten. Ik ben gaan uitzoeken wat dat voor gevolgen had. Dan zie je dat onderzoek laat zien dat je niet langer creatief kunt zijn als je onvoldoende uitrust.’
En dat geldt dus voor alle generaties. We moeten er kortom voor waken dat we volgende generaties niet verpesten, zo waarschuwt Daisley. ‘Neem nu de jongste generaties, twintigers die de arbeidsmarkt betreden. Als je jong bent en logischerwijs ook nog wat onzeker hoe je het goed kunt doen, dan zoek je naar voorbeelden, naar rolmodellen. Naar mijn mening is iemand als Elon Musk dan een heel slecht voorbeeld voor jonge mensen. Hij is succesvol en dat inspireert mensen. Prima, maar de bijwerking is wel dat mensen gaan denken dat iedereen zo moet werken zoals Musk. En zijn manier van werken, 120 uur per week werken, is echt niet de enige manier om historie te schrijven. Sterker nog, je wordt er minder van.’
Uit onderzoek van John Pencavel (Stanford University) naar lange werkdagen bleek dat er een grens aan het aantal uren zit dat je kunt werken: 50 uur is het maximum, vanaf 55 uur begint uitputting haar tol te eisen, en mensen die 70 uur per week werken krijgen niet meer voor elkaar dan mensen die 55 uur per week werkten. ‘Bovendien maakt een vrije dag de overige werkdagen ook productiever’, weet Daisley. ‘Je wil dus geen “idiot bosses” die hun mensen veel te hard laten werken. Ja, je bent verantwoordelijk voor je eigen energie en verandering begint altijd bij jezelf. Maar je hebt je team en je leidinggevende nodig om een verandering duurzaam te maken. Je kunt als eenling niet zeggen “ik stop met email” maar als team kun je goede afspraken maken. Maak dus bespreekbaar wat wel en niet werkt voor je. En als leider is je taak om dat helder te krijgen binnen je team. Je weet bovendien uit onderzoek dat overwerken niet structureel kan vanwege de druk die het op mensen legt én ook nog eens dat het contraproductief werkt. Waar ik net Elon Musk noemde, had ik ook Marissa Mayer (voorheen Google) kunnen noemen. Of de voormalige baas van VW, Ferdinand Piëch, die een cultuur ontwikkelde die mensen tot fraude (“sjoemelsoftware”) dreef. Of iemand als Reed Hastings die bij Netflix een cultuur heeft gestimuleerd die doet denken aan de Hunger Games waarin niemand zeker is van zijn baan. Met dit boek hoop ik weg te blijven uit de anekdotische voorbeelden (“stop met mailen”) door te laten zien wat onderzoek aantoont zodat teams en leidinggevenden aan de slag kunnen met dit soort vraagstukken.’
De toon is gezet. Toch heet zijn boek Plezier in je werk en dus vragen we door naar hetgeen hem dan wel degelijk optimistisch stemt. Daisley verandert van toon. ‘Er is nu een momentum ontstaan dat het anders moet en dat het anders kan. Je hoort nu dus op heel veel plaatsen mensen praten over grenzen stellen. Bijvoorbeeld over experimenten met een 6-urige werkdag. Belangrijk is dat we dit soort zaken goed uitproberen en een echte kans geven. Dat betekent regelmatig aanpassen en dan opnieuw uitproberen. In een tijd van instant successen wondermiddelen is dat niet makkelijk dus dat vergt doorzettingsvermogen.’
Wat hem ook plezier doet, is wat je leest over het terugdringen van al die triggers die ons van ons werk af houden: meetings, mails en smartphones. ‘We besteden kennelijk zo’n twee dagen per week in vergaderingen. Dat is echt zonde van de tijd want op die manier houd je weinig tijd over om je echte werk te doen. Meetings zijn vaak nutteloos maar wie durft dat te zeggen? En tijdens een achturige dag worden we zo’n 96 keer gestoord gehinderd door een e-mail, zo laat onderzoek zien. Nog erger is het dat bijna de helft van de mensen die buiten werktijden mails bekijken tekenen van verhoogde stress vertonen. Die stress blijft bovendien hangen waardoor er sprake is van een stress-kater. Wat me dus optimistisch stemt is het groeiende bewustzijn voor deze problematiek en het feit dat er op veel fronten wordt nagedacht over oplossingen maar het is nu wel tijd voor actie, vandaar het boek met 30 tips.’
Tijd om Daisley tot slot nog een klassieke vraag voor te leggen: wat zijn werkmomenten waar hij energie van krijgt? ‘Ik krijg vooral energie van andere mensen en daarbij spelen verrassing en humoreen grote rol. Ik probeer dat ook echt in te zetten tijdens meetings. Lachen is een bij uitstek menselijke sociale uiting. Je versterkt er de verbondenheid mee én je bevordert creatief denken. Uit onderzoek van Drexel University en Northwest University bleek dat mensen die een filmpje van komiek Robin Williams hadden bekeken, gemiddeld 20 procent beter presteerden bij het oplossen van een lastige logische puzzel. Elke organisatie heeft onderstromen, mijn favoriete onderstroom is humor.’
5 TIPS VAN Bruce Daisley OM WEER VERLIEFD TE WORDEN OP JE BAAN:
Uiteraard mogen tips niet ontbreken. Daisley maakt onderscheid tussen opladen (weer zin krijgen in je werk, energie tanken), afstemmen (om je team hechter te maken), en bruisen (om je werkklimaat te verbeteren). In het boek worden die tips uitvoerig uitgewerkt. Daisley noemt bewust dingen die iedereen meteen kan toepassen om met meer plezier aan het werk te gaan. Want, zo zegt hij, ‘werk is zo belangrijk in ons leven dat je maar beter werk kunt doen waar je verliefd op bent’
1. Opladen: plan regelmatig een ochtend waarin je als een monnik echt ongestoord kunt werken aan iets. Zeker wanneer je in een kantoortuin werkzaam bent dan word je vaak afgeleid. Plan daarom vaste momenten in waarop je niet beschikbaar bent voor meetings. Bespreek dit vooraf met je collega’s zodat dit kan uitgroeien tot een vaste routine.
2. Opladen: trek een grens: 40 uur per week werken is genoeg. Denk eens in overvloed: hoe ga je die 40 blokken van een uur invullen? En plan ze niet allemaal vol.
3. Opladen: zorg dat je wél luncht: je ervaart minder stress als je jezelf af en toe pauze gunt. Onderzoek wijst uit dat het overslaan van je lunch of het lunchen op je werkplek echt niet goed is voor je.
4. Afstemmen: halveer de vergadertijd. Maak allereerst duidelijke regels voor vergaderingen. Wees vanaf nu gewoon kritisch voor je zelf een meeting belegt of accepteert. En mocht je niet uitgenodigd worden voor een meeting, wees dan niet bang dat je iets mist. Je zult zien dat de juiste mensen elkaar toch opzoeken en dat meetings niet altijd nodig zijn. Oefen daar meteen mee dus gooi nu een reeds geplande meeting uit je agenda en kijk wat er gebeurt. Nu. Gewoon om het gevoel te krijgen dat het kan.
5. Bruisen: als je een meeting hebt, leg dan je telefoon weg: je kunt beter luisteren en je leidt anderen minder af. Toen Frances Frei in 2017 de cultuur van Uber wilde aanpakken, stelde ze als eerste vast dat er geen vertrouwen was. Toen ze op onderzoek uit ging zag ze dat mensen tijdens meetings met hun telefoon speelden en niet in het moment waren. Toen bleek bovendien dat er tijdens meetings via de app zelfs geroddeld werd over andere aanwezigen. Voor haar was toen duidelijk dat die telefoon tijdens een meeting symbool stond voor alles wat je niet wilt. Vertrouwen begint met eerlijk zijn tegen elkaar.
LIEVER LUISTEREN DAN LEZEN?
Het boek van Bruce Daisley is een echte aanrader maar mocht je liever luisteren dan lezen, dan is deze video de moeite waard. Daisley duikt in het werk van onder meer onderzoekers Jaak Panksepp en Amy Edmondsson en neemt geen blad voor de mond als het gaat om iconische leiders zoals Elon Musk, Reed Hasting en Marissa Mayer.
Patrick Davidson & Hans van der Loo zijn gefascineerd door mensen & teams die zichzelf continu overtreffen. Daarover schrijven ze (hun nieuwe boek "Werkvuur: Hoe energieke mensen en teams positieve impact maken”) verschijnt in september 2019), spreken ze (onder meer via Managementboek Academy) en verzorgen ze trainingen (via hun bedrijf EnergyFinder). In hun werk staat de relatie tussen topprestaties, hefboomgedrag en energie centraal.
Over Patrick Davidson
Patrick Davidson helpt teams en organisaties om de toekomst naar voren te halen. Hij schrijft, begeleidt en adviseert over teaming, innovatie en visie. Dat doet hij vanuit betterday, een vernieuwend adviesbureau. Gefascineerd door mensen en teams die zichzelf overtreffen, schreef hij samen met Hans van der Loo vier boeken.
