‘Mensen bepalen de wendbaarheid van je organisatie’

Waarin verschilt wendbaarheid van agile werken?
Met agile werken realiseren zelforganiserende teams realiseren in korte periodes producten en diensten voor klanten. Agile is een werkmethode om wendbaar in te spelen op de klantvraag, net als het aanpassen van je organisatiestructuur of het digitaliseren van je bedrijfsprocessen. Toch zijn het uiteindelijk de mensen die de wendbaarheid van de organisatie bepalen. Wendkracht gaat over de mindset en de ambitie die mensen nodig hebben om wendbaar te zijn. Mensen tonen hun wendkracht door waar te nemen wat er binnen en buiten de kantoormuren gebeurt, door de kansen te zien die de toekomst biedt en door te innoveren. Deze interne dynamiek zorgt ervoor dat organisaties toekomstbestendig blijven.

Wenden is iets anders dan veranderen?
Ja, want als mensen een verandering als vrij plotseling ervaren, komen ze ook dan pas in beweging. Ze veren in om de schok van de noviteit op te vangen en veren weer uit als de rust terugkeert. Bij wenden komen mensen zelf in actie om iets nieuws te ondernemen. Wendbare professionals weten wat er in hun vakgebied en ver daarbuiten gebeurt. Ze leren continu en delen hun kennis en ervaringen. Werk je als wendbare professional bijvoorbeeld bij Tata Steel in IJmuiden, waar 1600 banen op de tocht staan, dan weet je dat in heel Europa staalbedrijven in zwaar weer zitten. Je zorgt dat je op de hoogte bent van de kansen die de arbeidsmarkt jou biedt en dat je een passende opleiding daarvoor hebt. Zodat je niet afhankelijk bent van één werkgever en desgewenst kunt bewegen naar een andere baan.

Hoe krijg je de vereiste wendkracht om wendbaar te zijn?
Wendkracht ontstaat vanuit de combinatie van je mindset en je ambitie. Je hebt een wendbare mindset en de wil nodig om wendbaar te zijn. Je mindset bepaalt of je meer of minder wendbaar gedrag laat zien. Met de juiste mindset durf je bijvoorbeeld dingen te doen, waarvan je aanvankelijk dacht die niet te kunnen. Ik voel me geen digitale ‘wizard’. Toch ga ik mee met digitale en technologische innovaties, ook al kost het me moeite. Je ambitie is je drive om een wendbare mindset en daarmee wendbaar gedrag te laten zien. Ik geloof dat iedereen wendkracht bezit, het gaat erom dat je het weet aan te spreken en ontwikkelt. Dat kan door het beïnvloeden van de wendbare mindset en de ambitie.

Om wendkrachtig te zijn, moet je als professional of team maar liefst acht met elkaar samenhangende krachten benutten?
Op die acht krachten heb je als professional of team een wendbare mindset en een hoge ambitie. Het gaat om: een continue ontwikkelmindset, durfwaarde, technologie-adaptie, samen wenden, kennis delen, omgevingsgericht, vernieuwingsadactie en werkfluïditeit. De laatste twee wil ik graag toelichten. Het woord ‘adactie’ is een samentrekking van adaptie en actie. Vernieuwingsadactie betekent dat je innovaties verwelkomt en in actie komt; je gaat er iets mee doen. Werkfluïditeit betekent dat je nadenkt over je inzetbaarheid in de toekomst. Je denkbeeld over wat je werk kan zijn is breed en als je werk verandert, verander je mee. Je hebt alle acht krachten gezamenlijk nodig om in te kunnen spelen op de veranderende omgeving.

Wendkracht kun je via drie stappen vergroten. Welke zijn dat?
Het creëren van aandacht voor wendkracht, het in kaart brengen van wendkracht en het ontwikkelen van wendkracht. Als teamleider creëer je aandacht door in het teamoverleg een vraag te stellen over de acht wendkrachten. Over de kracht ‘samen wenden’ kun je een medewerker vragen wat er nodig is om een teamspirit te creëren waarin alles gezegd kan worden. Met de werkvorm ‘Stap in je kracht’ verbeelden professionals en teams hun eigen wendkracht. Ze geven feedback en feedforward op individueel niveau en in teamverband. De deelnemers zien zo welke krachten ze inzetten en hoe die hun wendkracht beïnvloeden. De mindset en ambitie op de acht krachten breng je ook in kaart door als individu of team de gevalideerde wendkracht scan te doen. Het gegenereerde profiel gebruik je als handvat voor ontwikkeling. Wendkracht ontwikkel je door doelen te stellen met het stellen van vragen. Je bespreekt met een teamlid hoe hij zijn kennis meer kan delen of hoe hij in een onzekere situatie toch mee kan bewegen. Na het formuleren van een doel gaat hij er vervolgens mee aan de slag en bereikt – als het goed is – dat doel uiteindelijk.

Stel je introduceert met succes het wendkrachtmodel in een organisatie. Hoe zorg je er voor dat professionals ook in de toekomst wendbaar blijven?
Essentieel daarvoor is de continue ontwikkelmindset. Met alle technologische innovatie verandert het werk en de werkomgeving van professionals voortdurend. Dit vereist een mindset die focust op het leren van nieuwe skills en graag uitdagingen opzoekt. Dankzij deze mentale wendbaarheid beweeg je gemakkelijk mee met nieuwe ontwikkelingen en leer je van tegenslagen. Na verloop van tijd is het normaal om aandacht te besteden aan wat de toekomst vraagt. Collega’s dagen elkaar uit op wendbaar gedrag: ‘Betaal jij al met je mobiel?’ ‘Heb je dat artikel gelezen over ons vakgebied?’ En: ‘Zie jij die nieuwe trend, wat kunnen we daarmee?’. Met deze mindset en ambitie ben je voorbereid op wat er in de toekomst van jou wordt verwacht.