We trapten het jaar af met De Corporate Tribe van Danielle Braun en Jitske Kramer, een boek dat een pleidooi houdt voor het leren van rituelen en gebruiken van verre en vreemde volkeren. Kortom, lessen trekken uit de antropologie. En dat geeft wat we weten een net even diepere laag. Zo geeft het begrip ‘ziel' als benaming voor ‘missie en/of visie' net wat beter aan waar het om gaat.
Van geheel andere orde is Je Binnenste Buiten van Manon Ruijters (die eerder al furore maakte met haar Canon van het leren). Een boek voor de echte professional waar de manager weer niet bij hoort omdat zijn professionele identiteit wel wat te wensen overlaat. Zegt Ruijters. ‘Professionaliteit verwijst naar een gemeenschappelijk beeld van kwaliteit gerelateerd aan een vak. Gedragen door waarden en normen, door persoonlijke opvattingen, door de kleur die je daaraan geeft. Kortom, door je professionele identiteit.' Management blijkt toch nog te vaak een kameleon, een Manus van alles al naar gelang wat er gevraagd wordt.
En dan is er het buitenbeentje. Dit keer is dat Werken aan de wakkere stad van gemeentesecretaris Jan van Ginkel en organisatiepsycholoog Frans Verhaaren. Wel een boek dat goed aansluit bij wat er op dit moment speelt in de samenleving: de door de Rijksoverheid opgelegde trend naar participatie. De auteurs pleiten voor onzichtbare regie van overheden om de gewenste gemeenschapskracht tot volle wasdom te laten komen.
Veranderen is meer dan noodzakelijk om het tempo van de omgeving bij te benen. De gemiddelde levenscyclus van een organisatie schuift rap richting de vijf jaar. Dus de keuze voor De veranderversneller van Kilian Bennebroek Gravenhorst is niet echt verwonderlijk. Hoewel? Een van de dingen die de auteur aansnijdt is de paradox van vertragen en versnellen: de versnelling zit in de vertraging, de oprechte wens om op te lossen als grootste vijand van het vinden van de oplossing, kwaliteit en resultaat kunnen vinden in de verandering in plaats van na de verandering.
Afsluiter van 2015 was Nooit Af van Martijn Aslander en Erwin Witteveen. Een boek geheel conform de ondertitel in een bijna permanente staat van bèta verkeerde: al in 2013 interviewden ‘we' de auteurs over dat boek dat toen naar eigen zeggen op punt van verschijnen stond (onder de titel ‘We leven in een nieuwe renaissance').
Als de shortlist een graadmeter is van wat er speelt in managementland, en dat is het natuurlijk, is het toch opmerkelijk dat er nogal wat trendy onderwerpen afwezig zijn. Met de nadrukkelijke kanttekening dat vijf boeken natuurlijk nooit een volledig beeld kunnen geven. Maar toch... Geen ‘vrouwen' dit jaar, ook geen ‘diversiteit'. Prima, zelfs begrijpelijk, de nieuwigheid is er wel even af. Maar ook geen lean, startups en zelfs geen neuro terwijl deze onderwerpen dit jaar behoorlijk volwassen zijn geworden.
Misschien moeten we ons er maar bij neerleggen dat ook een shortlist nooit af is, ook al is die zoals elk jaar weer eindelijk en gewoon op tijd af.
Pierre Pieterse, hoofdredacteur Managementboek Magazine
Over Pierre Pieterse
Pierre Pieterse was tot februari 2022 hoofdredacteur van Managementboek Magazine.
