Ik herinner me mijn eerste spreekbeurt op de middelbare school nog. Wat was ik zenuwachtig. Wekenlang zag ik er tegen op en op het moment zelf stond ik met knikkende knieën voor de klas. Ik was blij toen het voorbij was.
Tegenwoordig spreek ik met veel meer zelfvertrouwen voor publiek. Dat komt omdat ik inmiddels weet dat een goede voorbereiding het halve werk is. Een speech of presentatie die je een avond van tevoren in elkaar knutselt, is gedoemd om te mislukken. Daarnaast heb ik me verdiept in presenteren én in verschillende technieken om pakkende, aansprekende teksten te schrijven. Ik weet dus hoe ik de aandacht van het publiek kan grijpen én vasthouden. Ook dat helpt om mijn zenuwen de baas te blijven.
5 stappen naar een toespraak die raakt
Jaren geleden publiceerde ik op internet een artikel met tips voor het schrijven van een pakkende speech. Inmiddels is dat artikel 130.000 keer gelezen. Hier is dus blijkbaar behoefte aan. Daarom schreef ik het boek Jij moet speechen: wat nu? Hierin lees je hoe je in 5 stappen een toespraak schrijft die raakt. In dit artikel deel ik ze alvast met jou, zodat je meteen aan de slag kunt met je eigen speech.
Stap 1 - Bereid je voor
In deze stap verken je je onderwerp: wat wil je precies vertellen? Om dat te bepalen, is het belangrijk dat je weet voor wie je spreekt. Aan vakgenoten vertel je andere dingen dan aan mensen die helemaal geen kaas hebben gegeten van jouw onderwerp. Ook is het belangrijk om je alvast te verdiepen in een aantal praktische zaken: Hoeveel spreektijd heb je? Krijg je een headset of een microfoon? En – ook heel belangrijk – wáár moet je spreken? Dan weet je hoeveel reistijd je nodig hebt, want je wilt natuurlijk niet te laat komen …
Stap 2 - Bepaal de inhoud
Een goede speech valt of staat met een heldere kernboodschap. Die vormt de kapstok waar je de rest van je toespraak aan ophangt. Neem daarom uitgebreid de tijd om informatie te verzamelen waarmee je je kernboodschap onderbouwt. In mijn boek vind je daarvoor een aantal handige technieken.
Stap 3 - Kies de juiste structuur
Met een goede structuur bied je je luisteraars houvast en leid je ze door je verhaal. In mijn boek deel ik er 3 met je:
- De zakelijke speech
- De feestrede
- De afscheidsspeech
Aan het eind van het boek vind je een aantal voorbeeldspeeches ter inspiratie.
Stap 4 - Start met schrijven
Na al het voorbereidende werk begint het echte schrijven. Dit is een proces van samenvoegen, schuiven en schrappen: de 3 s’en. Laat je in deze fase niet belemmeren door angst voor taalfouten of kromme zinnen. Want dan krijg je geen letter op papier. Begin gewoon met schrijven. Tip: zet alle informatie die je in stap 2 hebt verzameld in één document. Dan ben je meteen af van dat lege beeldscherm en die knipperende cursor.
Stap 5 - Kies de juiste stijl
In deze laatste stap ga je je ruwe versie verfijnen. Alvast 5 tips:
1. Schrijf actief – Vermijd worden, kunnen en zullen.
2. Schrijf actiegericht – Daarmee zorg je ervoor dat je luisteraars na afloop van je speech in actie komen.
3. Kies voor eenvoudige, veelgebruikte woorden – Zo vergroot je de kans dat je publiek je verhaal goed begrijpt.
4. Maak korte zinnen – Je schrijft voor het oor, niet voor het oog. Met korte, duidelijke zinnen houd je je luisteraars bij de les.
5. Gebruik verzorgde spreektaal – Op hoogdravende, wollige taal zit niemand te wachten. Doe alsof je je verhaal aan je buurvrouw vertelt.
Ik weet zeker dat je met deze 5 stappen en tips goed uit de startblokken komt. Veel succes met schrijven!
Over Martina Langeveld-Huigen
Martina Langeveld-Huigen (1974) is zelfstandig copywriter en communicatietrainer. Zij studeerde Nederlands aan de Universiteit van Amsterdam en zit al meer dan 25 jaar in het communicatievak. Met haar bureau Langeveld Communicatie maakt zij zich sterk voor begrijpelijk Nederlands.
