Doe dit boek, roept het omslag je toe. Het is meteen duidelijk: dit is dus geen leesboek, maar een boek vol opdrachten. En voor trainers en coaches die anderen op deze reis begeleiden, is er een uitgebreide handleiding met het bijbehorende Begeleidersboek.
Schrijven, tekenen en kliederen
Werken aan persoonlijke groei als een creatief, breinvriendelijk proces, zo ontwikkel je je pas echt en zo beklijven je inzichten en goede voornemens. Aan de slag dus. En dat vraagt commitment. Daarom begin je als ‘doener' met het noteren van je naam: ‘Ik heet....'. Aha, een boek waar je lekker in mag schrijven! En tekenen. Of kliederen. Of dat je terzijde mag leggen om eens na te denken over een reflectievraag. In totaal omvat Doe dit boek maar liefst 80 opdrachten, verdeeld over vier hoofdthema's (ik begin, ik ken mezelf, ik vind mijn richting en ik kom in actie) en 18 hoofdstukken die inzoomen op een specifieke vraag. Die vragen omvatten een compleet ontwikkeltraject, van het formuleren van je groeidoel tot het borgen van je ontwikkeling door een plantje te koesteren als symbool ervan.
Impliciet en expliciet breinvriendelijk
Veel opdrachten zijn gebaseerd op de ontwikkelpsychologie van Transactionele Analyse. Wat is bijvoorbeeld jouw script, hoe ga jij om met strooks en welk gedrag herken je van jezelf in de dramadriehoek? Je hoeft er als ‘doener' niet veel van af te weten, de toelichting is beknopt en je gaat er meteen mee aan de slag. Het breinvriendelijke aspect vind je expliciet door het hele boek heen in een boel weetjes over het brein, maar het zit ook slim impliciet in het boek verwerkt. Zo wordt de ‘lezer' uitgenodigd om samen te werken en om puzzels op te lossen, dingen die ons brein prettig vindt.
Praktische en theoretische inzichten voor begeleiders
Wat een vondst om bij Doe dit boek een begeleidersboek te maken! Dit boek geeft trainers en coaches verdieping in de theoretische basis van Doe dit boek en een toelichting bij alle opdrachten. Het begint met een helder geschreven spoedcursus over breinvriendelijk leren en transactionele analyse. Het breinleren komt ook op metaniveau aan bod, dus niet alleen hoe het een rol speelt in de opdrachten, maar ook hoe de begeleider het kan inzetten. Hoe je bijvoorbeeld kunt inspelen op de breinbehoeften die aangeduid worden met het acroniem SCARF: status, certainty (zekerheid), autonomy, relatednes (verbondenheid) en fairness (gelijkwaardigheid). Als in die behoeften is voorzien, dan stijgt het niveau van het beloningshormoon dopamine in ons brein en daalt het niveau van het stresshormoon cortisol in ons bloed. Kortom: je kunt als trainer en coach meer bereiken dan je denkt om een ‘doener', zoals de auteurs deelnemers en coachees noemen, in de ‘leerstand' te krijgen.
Ook helpt het begeleidersboek je om oefeningen zo te kiezen of aan te passen dat ze zo goed mogelijk aansluiten bij de ‘doeners'. Als opdrachten bijvoorbeeld te creatief of te wild voor iemand zijn. Of als iemand een specifieke vraag heeft, dan zijn er suggesties voor slimme combinaties van opdrachten.
Groene smiley!
Net als in winkels, waar je op een knop drukt, wordt de doeners gevraagd om na iedere opdracht met een smiley aan te geven wat ze ervan vonden. Van vrolijk groen tot ontevreden rood. Ook impliciet breinvriendelijk! Waarbij je als begeleider bij een rode smiley natuurlijk meteen snapt dat je een leerpunt van de doener te pakken hebt, weer een aanleiding voor een goed gesprek! Doe dit boek en het begeleidersboek krijgen van mij in ieder geval een dikke groene smiley!
Over Liesbeth Tettero
Liesbeth Tettero is trainer en coach in het openbaar bestuur (www.publice.nl) en van ambitieuze vrouwen (www.feministerie.nl).