Ik weet je wachtwoord leest als een thriller: Verlaan vertelt hoe hij vanaf 2015, als hij bij RTL in dienst komt, undercover gaat in criminele netwerken. Niet zo handig, zo'n grote foto van jezelf in het boek, denk ik nog. Maar het gaat natuurlijk om een andere digitale identiteit aanmeten om in de online-netwerken te infiltreren.
Dat klinkt stoer, maar blijkt er ook erg in te hakken bij Verlaan, zo lees ik in het hoofdstuk over het dark web. Ik associeer het dark web altijd met wapens en drugs, maar er wordt ook kinderporno verhandeld. En Verlaan ziet deze beelden en praat met de (familie van de) slachtoffers. Aan het eind van het onderzoek praat hij met zijn psycholoog, de beelden flitsen nog steeds voorbij. Schrijf er een boek over, dat stimuleert het verwerkingsproces, adviseert deze. Vandaar!
10 hoofdstukken en 10 tips
In 10 hoofdstukken leert Verlaan je alles over hacken, het dark web, datalekken, wraakporno, phishing, ransomware, spyware, DDoS en het IoT, èn krijg je 10 tips hoe je jezelf beschermt tegen digitale aanvallen. Alle relevante zaken komen aan de orde.
De beschrijving van de onderzoeken en de uitleg hoe de diverse digitale misdrijven werken zijn inzichtelijk, maar ook verontrustend. Er kan meer dan je denkt, en niet alle mensen deugen, ook je geliefde, of je zwager, of de buurjongen misschien niet...
Gelukkig staat het boek ook bol van de tips om ellende te voorkomen. Interessant is daarbij de website Have I been Pwned. (Toen ik dat voor het eerst Googelde, en alleen ‘have' intypte, kwam deze website als eerste zoekresultaat al bovendrijven. Zeer populair dus). Niet verrassend dat mijn emailadres in een aantal datalekken terugkomt. Ook fijn dat in het boek uitgebreid wordt ingegaan op goed passwordgebruik.
Internet of Things
Een heerlijk cynisch hoofdstuk is dat over het Internet of Things. Eerst wordt het nut ter discussie gesteld: waarom zou je een slimme koelkast willen die je vertelt of je nog melk hebt? Loop erheen en doe de deur open! Daarna komt het gevaar van deze slecht beveiligde apparaten. De populaire robotstofzuigers hebben een camera, die gehackt kan worden. Zo is je hele huis zichtbaar voor derden. Wil je dat? En je slimme thermostaat? Daar kan men gijzelsoftware opzetten en de temperatuur instellen op 37 graden, zo bleek uit een Amerikaans onderzoek.
Daarnaast kunnen hackers via zo'n Thing toegang tot je computer krijgen als die op hetzelfde wifi-netwerk draait. Een separaat netwerk hiervoor biedt bescherming, tipt Verlaan. Hij heeft trouwens zelf niks ‘slims'. Maar is wel bang dat producenten alles gewoon standaard slim maken, zonder aan de beveiliging te werken.
Actueel en relevant
De inhoud van het boek is heel breed, maar elk onderwerp wordt met voldoende diepgang behandeld waardoor je er ook praktisch mee aan de gang kunt. Met name prettig als je digitaal gestalked wordt door je ex, maar ook als je preventief je zaken beter wilt regelen.
Het onderwerp is heel actueel, en wordt steeds relevanter. We grappen over de heel opvallende pogingen tot oplichting (‘Mam, ik heb een nieuw nummer...') maar er zijn ook veel heel geraffineerde methoden. Daarnaast heeft nu bijna iedereen een smartphone, inclusief je 85-jarige schoonmoeder, die daarop haar bankzaken doet. En allerlei leuke spelletjes downloadt. De kans op ellende wordt steeds groter.
De uitgebreide aandacht voor de impact die de ‘hacks' hebben op mensen zoals jij en ik maken dat de boodschap van dit boek nog beter binnenkomt. Hieraan merk je dat Verlaan journalist is, naast ‘tech-nerd'. Als techjournalist won hij in 2019 zowel de Loep als de Tegel, twee belangrijke prijzen voor onderzoeksjournalistiek.
Heel handig zijn de kaders waarin de kernpunten van elk hoofdstuk uitgelicht worden, en de tips waarmee elk hoofdstuk wordt afgesloten. Het boek eindigt met een uitgebreide onderbouwing van bronnen, naast de interviews van Verlaan zelf.
De schrijfstijl van Ik weet je wachtwoord is vlot, eenvoudig, op het kinderlijke af, zonder al te veel jargon en absoluut niet technisch. Heel geschikt voor jongvolwassenen maar ook voor ouderen die niet heel veel ervaring met digitale middelen hebben. En voor degenen wiens emailadres in een datalek voorkomt en die nooit hun passwords wijzigen. En zeker voor hen die ‘qwerty' als wachtwoord hebben...
Over Elly Stroo Cloeck
Elly Stroo Cloeck is project- en interim-manager op het gebied van Finance, Internal Audit en Risk Management. Daarnaast schrijft ze recensies en samenvattingen van managementboeken.
