De aanpak in Authentiek zelfvertrouwen is gebaseerd op de Acceptance and Commitment Therapy (ACT). Jacqueline Brassey, Nick van Dam en Arjen van Witteloostuijn maken de lezer duidelijk dat in de comfortzone blijven niet het antwoord kan zijn op onzekerheid.
De titel van het boek is goed gekozen, omdat de inhoud medewerkers helpt om hoogwaardige emotionele vaardigheden te ontwikkelen, die op hun beurt het opbouwen van zelfvertrouwen ondersteunen. Het ‘authentieke' zit hem erin dat je je angsten en onzekerheden niet langer uit de weg gaat, maar die juist onderkent. Geen ego dat je in de weg staat, maar het masker afdoen en durven te accepteren dat je het soms even niet meer weet. Dan helpt het voor de lezer dat je door het gehele boek citaten ziet staan van mensen in hoge posities die hun kwetsbaarheden durven te tonen. We worden ons bewust dat iedereen lastige, zelfs angstige momenten kent. Hoe we er mee omgaan is wat het verschil maakt.
Leven lang leren
‘Maar waarom is dit allemaal nodig en waarom zou ik dit boek moeten lezen?', zou je als nietsvermoedende lezer kunnen afvragen. Welnu, de auteurs maken duidelijk dat er een aantal veranderingen aan de orde zijn die echt ander handelen vragen dan ‘doen wat je deed'. Zo stellen zij dat de gemiddelde leeftijd van een bedrijf in 1935 nog zo'n 90 jaar bedroeg en voor 2027 geschat wordt op 12 jaar. Daarnaast heeft het World Economic Forum een schatting gemaakt: 65% van de huidige leerlingen in het basisonderwijs zal een baan hebben die nu nog niet bestaat. En tot slot dat een op de vijf banen sociale vaardigheden vereist. Kort en goed: hoe houden we mensen een leven lang lerend in een wereld die complex en onvoorspelbaar is? Die vraag is niet nieuw. Maar het antwoord dat de auteurs aanreiken is zeker vernieuwend.
ACT
ACT zal buiten de gezondheidszorg niet zo bekend zijn vermoed ik. Daarom biedt dit boek niet alleen een nieuw perspectief maar waarschijnlijk ook voor velen een volkomen nieuwe aanpak.
ACT kent de volgende elementen: 1. Zingeving en waarden; 2. Mindfulness; 3. Acceptatie; 4. Defusie
5. Zelf als context; 6. Toegewijd handelen. ‘Zelf als context' houdt in dat je een meer flexibele relatie met jezelf creëert en ‘defusie' staat voor loskomen van je gedachten. We zien dus een individuele aanpak.
Het goede van ACT vind ik persoonlijk dat problemen niet opgelost hoeven te worden - ze mogen er zijn - maar dat er vooral naar gekeken wordt hoe de betrokkene ermee omgaat. Dat is een bepaald andere insteek dan het vaststellen van het probleem en het opstellen van een actielijstje om van huidig naar gewenst te komen.
Perspectieven
De auteurs geven een goed overzicht van drie perspectieven op de vraag waarom er juist een gebrek is aan authentiek zelfvertrouwen. We krijgen achtereenvolgens inzichten uit de psychoanalytische invalshoek, de neurowetenschappen en over de rol van taal te lezen. Zo lezen we over het belangrijke begrip ‘zelftwijfel' bij de psychoanalyse en het bijbehorende imposter-syndroom (het onvermogen van mensen aan om hun prestaties te internaliseren), biedt de neurologie het inzicht dat angst in de hersenen begint en niet bij de situatie en vernemen we over de paragraaf over de rol van taal dat we allemaal via bepaalde lenzen naar de werkelijkheid kijken en we onze eigen betekenis geven aan bepaalde woorden die uiteindelijk tot een blokkade kunnen leiden.
Pas hierna wordt ACT uitgelegd. Als lezer begrijp je daarmee het ‘waarom' van de keuze van de auteurs. Elke dimensie wordt uitvoerig toegelicht en voorzien van vragen en praktische toepassingsmogelijkheden. Zo biedt Authentiek Zelfvertrouwen zowel een heldere boodschap met de urgentie ervan weergegeven als een gereedschapskist met ACT tools met een wetenschappelijke onderbouwing. Een boek dat aanzet tot anders handelen.
Over Peter de Roode
Drs. Peter de Roode is zelfstandig adviseur en trainer. Hij ondersteunt organisaties bij het invoeren van grootschalige veranderingen waarbij gedragsverandering centraal staat.
