'Plezier beleven aan taaie vraagstukken' is mijns inziens een standaardwerk, maar je leest het niet in een adem uit. Vermaak komt dan ook met tips hoe je het op verschillende manieren kunt lezen. Zo kun je het lezen als een roman, van voor naar achter. Je kunt het lezen als naslagwerk of lezen vanuit de praktijk. Je kunt het lezen vanuit de thema's die aan de orde komen. Zelf heb ik het gelezen als snelle kennismaking.
In hoofdstuk 2 vertelt de auteur het verhaal van het hele boek in vogelvlucht. In de overige hoofdstukken legt Vermaak in detail uit hoe je plezier kunt beleven – steeds vanuit een andere invalshoek – aan taaie vraagstukken.
Het boek gaat over vernieuwen en is gebaseerd op acht jaar gedegen eigen onderzoek waarin de auteur zich verdiepte in zijn vak als veranderkundige. Plaats van handeling is het Ministerie van Buitenlandse Zaken (BZ) waar Vermaak betrokken was bij zo'n dertig verandertrajecten. Het Ministerie van BZ is een organisatie met circa 300 ambtenaren en zo'n €11 miljard op de begroting, waarvan 4 miljard aan ontwikkelingsgelden.
De context van BZ is complex, het werk doet het ministerie vanuit 150 vestigingen: ambassades, consulaten, permanente vertegenwoordigers en de Haagse vestigingen van het ministerie. Een voorbeeld uit BZ waar de auteur zijn tanden in zet is het harmonisatiemodel van ontwikkelingswerk.
De auteur draagt veel taaie-vraagstukken- casuïstiek aan die speelt in ambassades in Addis Abeba en Nairobi, die moeten opereren in een multiculturele samenleving. In het algemeen geldt dat mensen in organisaties taaie vraagstukken het liefst uit de weg gaan. Ze zijn toch onoplosbaar dus laat maar. Maar taaie vraagstukken gaan juist over de kernprocessen van een organisatie. En zijn dus zeker belangrijk, maar tegelijkertijd ook complex.
Een berucht voorbeeld van een taai vraagstuk is verandering van een organisatiecultuur. De kunst is om de complexiteit te handhaven, maar de taaiheid eraf te halen en ze hanteerbaar te maken, meent de auteur. Zijn boek behandelt vooral het begrijpen van de veranderdynamiek. Waaraan herken je taaie vraagstukken? Waaraan herken je weerbarstige omgevingen rond taaie vraagstukken? Hoe kun je blokkades slechten? Waaraan herken je vernieuwende processen rond taaie vraagstukken?
Veel taaie vraagstukken zijn echter niet oplosbaar door managers of adviseurs, maar vragen juist participatie en inspanning van de eigen medewerkers. Taaie vraagstukken zijn er in overvloed. Een eigentijds voorbeeld: duurzaam ondernemerschap. Het is momenteel een populair thema dat zich kenmerkt door een grote mate van complexiteit. Voor de praktijk levert dit boek zeker genoeg munitie aan voor veranderaars. Kennis waarmee zij in hun veranderopgaven meer voor elkaar kunnen krijgen.
Het boek geeft een leidraad hoe om te gaan met weerbarstigheid van de omgeving. Hoe kun je in zo'n situatie toch ruimte vinden voor vernieuwingsprocessen. Het is een interessant maar ingewikkeld boek dat veel complexe opgaven bevat, maar met een goede onderbouwing door de diverse theorieën, eigen onderzoek en veel praktijkvoorbeelden. Vermaaks boek maakt taaie vraagstukken niet oplosbaar maar wel beter inzichtelijk.
Het boek is geschikt voor managers en organisatieadviseurs die plezier beleven om taaie vraagstukken op te lossen maar die ook bereid zijn om over hun eigen handelen na te denken.
Over Louis Thorig
Louis Thörig is verbonden als master- en bachelorthesisbegeleider aan de afdeling Organisatiewetenschappen, Faculteit Sociale Wetenschappen, Vrije Universiteit Amsterdam. Hij was tot 1 augustus 2011 werkzaam als global communications manager op het hoofdkantoor van IOI-Loders Croklaan (www.croklaan.com) in Wormerveer. Hij heeft zijn MBA behaald bij Business School Nederland, de Action Learning MBA.
