Dit boek onderzoekt hij hetzelfde emotionele terrein van het menselijk leven, maar dan vanuit een ander perspectief, zodat we ons inzicht in onze persoonlijke wereld kunnen uitbreiden. De focus verschuift naar de vluchtige momenten die zich voordoen in interacties. Die momenten krijgen een diepe betekenis nu wij gaan beseffen hoe wij in de optelsom van die momenten elkaar scheppen.
Waar in 'Emotionele intelligentie' de nadruk ligt op een belangrijke verzameling van menselijke eigenschappen binnen het individu, ligt de focus in 'Sociale intelligentie' op interactie tussen personen. Van innerlijke capaciteiten naar interpersoonlijke capaciteiten. De meest fundamentele ontdekking is volgens Goleman dat we ingesteld zijn op contact.
De sleutel van 'Sociale intelligentie' ligt besloten in de volgende zin: 'Het heeft geen zin om in je eentje slim te zijn.' De manier waarop de mens in zijn omgeving staat, is bepalend voor succes en de ervaring van geluk. Goleman illustreert aan de hand van talrijke concrete voorbeelden hoe sociale intelligentie werkt en wat het betekent. Een verrassende inkijk in de resultaten van het vakgebied sociale neurowetenschap. Dit nieuw vakgebied is een trefpunt voor psychologen en neurowetenschappers.
Goleman vermeldt dat herhaalde ervaringen bepalend zijn voor het aantal, de vorm, en de grootte van onze neuronen en hun synoptische verbindingen. Doordat onze belangrijkste relaties ons brein bij herhaling in een bepaalde toestand dwingen, kunnen ze geleidelijk bepaalde neurologische circuits modelleren. Zo kunnen langdurige positieve en negatieve situaties onze hersenen daadwerkelijk veranderen. Deze nieuwe ontdekkingen laten zien dat onze relaties een subtiele, maar krachtige en levenslange uitwerking op ons hebben.
Dit is misschien geen prettig nieuws voor wie voornamelijk negatieve relaties heeft. Maar dit betekent tegelijkertijd ook dat onze persoonlijke connecties op ieder moment in ons leven mogelijkheden bieden tot herstel. Hoe we met anderen omgaan, is dus van enorm belang. Dat brengt ons op wat het zou kunnen betekenen om, in het licht van deze nieuwe inzichten, intelligent te zijn met betrekking tot onze sociale wereld. Aldus Goleman.
Als sociale intelligentie zo wezenlijk is voor ons functioneren, dan roept dit natuurlijk de volgende vraag op: wat is dan precies sociale intelligentie? Goleman schetst dit door de ingrediënten van sociale intelligentie te verdelen in twee ruime categorieën: sociaal bewustzijn (wat we van anderen aanvoelen) en sociale vaardigheid (wat we vervolgens met dat bewustzijn doen).
Het boek 'Sociale intelligentie' bevestigt wat wellicht velen uit de praktijk weten, namelijk dat een hoog IQ geen garantie is voor succes en geluk. Maar tot nog toe kon men niet zeggen wat daar dan wel voor nodig is. Goleman beschrijft dit nu, en dat op heldere en duidelijk wijze. Hij komt hierbij tot interessante conclusies over de rol van rationaliteit en emotie in ons leven. Emotionele vaardigheden blijken niet alleen belangrijker te zijn dan rationele maar zij zijn zelfs van doorslaggevend belang voor succes in werk, relaties, en niet minder voor ons lichamelijke welbevinden.
Het concept 'emotionele intelligentie' heeft volgens Goleman her en der in de psychologie weerstand opgeroepen. Daar staat tegenover dat vele anderen zijn inzichten hebben omarmd. Gezien de relatie tussen de twee gepresenteerde publicaties - emotionele en sociale intelligentie - is ook nu een golf van weerstand en omarming mogelijk.
Goleman laat zijn boek 'Sociale intelligentie' in ieder geval duidelijk zien dat werkelijke intelligentie maar weinig met kennis en hoge rapportcijfers te maken heeft, en veel meer met zelfkennis, empathie en het vermogen tot samenwerken. En dat precies de ingrediënten van emotionele en sociale intelligentie. Elke individu en elke manager kan met deze inzichten zijn voordeel doen. Zowel zakelijk als privé.
Over Jaap Hollaar
Jaap Hollaar MBA is Hoofd Stafbureau Facilitaire Zaken bij het Intergemeentelijk Samenwerkingsverband Goeree-Overflakkee (ISGO) en heeft zijn MBA behaald bij Business School Nederland te Buren.