Een minpunt van dit boek is het perfectionisme ziet als iets negatiefs, iets dat je carrière schaadt en iets dat je snel kwijt moet zien te raken. Daarin is het boek mijns inziens uit balans: een gezonde vorm van perfectionisme kan in een werkomgeving ook een zeer waardevolle aanvulling zijn.
Simone Janson geeft in 'Minder perfect, meer effect' heel veel praktijkvoorbeelden van werknemers die op het werk te perfectionistisch zijn en daarmee zichzelf schade berokkenen. Lichamelijke schade door te hard en te lang doorwerken, psychische schade, een burn-out en carrièreschade liggen op de loer. Janson schetst een beeld van perfectionistische werknemers die telkens voor hun bedrijf hun grenzen overschrijden, in dezelfde salarisschaal blijven en gepasseerd worden door anderen die in hun ogen minder nauwgezet en betrokken zijn en er de kantjes van aflopen. Zij geeft vanuit die visie tips en advies om als perfectionist op het werk ook carrière te kunnen maken.
De auteur geeft een vrij globale omschrijving van het begrip perfectionisme en gaat niet echt op zoek naar de oorzaken van perfectionisme. Hiermee wordt het aan de ene kant onduidelijk hoe u als lezer uw eigen vorm van perfectionisme kunt aanpakken. Aan de andere kant is er volgens mij verschil in aanpak tussen perfectionisme die voortkomt uit een sterk aanwezige interne criticus en perfectionisme voortkomend uit de angst om je baan kwijt te raken. Het diffuse beeld van perfectionisme, de vele uitstapjes naar voorbeelden, to-do-lijstjes, oefeningen en tips geven het boek helaas weinig structuur. De auteur springt van de hak op de tak. Het hoofdstuk over downshifting bijvoorbeeld. Een hoofdstuk dat overigens een aantal goede tips bevat. Maar de inhoud springt van werken tot je er bij neervalt naar de lat lager leggen, je angsten onder ogen zien, je sterke eigenschappen opschrijven en downshifting-gesprekken voeren met je leidinggevende. Ik raakte door de overvloed aan informatie en het ontbreken van structuur regelmatig de draad kwijt. Janson maakt veelvuldig gebruik van oefeningen die u dwingen om op zoek te gaan naar de dingen die u niet goed doet en waarin u zichzelf kunt verbeteren. De oefeningen worden op bepaalde punten erg detaillistisch en blijven wat theoretisch. In principe heel geschikte oefeningen voor iemand die perfectionistisch is, u kunt uzelf er helemaal in verliezen. Maar dat is nu juist iets waar u vanaf wilt! Als coach mis ik de uitdagende en grensverleggende oefeningen. Oefeningen waarbij u juist iets totaal anders doet dan u gewend was; niet vanuit een vorm van recalcitrant gedrag zoals Janson in de voorbeelden beschrijft, maar vanuit uw motivatie om te willen veranderen. Een oefening waarmee u uw grens oprekt en waarbij u beseft dat daardoor de wereld niet vergaat, kan ook 'meer effect' hebben. Het perfectionisme van Janson om veel informatie te willen presenteren in dit boek werkt een beetje tegen haar. Dat is jammer want er zit wel degelijk goede informatie in 'Minder perfect, meer effect' die u direct kunt toepassen in uw werk. Het boek houdt u ook een spiegel voor en geeft tegelijkertijd oplossingen bij de vele herkenbare voorbeelden. Over bedrijven en managers die steeds veeleisender worden en hoe u daar op kunt reageren. Of hoe u op kritiek kunt reageren en hoe u manipulatieve vragen en opmerkingen kunt weerstaan zodat u niet weer allerlei werk op u neemt en u uzelf zo schade berokkent. 'Minder perfect, meer effect' is vooral een goed boek voor u als u geen ingewikkelde theoretische concepten wilt lezen maar iets wil leren van de ervaringen van anderen. Mocht u meer theoretische basis willen over bijvoorbeeld de interne criticus, dan is het boek van Matthew McKay en Patrick Fanning 'Zelfvertrouwen' een aanrader. En bedenk: perfectionisme kan ook een goede eigenschap zijn als u werk doet waar u nu juist de puntjes op de i moet zetten!
Over Elly Lijnse
Ir. Elly Lijnse MBA is adviseur bedrijfsvoering en coach. Zij is alumnus van Business School Nederland, de Action Learning MBA.
