Cees Min is een consultant, jawel. Een consultant die op het slimme idee is gekomen om klanten te werven door te roepen dat ze geen consultant nodig hebben. Alleen een training om zelf beter gebruik te maken van de krachten van de organisatie zelf en van de medewerkers van die organisatie. En die training is een van de producten die consultant Min verkoopt. Als marketingtool daarvoor heeft hij een prettig leesbaar boek geschreven over wat er allemaal niet deugt aan consultants.
Deze recensent is consultant en vindt het een razend knap idee waar zijn collega mee is gekomen en is natuurlijk jaloers op zoveel vindingrijkheid. Min is niet de eerste auteur die de vloer aanveegt met de wereld van de consultants. John Micklethwait en Adrian Wooldridge schreven 'De Toverdokters' en 'Consulting Demons' van Lewis Pinault was ook al niet erg vleiend over de broederschap van de adviseurs. Maar de vraag is of het nieuwe boek van Cees Min beter is dan deze al wat oudere boeken. Dat waag ik te betwijfelen.
Eén van de oorzaken daarvoor is dat het boek is opgezet overeenkomstig de tijdgeest. Het is een aaneenschakeling van zapmomenten: je hoeft het boek niet van kaft tot kaft te lezen, maar het is juist de bedoeling dat je her en der wat grasduint en uit het boek haalt wat je uitkomt. De keus daarvoor is gebaseerd op de aanname van de auteur dat mensen managementboeken zelden verder lezen dan hoofdstuk 3.
Cees Min wil met zijn boek prikkelen, zuigen, inspireren en emoties losmaken. Dat lukt ongetwijfeld met enkele van de zeer aanvechtbare stellingen die hij in zijn boek poneert: cynisme is nodig voor verandering; dictators zijn goed voor verandering; een visie waarover het management het eens is, is een verkeerde visie; streef niet naar teams, maar naar coalities; loyale medewerkers zijn medewerkers die zich richten op regels en verplichtingen en: de vooruitgang wordt door moralistische adviseurs tegengehouden. Een stelling waar ik het overigens wel van harte mee eens ben, is dat managers vaker moeten vertrouwen op de kennis en ervaring van de eigen medewerkers.
Over consultants zegt Min overigens niet zoveel, behalve dat er te veel zijn, dat ze niet op tijd weggaan en dat hun modellen vaak niet werken. Dat is van een niveau dat aan de meeste borreltafels beter wordt gedaan. Het boek gaat nauwelijks over consultancy en maakt de pretentie niet waar dat het uitlegt waarom de consultant beter naar huis kan worden gestuurd. Belangrijkste bezwaar vind ik echter dat het boek niet een echte redeneerlijn heeft, maar een aaneenschakeling is van zo'n vijftig brokstukken over onderwerpen die met elkaar gemeen hebben dat ze gaan over organisaties en het leed dat werken in zo'n organisatie heet. Echt een boek voor zappers – en ik ben niet zo'n zapper.
Het boek is vlot geschreven, mooi vorm gegeven en goed verzorgd. Consultancy-haters en consultants die eens in de spiegel willen kijken zullen aan het boek enkele plezierige uurtjes beleven. Maar als ze echt wijzer willen worden, zullen ze een echt managementboek moeten pakken en verder lezen dan hoofdstuk 3!
Over Ton Horrevorts
Ton Horrevorts (1950-2011) was onder andere directeur van HMSmanagement, partner voor de overheid in transformatieprocessen. Hij was jarenlang als adviseur betrokken bij veranderings- en vernieuwingsprocessen in de publieke sector en geïntrigeerd door het vertrouwensprobleem van de overheid.
