Mijn leven zit opeens vol met inconsistenties: zowel in mijn werk als organisatieadviseur als in mijn privé-leven. Zo kom ik vaak te werken in situaties waarin mijn opdrachtgevers zelf geen partij zijn in het vraagstuk. Heerlijk! Of schijn bedriegt? Want, wat is mijn rol eigenlijk in datzelfde vraagstuk?
Bovenstaande vragen inclusief korte analyse typeren voor mij 'Doorbreek de cirkel!' en wat ik er zo mooi en bruikbaar aan vindt. Het is namelijk te gebruiken als zelfreflectie-instrument én het geeft je inzichten in hardnekkige veranderopgaven. Dit komt door de vele praktijkvoorbeelden uit organisaties en de nuttige inzichten ernaast. Hierdoor ontkom je er bijna niet aan om ook naar je eigen cirkel te kijken.
Grappig om te merken dat je professionele cirkel erg lijkt op je privé-cirkel. Wat is die cirkel dan? Het boek gaat over begrijpen in plaats van ingrijpen en geeft praktische tips en inzichten. Dit aan de hand van zes 'stappen', met per 'stap' handige tips en oefeningen om je eigen cirkel te leren begrijpen.
Om je alvast een klein doorkijkje te geven, bedenk een hardnekkige situatie (1), weet hoe je zelf tegen veranderen aankijkt (2) (welke woorden gebruik je?), bedenk welk gedrag je vertoont als het spannend wordt/is (3), probeer te begrijpen wat jij zelf doet om de situatie zelf in stand te houden (4), durf jij het onbespreekbare bespreekbaar te maken (5) en ten slotte, als je de situatie en jezelf enigszins begrijpt: 6. begin in het klein.
Critici zullen zeggen dat 'Doorbreek de cirkel!' niets nieuws brengt, omdat het stiekem gewoon gaat over het geven en ontvangen van feedback. Ik ben ervan overtuigd dat bij feedback inderdaad een grote sleutel ligt. Juist door het kijken naar het effect van jouw gedrag op anderen, zie je welke rol je zelf speelt in situaties. Als we de regels die horen bij feedback geven en ontvangen zuiver toepassen, zullen meer mensen elkaar begrijpen.
Maar Ardon gaat verder, want wat gebeurt er als het spannend wordt? Zijn mensen dan nog in staat om te doorgronden wat er daadwerkelijk gebeurt? En hoeveel mensen hebben dan het lef om elkaar feedback te geven? (stap 5 uit de cirkel) Want wat doen mensen die onder druk staan? Die voeren onbewust de druk op, proberen anderen te overtuigen en sluiten zich af voor informatie die hen niet uitkomt. Hierdoor worden onbewust en onbedoeld effecten gecreëerd, die in de hand werken dat men elkaar geen feedback durft te geven. Dus, is het effectiever als mensen bewust zijn van hun eigen cirkel die ze kunnen doorbreken. Want iedereen kan dat.
Ardon geeft een aantal leuke oefeningen om hiermee te beginnen. Een korte teaser:
1 Neem een moeizame situatie in gedachte en beschrijf wat er gebeurde (lees niet verder)
2 Turf (nadat je het hele verhaal hebt uitgeschreven) hoe vaak de ander(en) als belangrijkste oorzaak van de problematiek wordt genoemd en hoe vaak je jezelf hebt genoemd.
3 Als je het hebt over veranderen, hoe vaak praat je dan in de tegenwoordige tijd in plaats van in de toekomst? Terwijl we praten over toekomstige verandering, doen we wellicht dingen die de huidige situatie in stand houden.
4 Tips om uit/boven de situatie te komen. Bedenk je in lastige situaties dat je er zelf onderdeel van bent, je niet alle informatie in pacht hebt, ook jouw gedrag tot ongewenste effecten leidt, de ander goede intenties heeft, de ander met informatie of redelijke inzichten kan komen. Dat je door niet te luisteren de situatie in stand houdt, dat fouten maken mag, gelijk of ongelijk niet interessant is en dat als je pogingen om de situatie te redden niet slagen je nog steeds effectief bent.
5 Bedenk je in welk muizenrad je holt. Situaties zijn vaak niet lineair. Bij gedrag dat je stoort, horen bepaalde overtuigingen. Welke zijn dat? En wat doen deze met jouw gedrag? Kunnen hierdoor anderen op een verkeerd been worden gezet? Kunnen ze onbewust mee gaan rennen in jouw muizenrad?
6 Probeer je mensen die weerstand vertonen te begrijpen? Of te overtuigen..?
Nieuwsgierig? Lees het boek! Ik kan het met verve aan iedereen aanraden (wat ik intussen al vijf keer heb gedaan).
