De superklasse

Leden van De superklasse zijn allen leiders: personen met charisma, zelfvertrouwen en onuitputtelijke energie. Zij bewegen zich in gesloten kringen, waar toegang zeer beperkt is. Wat David Rothkopf beschrijft, is dat deze klasse bestaat uit personen die samen een gemêleerd gezelschap vormen. Sommigen zijn grootindustriëlen, anderen zijn religieuze en politieke leiders. Weer anderen zijn idealisten en uitvinders. Wat ze gemeen hebben, is dat het allen visionairs zijn.

Verwacht in 'De superklasse' geen lijstjes met namen; daarvoor verandert de samenstelling van deze groep te vaak. Hoewel bepaalde personen altijd een prominente status, en daardoor invloed, zullen hebben, hangt veel af van hun rol. Zo zal Bill Clinton zijn gehele leven onderdeel van deze klasse zijn, terwijl de invloed van Margaret Thatcher op dit moment veel minder is dan hij ooit was. Osama bin Laden is onderdeel van de elite, maar dat kan elk moment voorbij zijn. Rothkopf stapt niet in de populaire valkuil door op een visuele manier de lijntjes van een netwerk te tekenen. Daar is dit onderwerp te genuanceerd en complex voor. De auteur beschrijft een breed onderwerp. De krap vijfhonderd pagina's van zijn boek zijn dan ook nauwelijks genoeg om alle materie tot in de details te beschrijven. Hij beschrijft de invloed van internationale geldstromen tot de geschiedenis van politieke processen. Besloten academische genootschappen komen aan bod, samen met de invloed van terroristische netwerken. De auteur geeft met verve en kunde inzicht in een complex geheel van mondiale geldstromen, internationale politiek en wereldwijde communicatienetwerken. Rothkopf schrijft vanuit een persoonlijke visie, waarbij hij put uit observaties en gesprekken. Hierdoor is dit boek meer een persoonlijke beschouwing dan een objectieve studie. En hier wringt het soms een beetje. De auteur mag soms graag koketteren met zijn status. Hij is zelf geen lid van de superklasse, maar beweegt wel in hun kringen. Als zakelijk en politiek expert ontmoet hij regelmatig mensen die het onderwerp zijn waar hij over schrijft. Zijn objectieve status is daarom discutabel. Deze situatie maakt direct de ironische kant van dit onderwerp duidelijk. Aangezien de superklasse zich in zeer beperkte kringen begeeft en beperkte tijd heeft, is een studie naar dit onderwerp alleen mogelijk als je er een (bijna-)onderdeel van bent. Maar dit geeft Rothkopf wel de mogelijkheid om inhoudelijke gesprekken te voeren over de visies van de machtigen der aarde. De indruk die achterblijft, is er voornamelijk een van complexiteit. De mythe van de achterkamertjespolitiek en complottheorieën blijkt al snel achterhaald. Hoewel het een feit is dat de meeste personen uit de superklasse elkaar kennen en dat er natuurlijk veel belangen meespelen, is deze groep hier te divers en uitgebreid voor. Waar de één voornamelijk een commercieel gewin ziet, heeft de ander een idealistische drijfveer. Het blijft een spel van geven en nemen, waarbij de uitkomsten grote gevolgen kunnen hebben voor het publiek. Macht en invloed komen in vele vormen, maar blijkt een beperkt begrip. En hoewel de associatie met geld gemakkelijk gemaakt is, hoeft dit niet altijd het geval te zijn. Wel is het zo dat leden van deze klasse vaak de beschikking hebben over meer luxe, maar dit is niet altijd het uitgangspunt. Vaak staat deze luxe in dienst van het enige wat deze elite niet heeft: tijd. Dit is meteen de reden waarom er in een beperkte kring bewogen wordt; er is gewoonweg geen tijd genoeg om buiten deze kring te stappen. Terecht wijst Rothkopf erop dat de kring van de superklasse steeds transparanter wordt door de openheid van de moderne wereld. De samenstelling van de groep verandert sneller, traditionele patronen verdwijnen en het speelveld wordt meer internationaal. Hierdoor is het maar de vraag hoe deze klasse zich in de toekomst ontwikkelt. 'De superklasse' biedt een fascinerende kijk in de wereld die voor velen gesloten blijft. De drijfveren en visies van deze elite worden middels scherpe analyses blootgelegd. En hoewel we met argusogen kunnen kijken naar deze groep van bevoorrechten, zal het publiek altijd leiders nodig hebben.