De in vogelvlucht weergegeven collage van theoretische gedachten, verwijzingen en gereedschappen op het gebied van creativiteit, innovatie en veranderkunde is voor een handleiding te oppervlakkig. Toch is het een nuttig boekje geworden dat plezierig leest. In de serie 'Praktijkgidsen voor managers en ondernemers' past een dergelijk beknopt boek dan ook goed.
De structuur biedt een doorlopend verhaal, van tijd tot tijd afgewisseld door een intermezzo ('de hersenen', 'incubatie van het AHA moment', 'mentale filters', enzovoorts) waarin een zojuist aangestipt onderwerp net iets verder wordt belicht.
Elk hoofdstuk wordt afgesloten door een checklist waarin de schrijver een resumé van het hoofdstuk geeft. Voorendonk is zich bewust van het divergente karakter van creativiteit en de noodzaak tot combinatie met de logica om tot iets bruikbaars te komen. Het uitwerken van deze peristaltische beweging tussen chaos en orde vormt de praktische kern van het boek. Dit wordt getoond in enkele intermezzo's waarin lijsten, schema's en tools worden aangeboden, als ordeningsmiddelen om de creativiteit op de juiste momenten te kristalliseren. De schrijver stipt de noodzaak aan van innovatie en de rol die creativiteit hierbij kan spelen in ruwweg alle facetten van een organisatie.
Een viertal technieken worden opgevoerd die creatieve processen kunnen leiden. Er wordt vanuit een veranderkundig perspectief stil gestaan bij het feit dat mensen niet gauw neigen naar vernieuwing en bij de hindernis die dit voor de innovatie ondersteunende creativiteit opwerpt.
Nadat de schijnwerper op het microniveau is gericht ('Hoe krijg ik mijzelf creatief?' en op het mechanisme van faalangst) worden 'de medewerkers' in het voetlicht gezet. In het hoofdstuk 'Hoe krijg ik creatieve medewerkers?' wordt behandeld welke meetbare karaktereigenschappen van belang zijn.
In 'Hoe krijg ik medewerkers creatief?' en 'Hoe krijg ik teams creatief?' komen vervolgens de feitelijke verander(kundige) trajecten kort aan bod, inclusief stoppers en prikkels, dooddoeners en gasgevers. In het laatste hoofdstuk wordt aangestipt hoe de creativiteit kan leiden tot innovatie. Er wordt stil gestaan bij het belang van een goed acceptatieplan en actieplan, inclusief de benadering bij negatieve perceptie van innovatie. Jammer dat al die interessante belichtingen maar net kunnen worden genoemd en dat het boek niet de ruimte biedt voor een nadere uitwerking.
Een interessant onderwerp als 'management en creativiteit' zou dit wel verdienen. De diverse referenties geven wel handvaten voor verdere verdieping, hetgeen een hoop goed maakt. Ondanks de oppervlakkigheid is het een aardig boekje, met handige antwoorden op vele 'hoe'- vragen
Over Kees Kranenburg
Kees Kranenburg is werkzaam als adviseur bij Overmars Organisatie Adviseurs in Bilthoven. Hij is specialist op het gebied van innovatie en het strategisch gebruik van technologie. Hij is vaak projectleider en verbindingslijn richting subsidieverstrekkers waarbij bedrijven samenwerken met universiteiten. Fokker Space is menigmaal zijn opdrachtgever.
