is altijd een riskant avontuur om een autobiografie te schrijven Dat geldt des te meer wanneer het gaat om een kruising tussen de biografie van een bedrijf en een persoonlijk verslag. Het gevaar van romantisering achteraf ligt op de loer. Bovendien is het lastig om te achterhalen wat feiten zijn en wat persoonlijke gevoelens. Daniel Ofman, in management kringen vooral bekend om zijn model van kernkwaliteiten, was zich daarvan bewust toen hij de uitdaging aanging. Hij schreef een boek over Kern Konsult, het bureau dat hij en Willem Renes hebben opgericht in 1984. In het boek beschrijft Ofman hoe Kern Konsult door de jaren heen is gegroeid. Tevens wilde hij, nu hij afscheid heeft genomen als directeur, persoonlijk de balans opmaken van die jaren. 'Kernachtig' biedt een kijkje in de keuken van Kern Konsult, een bureau dat zich bezig houdt met organisatieontwikkeling en daarbij met name gericht is op zaken die de kern raken. De medewerkers van het bureau doen dat door te werken vanuit hun kern (-kwaliteiten). De oprichters wilden dat de organisatie een weerspiegeling zou vormen van hun waarden. Ze hebben daarom de identiteit en de waarden van het bureau vastgelegd in een zogenaamde 'genetische code'. Zo zijn kwaliteit en congruentie belangrijke pijlers onder het bestaan van het bureau. In enkele boeiende en vlot geschreven hoofdstukken laat Ofman zien hoe de medewerkers van het bureau omgaan met deze idealen. Zo beschrijft hij hoe de omslag werd gemaakt van medewerkers in loondienst naar een paraplu constructie van zelfstandige ondernemers, hoe nieuwe mensen worden geselecteerd, hoe intuïtie een rol speelt bij het nemen van bedrijfsbeslissingen, het verdelen van aandelen op basis van inzet en verantwoordelijkheid. Typerend voor Ofmans aanpak is dat hij niet voor een successtory heeft gekozen. Een groot aantal hoofdstukken van het boek gaan over de fouten en mislukkingen waarmee het bureau te maken heeft gehad. ('hoe Kern Konsult omgaat met haar imperfectie') Als organisatie-adviseur is hij geïntrigeerd door de vraag hoe het komt dat er ondanks alle zorgvuldigheid, gedrevenheid en compassie toch zoveel mis kan gaan in een organisatie. Volgens Ofman is dat een kwestie van onbewustzijn: je hebt gewoon niet in de gaten wat er aan de hand is. In zijn analyse houdt hij daarbij zijn eigen fouten niet verborgen. Het hoofdstuk over zijn opvolging als directeur beschrijft zijn persoonlijke blinde vlek: de neiging om te bedenken wat hij zelf wil en geen rekening te houden met de gevoelens van anderen. Hij heeft er zelfs een liedje over geschreven 'me first'. Deze CD is bij het boek gevoegd. Het vraagt moed om zo over je ervaringen te schrijven. Ofman laat zich onmiskenbaar van een kwetsbare kant zien. Er zijn niet veel boeken die op een dergelijke open manier schrijven over de binnenkant van een organisatie. Toch staat het boek me af en toe ook tegen. Het komt allemaal erg verantwoord over. Alles wordt in de groep besproken en fouten worden bijna omarmd omdat daarvan weer gezamenlijk geleerd wordt. Ik moet niet denken aan al de uren die er gaan zitten om onderlinge interacties te verhelderen en gevoelens door te spreken! Dan lijkt het soms of de organisatie doel op zich wordt in plaats van een vorm om een bijdrage te leveren aan klanten. Congruentie, net zo van binnen handelen als naar buiten toe, staat bij Kern Konsult voorop. 'Het moet kloppen.' Daarom worden er geen compromissen gesloten. Werk en privé lopen sterk door elkaar, hetgeen ook blijkt uit het hoofdstuk over de gezamenlijke aankoop van een huis in de Pyreneeën, voor bezinning, studiedagen en gezamenlijke vakanties. Dat heeft wellicht meer dan met een bedrijfsfilosofie te maken met Ofmans verlangen naar verbondenheid, een verlangen dat vaak wordt gedwarsboomd door zijn eigen ego. Hij citeert een collega: 'Daniels verlangen naar contact is groter dan zijn vermogen om in het dagelijks leven anderen dichtbij te laten zijn.' Een groot aantal bijlagen en brieven en het feit dat hij soms medewerkers aan het woord laat, wekken de suggestie dat het om het verhaal van de organisatie gaat. Ofman vat aan het eind van het boek zelfs de lessen die ze met vallen en opstaan hebben geleerd samen in de vorm van enkele tips voor organisaties. Desondanks is 'Kernachtig' toch vooral een persoonlijke verwerking van Ofmans ervaringen. Het laatste hoofdstuk maakt hier en daar pijnlijk duidelijk dat Kern Konsult niet langer synoniem is met Ofman. Het is spannend om te zien hoe het verder gaat met het bureau zonder Ofman (als directeur), maar zeker zo spannend hoe het verder gaat met Ofman zonder Kern Konsult.
Over Lenette Schuijt
Lenette Schuijt (1959) is auteur van boeken op het gebied van leiderschap en bezieling, zoals Met Ziel en Zakelijkheid (2005), en schreef daarnaast ook een boek over haar moestuin, Met hart en ziel aan tafel (2009) en De Bourgogne. Meer dan wijn & het goede leven (2019). Ze werkt als adviseur/coach voor maatschappelijke organisaties en is docent in diverse (Master)opleidingen.
