Voorbeeldig veranderen: een kwestie van organiseren

ndermanagement staat al tijden in de schijnwerpers van managers, maar ook van de wetenschap. Dat blijkt uit het proefschrift (mei 2002) van Steven ten Have getiteld 'Voorbeeldig veranderen, een kwestie van organiseren'. De kernboodschap van het boek is "Doelgerichte en doelbewuste verandering vereist goed organiseren". In tegenstelling tot de meeste andere managementboeken wordt elk begrip voorzien van definities en diverse verwijzingen naar overige auteurs. Dat Ten Have geen populaire versie van zijn proefschrift heeft gemaakt blijkt uit de eerste hoofdstukken van het boek, waarin het literatuuronderzoek en onderzoeksmethodologie uitgebreid worden besproken, dit komt de leesbaarheid van het boek niet ten goede. Het boek drijft deels op een eerder uitgevoerd onderzoek, 'The European Way to Excellence' uit 1996. In Hoofdstuk Vier van het boek wordt dit onderzoek nader toegelicht inclusief meerdere praktijkvoorbeelden. De basis van een onderscheidende wijze van organiseren (en daarmee het gemakkelijker tot stand brengen van veranderingen) ligt volgens Ten Have in vier begrippen die in managementprocessen vertaald moeten worden: 1. Richting: de keuzes en gemeenschappelijke doelen van een organisatie. Deze zullen actiegericht moeten zijn. 2. Consistentie: de vertaling van het gemeenschappelijke doel en de organisatiewaarden in doelen en opdrachten. Het is van belang dat deze concreet zijn op alle organisatieniveaus: business unit, afdeling, team, proces en zelfs individu. 3. Samenhang: de afstemming tussen processen, ketens, business units, systemen en competenties. Dit begrip hangt sterk samen met procesmanagement, met name het doorbreken van barrières tussen de functionele gebieden van een organisatie. 4. Feedback: het zodanig inrichten van een organisatie dat op alle niveaus geleerd kan worden, waarbij alle systemen en niveaus in de organisatie betrokken en verbonden zijn. Verandering kan gezien worden als product van de verschillende managementprocessen die achter de vier begrippen liggen. De wetenschappelijke toets op de vier managementprocessen is uitgevoerd bij Nokia, PTT Post, ST Microelectronics en Sollac. Deze ondernemingen zijn niet lukraak gekozen, maar staan allen hoog aangeschreven op het gebied van kwaliteit. 'Voorbeeldig veranderen' bevat een perfecte theoretische onderbouwing van verandermanagement, maar voldoet minder aan het beeld van een 'managementboek'. Er zijn nauwelijks checklists of eenvoudige modellen te vinden en de vele verwijzingen en wetenschappelijke terminologie verhogen het leesplezier niet. Voor de manager die op academisch niveau over change management wil lezen zijn met name Hoofdstuk 5 en 6 geschikt.