'Stommerd, sukkel, wat ben ik toch onhandig, zo ben ik nu altijd, ze vindt me vast saai, ik kan er helemaal niets aan veranderen.' U kent ze misschien wel, de zinnen die in een bepaalde situatie zomaar in je gedachten komen. Uit het niets lijkt het wel. De criticus in jezelf die je overal de schuld van geeft, de geringste fout uitvergroot, vindt dat je tekort schiet, je uitscheldt en meent dat je de beste moet zijn. 'Zelfvertrouwen' gaat over deze pathologische criticus; Matthew McKay en Patrick Fanning beschrijven hoe u die de mond snoert zodat u meer zelfvertrouwen krijgt, beter voor u zelf kunt opkomen en beter kunt omgaan met kritiek. De auteurs zetten stapsgewijs uiteen hoe u de criticus uitschakelt en hem een weerwoord geeft. Ze beginnen met een uitgebreide beschrijving van de pathologische criticus: waar komt hij vandaan en hoe ontwapent u hem. Vervolgens besteden ze een hoofdstuk aan een realistische zelfanalyse. Dit is een behoorlijke klus, want de auteurs willen dat u van acht terreinen uw zwakke en uw sterke kanten beschrijft - onder andere van uiterlijk, gedrag, prestaties en sexualiteit. Dit levert een lange lijst met beweringen op. De volgende stap is om een nieuwe en positieve beschrijving van uzelf te maken. Dit doet u door van de woorden en zinnen in de gemaakte lijst specifieke, positieve en precieze beweringen te maken. Ik vond het persoonlijk een wat saaie en langdradige exercitie. Het is wel een eerste kennismaking met een positieve manier om met jezelf om te gaan. In de latere hoofdstukken wordt deze manier van omgaan met jezelf verder uitgebouwd en verfijnd. Vanaf hoofdstuk 5 krijgt u meer inzicht in de instrumenten die de pathologische criticus gebruikt om uw zelfvertrouwen te ondermijnen en hoe u deze kunt weerleggen. Voor mij werd het toen weer wat interessanter om te lezen en de opdrachten uit te voeren. De auteurs geven negen vertekeningen, bijvoorbeeld polariserend denken: 'Je redeneert in absolute, zwart-wit termen en vergeet alles daar tussenin: 'Je moet perfect zijn en anders ben je waardeloos.'' Het weerleggen van deze criticus gebeurt onder andere door middel van mededogen voor jezelf, door zelfopgelegde normen te herzien, om te gaan met fouten en te reageren op kritiek. McKay en Fanning reiken u veel strategieën en technieken aan om meer zelfvertrouwen te krijgen in verschillende situaties. Door de praktijkvoorbeelden is het allemaal heel herkenbaar en door de oefeningen leert u het in de praktijk. Het boek is door deze opbouw zeer goed leesbaar en toepasbaar. Om de veranderingen bij uzelf in gang te zetten wijden de auteurs een apart hoofdstuk aan het vaststellen van doelen en het maken van een planning. Daarnaast is er een hoofdstuk over visualisatie waarin de auteurs uitgebreid meditatie- en visualisatie-oefeningen beschrijven. Dit alles maakt dat u ook echt aan de slag kunt met een techniek die bij u past. Ik vind het een nadeel dat de auteurs erg veel nadruk leggen op de ouders en de opvoeding als basis en oorsprong van de pathologische criticus. Als ouder zou je er een deuk in je zelfvertrouwen van krijgen; wat er allemaal niet mis kan gaan met je kinderen! Gelukkig geven de auteurs zelf de oplossing in hoofdstuk 8: 'Herinterpreteren van fouten'. 'Zelfvertrouwen' is niet echt een managementboek maar wel een goed boek voor iedereen die wat gemakkelijker en met meer zelfvertrouwen door het leven wil gaan. U vindt in dit boek vele strategieën en technieken die u in het dagelijks leven kunt gebruiken om anders met uzelf om te gaan. Hierdoor kunt u uzelf en de wereld wat positiever en met meer zelfvertrouwen tegemoet treden.
Over Elly Lijnse
Ir. Elly Lijnse MBA is adviseur bedrijfsvoering en coach. Zij is alumnus van Business School Nederland, de Action Learning MBA.
