Het enneagram in management

Het enneagram is de visualisatie van inzicht in karakterindeling dat in de loop van vele jaren is ontstaan. Het verdeelt karakters in negen typen, waaronder de verbeteraar, verdieper en ondersteuner. Door deze negen typen in een bepaalde volgorde in een negenhoek te plaatsen ontstaat een visualisatie die beter beklijft en daardoor gebruikt kan worden bij het in hokjes plaatsen van personen, inclusief de manager zelf. David beschrijft elk type door de ogen van het type zelf en door die van anderen. Hij geeft typische thema's die een bepaald type bezig kunnen houden. Daarnaast plaatst hij elk type als het ware in een organisatie en beschrijft hoe je het type als manager herkent, hoe je een organisatie met overwegend dit soort type personen herkent en wat de ontwikkelmogelijkheden zijn. Het interessante aan het enneagram is dat een type niet statisch is. Juist onder invloed van stress, of omgekeerd in toestand van ontspanning, heeft elk type de neiging over te gaan in een ander type. Een waarnemer neigt bijvoorbeeld naar een vernieuwer als hij onder stress is en naar een bepaler wanneer hij ontspannen is. Het enneagram beschrijft daarmee karakters op dynamische wijze. Bovendien komt het vaak voor dat een karaktertype bepaalde kenmerken van zijn 'buren' uit het enneagram heeft. Plat gezegd, met het enneagram plaats je een persoon niet in een hokje, maar als het ware in een territorium. Dit verhoogt voor mij de toepasbaarheid enorm, omdat een karakter in een schakering van hokjes geplaatst wordt. Dit benadert de werkelijkheid veel beter. Na de uitvoerige beschrijving van de negen typen in het enneagram, richt David de aandacht op wat je er in de praktijk mee kunt. De auteur heeft gekozen voor een vraag-en-antwoord-spel, wat het een overzichtlijk en toegankelijk deel van het boek maakt. Het ontwikkelen van een team gebeurt met het enneagram door inzicht in elkaars persoonskenmerken te geven en de aandacht te vestigen op de sterkten en door de valkuilen bespreekbaar te maken. Het enneagram is dus geenszins bedoeld om personen te veranderen - als dat al zou gaan - maar om accenten aan te brengen bij de persoon zelf en bij zijn omgeving. Wat een zeer interessant onderdeel van het boek had kunnen zijn, is een vergelijking van het enneagram met andere persoonlijkheidstypologiën zoals Life Styles Inventory, Belbin en Personality and Preference Inventory. Daar wordt slechts summier op ingegaan. Jammer. Wat ik bij het lezen van 'Het enneagram in management' heel sterk had, is de herkenning van mijn eigen karaktertrekken. Natuurlijk herken je bij andere persoonlijkheidstypologieën ook wel het een en ander, maar zo sterk als in dit geval heb ik dat nog nooit meegemaakt. In coachingsgesprekken ga ik het enneagram zeker eens gebruiken.