De ontwikkelcirkel

vidualisme is echt een kenmerk van deze tijd. Onafhankelijk zijn en zelfstandig functioneren zijn vandaag de dag belangrijke waarden. Tegelijkertijd hebben we elkaar, privé én op het werk, ook hard nodig. Covey noemde dit 'wederzijdse afhankelijkheid'. In 'De Ontwikkelcirkel' van Rudy Vandamme draait het om samenwerken als vorm van samenleven. Hoe kunnen we ondanks tegengestelde verlangens een team zijn? Wie wil dat nou niet: erkenning en waardering van de groep? De mens is per slot van rekening toch een sociaal wezen. Ook al zien we onszelf in onze Westerse samenleving als onafhankelijk functionerende individuen, we hebben elkaar toch nodig. Samenleven vraagt om samenwerken en dat laatste kan vaak beter. Met zijn 'Ontwikkelcirkel' beschrijft Vandamme een methode om diepgaande verandering door te voeren binnen teams. Hij schreef 'De Ontwikkelcirkel' voor leidinggevenden en externe coaches die het aandurven om diepgaande, verbindende gesprekken met deelnemers te voeren. Rudy Vandamme is psycholoog, filosoof, antropoloog en NLP-trainer. Deze achtergrond verklaart mogelijk waarom hij diep ingaat op de context en randvoorwaarden voor teamontwikkeling. De eerste drie hoofdstukken van zijn boek 'De Ontwikkelcirkel' zijn theoretisch van aard. Ze behandelen Vandamme's visie op teams vanuit historisch perspectief, waarin hij de behoefte van de mens om samen te werken en voor elkaar te zorgen verklaart. Vervolgens gaat Vandamme in op de mens als groepsdier en sociaal wezen. Hoe zien onze sociale patronen eruit als we kijken naar de invloed van adrenaline, onze ratio en emoties, de resonantie waarmee we elkaars gedrag beïnvloeden en de tijd en ruimte waarin we ons bevinden? In het derde hoofdstuk schetst Vandamme waarom de cirkel, als archetypische vorm, een geschikt middel is om teams te ontwikkelen. In dit hoofdstuk beschrijft hij ook de zes bouwstenen en principes van 'de zuivere vorm van de ontwikkelcirkel'. Als het alleen bij dit eerste deel zou blijven, was ik als teamcoach en trainer de draad kwijt geweest. In theorie klinkt Vandammes instrument prachtig en dé oplossing om voor meer verbinding in teams te zorgen. Tegelijkertijd bekruipt mij het gevoel van een praatgroep waarvoor, in de organisaties die ik ken, tijd en wil ontbreken om zo lang gesprekken te voeren. In het eerste deel lees ik over 'de oerkracht van een kring' zonder tafels en 'de situerende totempaal' als symbool voor identiteit van de stam. Gelukkig slaat de toon in deel twee om en volgt een praktische en persoonlijke toelichting. In het tweede deel van doorloopt Vandamme nogmaals alle zes stappen van De Ontwikkelcirkel, nu vanuit praktijkperspectief: 1. Check in en focus: de startfase 2. Spelregels: omgangsvormen tijdens de sessies 3. Persoonlijke inbreng: rondje 'mini-coaching' 4. Teamidentiteit: wie zijn we als team? 5. Groter geheel: wat is onze plek in en zijn onze verhoudingen tot de omgeving? 6. Zelfsturend vermogen en check out: afspraken borgen en afscheid nemen Hoofdstuk vier is daarmee het meest uitvoerige deel van het boek. Het is doorspekt met eigen praktijkvoorbeelden van Vandamme. Hier spreekt hij de lezer toe als (toekomstig) facilitator voor het begeleiden van Ontwikkelcirkels. Hij geeft suggesties voor dialogen met deelnemers, concrete oefeningen en benoemt mogelijke valkuilen tijdens het ontwikkelproces. Hier is de ervaren coach aan het woord, die mij als vakgenoot meeneemt in zijn visie op teamontwikkeling. Hij doet dat zo beeldend, dat hij mij het vertrouwen geeft dat ook ik volgende week met De Ontwikkelcirkel aan de slag kan. Om zijn verhaal af te maken geeft Vandamme in hoofdstuk vijf en zes de informatie die nodig is om een ontwikkeltraject, in samenwerking met een opdrachtgever, vorm en meerwaarde voor de organisatie te geven. Al met al is dit een informatief boek, dat veel inzichten oplevert over teamontwikkeling en teamcoaching, ook als je zelf nooit met de Ontwikkelcirkel aan de slag gaat. Verbinding in organisaties gaat iedereen aan het hart. Zo ook Rudy Vandamme, die zichzelf omschrijft als iemand die 'wel een teamplayer, maar geen groepsmens' is. Wat dat betreft herken ik zijn verhaal als een feilloze analyse over onze hedendaagse samenleving en samenwerking en, ook mijn, dringende behoefte aan gesprekken die zorgen voor daadwerkelijke verbinding tussen mensen.