Gezonde grenzen - ‘Een nuttig boek’

In Gezonde grenzen staan genoeg nuttige inzichten en aanwijzingen voor mensen die het moeilijk vinden hun grenzen te stellen. Bij zichzelf en bij anderen. Dat het toch niet lekker wegleest, komt door de stroeve en onnodige formalistische vertaling uit het Engels. Hier ga ik verder in deze boekbespreking geen uitvoerige aandacht meer aan besteden.

Ik volgde Nedra Tawwab, zoals ze zichzelf op instagram noemt, al een tijdje op dat medium. Daar vind je tips en lijstjes die wellicht ook aan de basis van dit boek hebben gestaan. Ik was dus best nieuwsgierig toen er een boek aankwam en verrast dat het ook vlot in vertaling uitkwam.

Omslag

De uitgeverij noemt de auteur op het omslag ‘Een van de meest invloedrijke therapeuten op instagram’. Ik vind dat zelf op zich een wonderlijke aanprijzing. Handig dat mevrouw Tawwab veel volgers heeft. Dat maakt het ook makkelijker om het boek te verkopen. Maar an sich zegt dit in mijn ogen verder weinig over de kwaliteiten van het boek zelf. Niet dat ik het slecht vind, trouwens.

Verder vermeldt het omslag dat in dit boek eenvoudige maar krachtige manieren worden gepresenteerd om gezonde grenzen te stellen in alle aspecten van je leven. Ook wordt aangegeven dat Tawwabs technieken je helpen om je behoeften te benoemen zonder je te verontschuldigen en het basisprobleem achter afhankelijkheidsissues, angsten en burn-outs te ontrafelen.

Er wordt dus eigenlijk best flink wat beloofd op het omslag, en eerlijk is eerlijk dat wordt voor een groot deel wel waar gemaakt. Na een korte inleiding wordt in deel 1 uitgelegd wat het belang van gezonde grenzen is en hoe grensoverschrijdingen eruit kunnen zien. Vervolgens gaat Tawwab in deel 2 in op hoe je grenzen kunt stellen in verschillende sociale contexten. Bijvoorbeeld bij je familie, je relaties, je vriendschappen, je werk en ook bij het gebruiken van social media. Aan het einde volgt een afrondend hoofdstuk. Hierin gaat de auteur in op het belang van het consequent stellen en handhaven van grenzen.

Voorbeeldcases

De hoofdstukken zelf zijn toegankelijk geschreven. Helaas dus wel te stroef en te formalistisch vertaald, waardoor het boek minder vlot leest. In de tekst wordt gewerkt met voorbeeldcases, achtergrondinformatie en opsommingen met puntsgewijs bijvoorbeeld 'tekenen dat je grenzen nodig hebt.' In de opsomming vind je verschillende en voor veel mensen herkenbare voorbeelden van situaties en gedragingen. Het geheel is helder vormgegeven en bestaat per hoofdstuk uit meerdere paragrafen. Aan het einde van elk hoofdstuk kan je zelf aan de slag met reflectievragen en oefeningen. Een boek lezen is immers één ding, maar iets veranderen een hele andere (lastigere!) kwestie.

Elke dag opnieuw

De auteur beseft goed dat het instellen en handhaven van gezonde grenzen niet makkelijk is voor mensen die dat niet hebben geleerd (of vroeg is afgeleerd). Ze geeft tal van voorbeelden. Ook van onderliggende dynamieken, contexten en oorzaken. Dit gaat wel een beetje in grote grove stappen. Als dit boek een eerste stap is voor iemand die met zijn of haar grenzen aan de slag wil, zou diegene het er volgens mij niet makkelijk mee hebben om alles onder ogen te zien. De auteur moedigt mensen aan met de mededeling dat ze elke dag opnieuw kunnen beginnen. Ook staan er tips in het boek en letterlijke zinnen die je kan gebruiken als je het gevoel hebt dat anderen je grenzen overschrijden.

Muren

Na de hoofdtekst volgen nog een aantal extra's, zoals een vragenlijst waarmee je kan kijken in hoeverre jij moet werken aan gezonde grenzen. Je kan aan het einde zien of je grenzen door de bank genomen te zwak, gezond of juist te rigide zijn. Het gaat er dus niet alleen om het stellen en handhaven ervan. Het gaat soms ook om het aanpakken van grenzen die te rigide zijn, waardoor je ook jezelf tekort doet. Als je muren te dik en te hoog zijn, stoot je ook mensen af, terwijl je dat niet wilt.

Nuttig boek

Al met al is Gezonde grenzen best een nuttig boek dat je kan ondersteunen en/of eerste inzichten kan geven over het stellen van gezonde grenzen, zonder direct een persoonlijk fort om jezelf heen te bouwen. De voorbeeldzinnen kunnen je helpen om grenzen aan te geven. Allemaal nuttig en je moet ergens beginnen tenslotte.

Ook heeft het boek een korte bijlage met veelgestelde vragen, een dankwoord van de auteur, een literatuurlijst, eindnoten en een register. De auteur heeft duidelijk haar huiswerk gedaan en geeft je ook handvatten om verder in het onderwerp te duiken als je dat wilt.

Wat mij betreft heeft Tawwab een nuttig boek geschreven. De bulk gaat over de grenzen die je bij jezelf moet herkennen en bij anderen moet stellen. Maar het gaat ook over grenzen die je jezelf soms moet leren opleggen. Bijvoorbeeld bij die eerdergenoemde social media. Als de media van meneer Zuckerberg er integraal uitliggen, heb je niet gelijk stress als je er toch al prudent mee omging.

Verdomd handig

Tawwab legt in Gezonde grenzen helder uit waarom je het recht hebt om die gezonde grenzen te stellen en waarom daar ook zelf de verantwoordelijkheid voor moet nemen. Dat is terecht. Het enige wat ik me afvraag is of alleen dit boek dan voldoende is. Ik denk het niet. Maar dit boek kan voor iedereen die het stellen van grenzen weleens lastig vindt, verdomd handig zijn. En eerlijk is eerlijk: dat is voor iedereen toch weleens zo? Maar met het lezen van een boek alleen, ben je er nog niet. Ook niet als het best een goed boek is.