Naast de volledigheid, sprak ook de structuur van Teaming mij aan. Het geheel is opgehangen aan een fijn model. De theorie wordt afgewisseld met interessante, goed uitgewerkte cases. Elk hoofdstuk is samengevat, hoe handig. Het werkboek met interventies is expliciet gelinkt aan de theoretische hoofdstukken. Verder een uitgebreid overzicht van referenties, lange literatuurlijst en een tabel van geïnterviewde experts en de kern van hun boodschap. Erg goed gedaan!
Wat is teaming eigenlijk?
Teaming is het proces van teamvorming, het leerproces dat nodig is om teams te laten werken. Het boek geeft in het bijzonder aandacht aan teaming van pop-up teams. Zeg maar dynamische teams, die per ‘klus’ worden samengesteld en daarna weer uiteenvallen in of naar andere teams. Met name bij innovaties wordt op deze manier gewerkt. Aan de pop-up teams worden extra eisen gesteld, waarop het boek uitgebreid ingaat. Een leuk voorbeeld van pop-up teams zijn wielerploegen, die tijdens een koers steeds andere teams maken.
Het teaming-model
Het boek is opgehangen aan een model met 12 elementen. De eerste drie zijn de basisprincipes van alle teams: beperkte omvang, gedeelde opgave en wederzijdse afhankelijkheid.
- Beperkte omvang is van belang voor de kwaliteit van de informatie-uitwisseling. Je moet natuurlijk voldoende verschillende vaardigheden in je team hebben. Maar niet te veel mensen: het aantal relaties groeit met elk extra teamlid. De formule: aantal relaties = n(n-1)/2. Bij 6 mensen dus 15 relaties, bij 14 mensen al 91! Dan zijn enkelen alleen maar bezig met relaties onderhouden en anderen verwaarlozen die. Ideaal is een teamomvang van 7 plus of min 2. Grote teams zijn aantoonbaar minder effectief.
- Gedeelde opgave. Doelen en ambities motiveren mensen, zolang ze heel concreet zijn. De teamdoelen zijn natuurlijk afgestemd op het organisatiedoel, en worden door het team zelf vertaald naar een ‘opgave’. Individuele doelen en gedrag zijn hier weer een afgeleide van.
- Wederzijdse afhankelijkheid. 1+1=3, zo weten we. Maar wederzijdse afhankelijkheid leidt natuurlijk tot wederzijdse verplichtingen. Als je elkaar dan niet écht nodig hebt, is werken in een team alleen maar extra ballast. En ook moet er een onderlinge ‘klik’ zijn.
Voor Pop-up teams: TEAM
Voor pop-up teams komen er 4 eigenschappen bij, makkelijk samen te vatten als TEAM: Tijdelijkheid, Externe oriëntatie, Aanpassingsvermogen en Meervoudigheid.
- Tijdelijkheid. Denk aan een plukje ontsnapte wielrenners. Vlak voor de finish, of bij het weer ingehaald worden door het peloton, eindigt het team weer. Voor elke klus of crisis wordt een team gevormd. Een vorm hiervan is ‘dynamic reteaming’, waarbij een stabiel team continu wordt aangepast om nog beter met de opgave te kunnen omgaan.
- Externe oriëntatie. Het team bouwt bruggen naar andere teams en andere organisaties. Netwerken opbouwen is belangrijk.
- Aanpassingsvermogen. Snel en wendbaar zijn, experimenteren, pro-actief zijn.
- Meervoudigheid. Leden van pop-up teams hebben vaak multidisciplinaire, -culturele, -raciale of -religieuze achtergronden. Ze denken vanuit verschillende systemen. Ze weten dat er geen ‘enige waarheid’ bestaat, of de enige juiste oplossing. Diversiteit binnen het team is heel belangrijk.
De 6 elementen van teaming
Rondom de kern van deze ‘magnificent seven’ komen nu twee cirkels met 3 resp 2 elementen. Samen met de kern vormen ze de 6 elementen van teaming, het ‘maken’ van pop-up teams:
1. Principes ‘magnificent seven’
2. Contextuele intelligentie
3. Fluïde leiderschap
4. Slagvaardig samenspel
5. Verbindende spirit
6. Stimulerende structuur
Deze ‘magnificent seven’ en de 5 extra elementen worden in het boek uitputtend behandeld. Naast de vele verwijzingen naar onderzoeken en theoretische modellen, staan er ook erg veel aansprekende voorbeelden bij. Wielrennen noemde ik al, maar ook de manier van werken bij Red Bull, Haier, Google, Spotify en nog veel meer aansprekende bedrijven.
Werkvormen voor teaming
In het tweede deel van het boek vinden we 44 werkvormen om teaming in de praktijk te brengen. De werkvormen zijn gegroepeerd per element van teaming, dat is erg makkelijk. Sommige interventies kende ik al, maar de meeste niet en ik vroeg me (daarom) wel af of de omschrijvingen niet wat te kort zijn om zonder ondersteuning van een ervaren coach mee aan de slag te gaan. Wel krijg je vanuit die omschrijvingen een goed beeld hoe de oefening in elkaar zit, en kun je inschatten welke het beste bij je team of de behoefte zou passen.
Ik vond bijvoorbeeld ‘Wandelend puzzelen’ lekker simpel en waarschijnlijk heel effectief. Zoek een wandelroute uit, en een of meer teamleden. Op de heenweg bedenk en bespreek je de probleemkant, op de terugweg de oplossingen en actiekant. Weer op kantoor (of thuis) begin je direct aan de actie. Terwijl je wandelt, spar je fysiek met iemand, of je gebruikt je telefoon.
Handboek
Het sterke punt van dit boek is de volledigheid. Ik kan niet zeggen dat ik heel veel nieuwe theorie las, maar de enorme hoeveelheid informatie is prima gestructureerd weergegeven. Je kunt dus ook delen van het boek lezen. Door de vele gedetailleerde voorbeelden, reflectievragen maar ook door de werkvormen is het ook een erg praktisch boek geworden, je doet zeker veel inspiratie op.
Teaming is ook een mooi uitgevoerd boek, qua layout, kleurgebruik, papiersoort en schrijfstijl. Het is alleen een beetje te dik en te zwaar, eerder een handboek voor op je bureau dan een boek wat je lekker leest in de ligstoel. Gelukkig zijn er de samenvattingen per hoofdstuk! Daarnaast staan er toch wat slordigheden in, maar ik begrijp dat dat in de nieuwe druk is gecorrigeerd.
Onderbouwing
De onderbouwing is prima geregeld, in de tekst veel verwijzingen naar onderzoeken, expertinterviews en boeken, en een uitgebreide literatuurlijst. Uit de onderzoeken komen ook de schokkende statistieken die aan het begin van het boek de zaak op scherp zet: we werken 85% van onze tijd samen met anderen, als professional gemiddeld in 8 (!) teams tegelijk. Van de teams voldoet 80% niet aan de verwachtingen; het rendementsverlies door teamwerk is 25-75%. Slechts 3-5% van de teamleden doen 20-35% van het werk, en 66% van de teams komen niet met betere ideeën dan het beste teamlid alleen zou kunnen doen.
Deze resultaten maken een boek over (goede) teaming niet alle relevant, maar zelfs noodzakelijk! Gelukkig is er dit boek …
Over Elly Stroo Cloeck
Elly Stroo Cloeck is project- en interim-manager op het gebied van Finance, Internal Audit en Risk Management. Daarnaast schrijft ze recensies en samenvattingen van managementboeken.
