Factor MOED! - Durven kiezen en volharden in BV Nederland

‘Moed komt volgens Spinoza als daad voort uit het verlangen naar het goede. Moed, geluk en innerlijke vrijheid zijn een gevolg van die gerichtheid,’ schrijft Marinka Lipsius. Ze vervolgt: ‘Dat betekent dat het begint bij een innerlijke houding die in feite een verhouding is tot het goede. Deze verhouding leidt volgens Spinoza enerzijds tot het kunnen hanteren van onze hartstochten en anderzijds tot het hanteren van radeloze angst.’

In Factor MOED - durven kiezen en volharden in BV Nederland zetten de auteurs het belang van deze innerlijke houding en de persoonlijke leerschool die we allemaal kunnen doorlopen, in het zonnetje. Want al zijn regels onontkoombaar, ‘als de innerlijke houding ontbreekt, kun je regels verzinnen tot in het oneindige, maar zul je altijd achter de feiten aanlopen’.

‘Moed als het vermogen te handelen ondanks risico's, in de tere balans tussen lafheid en overmoed, kan niet zonder zelfkennis.’ Maar dat is niet genoeg. Volgens de auteurs is er ook zelfbewustzijn nodig - in contact staan met je onderbewuste.

Zelfvertrouwen zien zij als de brug tussen zelfkennis en zelfbewustzijn. Je weet wat je (niet) kunt, (niet) wilt, hoe je in elkaar zit en waar je kwetsbaar bent en kunt daar goed mee omgaan en over communiceren. Je staat stevig in je schoenen.

Moed staat niet op zichzelf

Zoals met alles in het leven, is moed niet los te zien van context. ‘Moed is een factor in situaties. Nooit het hele verhaal.’ Waarmee Guus Eskens, één van de geïnterviewden, de titel voor het boek levert. Hij heeft het steeds over de factor moed.

En dan zijn we er nog steeds niet. Angst in allerlei soorten en maten komt ook om de moed-hoek kijken. Zowel bij jou als anderen! Angst voor verandering, sociale uitsluiting, verlies van zekerheid, positieverlies...

‘Moed is de juiste reactie op de impuls hard weg te rennen en de verantwoordelijkheid niet op de schouders te nemen,’ aldus A.A. Kinniging. Inherent aan een moedige stap, is een onvoorspelbare uitkomst. Het is en blijft een educated guess.

Daarbij is je doel richtinggevend. Het vertonen van moed is essentieel om dat doel te bereiken. En het gevolg van persoonlijke overwinningen is groter dan een gevoel van voldoening. Je ontwikkelt een (eigen)waarde-toolbox met als bonus: vrijheid.

Slaaf worden van je eigen driften maakt onvrij. Denk aan hebzucht, macht, jaloezie... Angst kan ook een onzichtbare gevangenis zijn. Hoe weet je dat je een solide keuze maakt en niet een wankele die voortkomt uit negatieve emoties of angst?

Als je bedreven wordt in het monitoren van de dynamiek van jouw eigen emoties, dan ‘weet je ook wanneer iets zich meldt dat veel solider is, dat uit je hart komt’. Het komt voort uit een diepgevoelde overtuiging, een innerlijk gevoel van koers.

In het middenstuk van Factor MOED! neemt Remco Claassen het stokje over van Marinka Lipsius. Hij stelt dat onder een gelukkig leven, een effectieve organisatie of welk succesverhaal dan ook, twee pilaren staan: het kompas en de bruine broek.

‘Het kompas staat voor richtingsbesef en en omhelst de noodzaak van een koers. De bruine broek staat voor de factor moed: het lef, de drive die nodig is om het pad in de juiste richting te durven behandelen. Een visie zonder actie is een dagdroom, actie zonder visie is een nachtmerrie.’

Waar staan deze twee pilaren op? Wat heeft een grote invloed op de kompas kalibratie en het wel of niet 'aantrekken' van de bruine moed-broek? Het ego. Waarvan de taakomschrijving is: ‘Zorgen dat jou niets dan goeds overkomt.’

Als die twee pilaren een goed ontwikkeld en uitgebalanceerd ego nodig hebben, snap je direct waar de schoen wringt. Remco biedt je echter de helpende hand, te beginnen met de beschrijving van 3 egomanifestaties:

- de neutrale en verzuurde angsthaas (te klein ego)

- de neutrale en opgeblazen brokkenpiloot (te groot ego)

- de ster (gezond ego)

Remco Claassen stelt een 3-stappenplan voor (en licht in het boek iedere stap toe):

- de ego-wasstraat

- het juiste kompas

- de value footprint

Nu pakt Marinka Lipsius de moed-draad weer verder op, beginnend met een hoofdstuk over moedig leiderschap. Bij leiderschap gaat het altijd om meer dan jezelf. En het heeft niets met positie te maken. Met wat dan wel?

- zelfkennis en zelfbewustzijn

- verantwoordelijkheid willen en kunnen nemen

- breed geïnteresseerd zijn en een intrinsieke motivatie hebben om te leren

- je leiderschap in dienst stellen van het geheel

- bereidheid en vermogen risico's te nemen, successen te delen en fouten te erkennen

Bij een dilemma zijn afwegingen op waarden niveau anders dan de conclusies die je trekt op basis van regels en gedragscodes. Vanuit dat dieperliggende niveau ben je in staat om te zien waar er compromissen mogelijk zijn, zonder dat je je ziel verkoopt.

Naast waardenintegriteit worden authenticiteit en inclusief denken aangestipt. Erken je het bestaan van ieder mens, ben je in staat de werkelijkheid in plaats van de wenselijkheid te zien en kun je van daaruit handelen?

Hoe je het ook wendt of keert, we moeten er samen uitkomen. Daar is hoop in actieve vorm voor nodig. Hoop die je tot actie aanzet. Niet zozeer om succesvol te zijn, maar omdat je binnen jouw eigen vermogen het goede wilt doen.

Het ontwikkelen of versterken van jouw moed is een proces van vallen en opstaan, leren, uitproberen, struikelen, weer vallen, weer opstaan, doorleren enzovoorts. De auteurs moedigen je dan ook aan om moed volop te oefenen, want: ‘Jezelf oefenen in kleine moed helpt je om in spannender situaties ook moed te tonen.’

En ze trekken een vergelijking met gezondheid. Daar doe je regelmatig wat voor. Bewegen, gezond eten, ontspannen. Het vermogen moed heeft ook beoefening nodig. ‘Omdat het je helpt een sterker en gelukkiger mens te zijn. Daarnaast helpt het je om in je omgeving waarde toe te voegen.’

Factor MOED! durven kiezen en volharden in BV Nederland van Marinka Lipsius en Remco Claassen is een warm pleidooi voor het vergroten van onze alledaagse moed. Het soort moed dat je nodig hebt om te durven doen waar je in gelooft en waar je voor staat.

De auteurs pretenderen niet de wijsheid in pacht te hebben. Wel geven ze je een waaier aan (filosofische) overwegingen, theorieën, praktijkvoorbeelden en tips. Met een prettige dosis idealisme én volop oog voor de weerbarstige realiteit. En dat in slechts 163 pagina's. Erg knap!