De factoren ‒ of tentstokken ‒ in Organisatievibe zijn niet alleen belangrijk voor ieder individu, maar vormen ook de basis van een gezamenlijke organisatiecultuur. Veel van de elementen komen overeen met het floreermodel en de veranderaanpak die ik zelf hanteer en ook gebruik.
Banach benadrukt het summum van betekenisvol werk: het hebben van een cirkelmissie: een missie die je tot in de haarvaten voelt. Een missie die je dagelijks terugziet in je werk, die energie geeft, waardoor je nog harder aan je missie kunt werken en hem nog meer waarmaakt iedere dag weer. Soms lijkt zo'n missie zo vanzelfsprekend en toch voelt niet iedereen hem. Als dat zo is moeten we terug naar de basis. Waarvoor zijn we op aard? Hoe zou het zijn als we onze missie echt zouden leven? Dat we wat we voor onze klanten doen, zelf ook naar elkaar doen? Het gesprek hierover is een belangrijke eerste stap in het terugvinden van het vertrouwen in de missie.
De bouwstenen van autonomie zijn volgens Banach: vertrouwen, verantwoordelijkheid en vrijheid. Hoe zou het zijn als onze doelen duidelijk waren? Als we met elkaar in gesprek gingen over: Wanneer voel jij dat ik jou vertrouwen geef? Welke vrijheid vind je prettig in je werk? Welke verantwoordelijkheid wil jij pakken het komende jaar?
Mooi hoe Banach transparantie - de volgende tentstok - verwoordt: ‘Openbaar maakt eigenaar'. Gesloten deuren en informatie die niemand mag hebben, creëert onbewust onveiligheid en schimmigheid in organisaties. Hoe zou het zijn als we alles deelden? Direct met elkaar communiceerden en minder roddelden? Dit geeft blijk van vertrouwen in medewerkers en maakt ook dat ze zich niet meer kunnen verschuilen achter dingen die onduidelijk zijn of niet op tijd gedeeld zijn.
Banach stelt eisen aan tentstok vier: leiderschap. Een goede leidinggevende moet te allen tijde een antwoord hebben op de vragen: Waarom ben je eigenlijk een leider? Wat is de reden dat je leiding wilt geven? Welk doel dien je? Hoe ga je dat waarmaken?
Leidinggevenden dienen volgens Banach vertrouwen in elkaar te hebben, om samen goed te kunnen beslissen. Dat is zichtbaar voor medewerkers en schept ook daar vertrouwen. Daarnaast moeten leidinggevenden investeren in luisteren en één op één gesprekken waarin het vertrouwen en vergroten van autonomie en eigenaarschap van medewerkers de focus hebben.
Banach komt in het onderdeel over rituelen op de proppen met kernwaarden. Vaak zijn er al heel mooie kernwaarden. Echter voelen ze soms aan als een lege huls. Voel je je verbonden met die kernwaarden? Hier komen rituelen om de hoek. Ze kunnen helpen verbinding te maken met de kernwaarden.
De basis aller basissen is psychologische veiligheid. Banach komt met een drietrapsraket: Zonder veiligheid, geen vertrouwen en al helemaal geen verantwoordelijkheid.
Voor verassend nieuwe inzichten hoef je Organisatievibe niet te kopen (Arjan zegt zelf ook dat hij veel theorieën aanhaalt uit andere boeken). Echter moet je het boek zeker wel lezen voor een mooie verzameling ideeën en een nieuw model en perspectief op organisatiekunde. Het is geen soft boek, er zit een hele duidelijke boodschap achter: zorg dat je toekomstbestendig wordt, of verlies als organisatie jouw ‘competitive advantage'. Banach combineert de lessen van energie (die bijvoorbeeld beschreven worden in Werkvuur van Davidson en Van der Loo) met theorie uit de innovatie- en design thinking school. Hij voegt daar nog een beetje humor en persoonlijke anekdotes aan toe. Dat is Banachs recept voor organisatievibe.
Over Marthe van der Molen
Marthe van der Molen is organisatie-adviseur bij Meauve Veerkrachtig Veranderen. Ze helpt organisaties veerkrachtiger en succesvoller te worden door teams en leiders te versterken. Hierbij maakt ze gebruik van veranderkunde, positieve psychologie en werkgeluk.
