Christiana Figueres en Tom Rivett-Carnac maakten deel uit van de VN-delegatie bij de klimaattop in Parijs. Samen beschrijven ze in Wij bepalen de toekomst hun ervaring met dat proces. Ze beschouwen drie verschillende mindsets bij het bouwen aan een duurzamere toekomst. Aanvullend presenteren ze een lijst van de tien actiepunten om te doen wat nu noodzakelijk is. Dit biedt een waardevolle analyse vanuit een zeer betrokken standpunt.
Figueres en Rivett-Carnac verschillen op allerlei vlakken van elkaar. Hun families hebben een totaal verschillende achtergrond, ze komen van verschillende continenten met een andere geopolitieke constellatie en zijn geboren in een ander tijdperk. Figueres aan het einde van het Holoceen, het stabiele tijdperk waarin de mensheid tot bloei is gekomen. Rivett-Carnac in het Antropoceen, het nieuwe geologische tijdperk dat het resultaat is van het menselijk impact op ons ecosysteem. Ze vormen al jaren een hecht team en dit is hun gemeenschappelijk verhaal over de weg die we in hardlooptempo op moeten om het de komende eeuwen op aarde leefbaar te houden.
Ze schetsen twee scenario's. Een uiterst bleke toekomst, waarin alles wat erg is nog erger wordt. Soms op het ridicule af. In hun woorden is dit de wereld die we aan het scheppen zijn. Het scenario van de wereld die we zouden moeten schetsen heeft veel problemen opgelost. Ze benoemen de hele economie en milieu. Dat zorgt voor compacte verhalen waar veel inzit, en die verdere uitwerking behoeven. In toekomstverkenning zijn scenario's dan ook input voor dialoog in workshops om oplossingsrichtingen te bespreken. In een boek ontbreekt die ervaring. Desalniettemin zitten er veel bruikbare aanknopingspunten in de verhalen.
De drie mindsets vond ik absoluut interessant. Het koppige optimisme, de drang om vooruit te komen in het leven is wat ons mensen typeert. De mindset van eindeloze overvloed, win-win in onderhandelingstermen, geeft ruimte voor nieuwe gezichtspunten en biedt kansen voor samenwerking. De mindset van radicaal herstel is wat ons drijft om weg te gaan van plekken die ons leegzuigen en op zoek te gaan naar wat ons weer heel maakt. Het zelfherstellende van de natuur heeft dan een geweldige aantrekkingskracht, bezien vanuit deze regeneratieve mindset.
Het boek vervolgt met tien actiepunten. Sommige op het concrete niveau van ‘plant meer bomen'. Maar ook op een niveau van morele waarden, zoals het eerbiedigen van het verleden om het daarna los te laten. Ze noemen het belang van technologische efficiëntie om duurzamer te produceren en te consumeren. Met gendergelijkheid komt niet alleen een rechtvaardige samenleving dichterbij, en verdubbelt het potentieel van een samenleving. Vrouwelijk ondernemerschap schenkt aandacht aan zaken die bij mannen minder in de picture staan, zoals duurzame fornuizen.
Figueress en Rivett-Carnac roepen op om mee te doen met dit nieuwe verhaal. Als insiders van de VN-klimaattoppen hebben ze ups en downs meegemaakt. Nu voelen ze dat de daadkracht bij het nieuwe verhaal aan het groeien is. Hun oproep is om de wereld opnieuw te bezien. Ja, het is twee voor twaalf. Maar het is nog niet te laat. Als we nu de juiste keuzes maken, dan steven we niet onafwendbaar af op een vernietigende toekomst. Deze woorden klinken sleets. Maar de inhoud van dit boek is dat absoluut niet. De mind-sets met de actiepunten hebben diepgang en blijft resoneren. Ook al denk je de boodschap te kennen, Wij bepalen de toekomst van Chistiane Figueres en Tom Rivett-Carnac is zeker de moeite waard.
Freija van Duijne was van 2013 tot 2018 voorzitter van de Dutch Future Society. Zij heeft meer dan tien jaar werkervaring als toekomstverkenner en strateeg in diverse overheidsorganisaties. Freija werkt vanuit haar bedrijf Future Motions en geeft trainingen en lezingen op gebied van toekomstverkennen. Ze schreef zelf ook een boek: Toekomstverkennen. Ze maakt deel uit van het collectief van toekomstdenkers voor de trendrede.
Over Freija van Duijne
Freija van Duijne was van 2013 tot 2018 voorzitter van de Dutch Future Society. Zij heeft meer dan tien jaar werkervaring als toekomstverkenner en strateeg in diverse overheidsorganisaties. Freija werkt vanuit haar bedrijf Future Motions en geeft trainingen en lezingen op gebied van toekomstverkennen.
