De keren dat ik gedoe had met een direct leidinggevende, had ik vooral gedoe met zijn of haar verleden. En ja, ongetwijfeld ook met dat van mijzelf. Om gezonde leiders te worden, zullen we allereerst onszelf moeten leren kennen.
In een blog schreef ik jaren geleden al dat iedere leidinggevende om de zoveel tijd eens op de sofa zou moeten liggen. Gewoon een APK’tje bij de psycholoog. Want alleen wanneer we tot op zekere hoogte onszelf kennen, kunnen we er pas echt goed voor anderen zijn.
Innerlijk theater
Leiderschapsdenker en professor Manfred Kets de Vries gebruikt het concept van het ‘innerlijke theater’ om de diepere, vaak onbewuste drijfveren, overtuigingen en emoties te beschrijven die ons gedrag sturen. Dit innerlijke theater bestaat uit de scripts, rollen en thema’s die we gedurende ons leven ontwikkelen en internaliseren, vaak gebaseerd op onze vroege ervaringen en relaties.
Boeken die over dit ‘innerlijk theater’ gaan, fascineren mij. Het nieuwste boek van Brend Seinen met de titel Ben jij wel een gezonde baas trok dan ook direct mijn aandacht. Neem alleen de ondertitel al – een schot in de roos: ‘Zadel je medewerkers niet op met jouw onzekerheden, frustraties en trauma’s’.
Gedrag
Wanneer we volgens Seinen een gezonde baas zijn? ‘Een gezonde baas vertoont gedrag dat bewust en in (innerlijke) vrijheid, wordt gekozen en aansluit bij wat nodig is in dit moment.’ Dat er nog behoorlijk veel ongezonde bazen zijn, blijkt wel uit het feit dat 57 procent van de medewerkers ontslag neemt vanwege hun leidinggevende. En nee, natuurlijk ligt dit niet altijd aan de leidinggevende, maar vaak ook wel. Ik zou een boek kunnen schrijven met verhalen die ik hierover hoorde en meemaakte. Maar goed, gelukkig schreef Seinen dit boek al. De leidinggevende speelt volgens hem ‘een cruciale rol in het behouden van medewerkers en daarbij ook in het motiveren van medewerkers.’
Volgens onderzoek van Gallup kunnen de kosten voor een bedrijf bij het vertrek van een medewerker variëren van een half tot twee keer het jaarsalaris van de vertrekkende medewerker, afhankelijk van het functieniveau en de specifieke omstandigheden. De aanschaf van Ben jij wel een gezonde baas kan je dus een hoop besparen.
HEALTH
Aan de hand van de letters HEALTH laat Seinen zien hoe we aan onszelf kunnen werken. Bij deze loop ik de letters kort bij langs, met direct het advies voor de degelijke uitleg dit boek echt zelf aan te schaffen.
H - Herkennen
Dit gaat over bewustwording van je gedrag, gewoonten en de manier waarop je keuzes maakt. Het begint met het observeren van je dagelijkse routines en emoties, en het stellen van vragen zoals:
- Welke patronen herhaal ik steeds?
- Wat drijft mijn gedrag?
E - Erkennen
Nadat je gedragspatronen hebt herkend, is het belangrijk om deze te erkennen. Dit betekent niet alleen opmerken dat iets een probleem is, maar ook de verantwoordelijkheid nemen voor je acties. Je stelt jezelf kwetsbaar op door fouten en uitdagingen te accepteren, zonder jezelf te veroordelen.
A - Accepteren
Zelfacceptatie is een cruciaal aspect van persoonlijk leiderschap. Het betekent dat je je sterke en zwakke punten accepteert zoals ze zijn, zonder weerstand of schaamte. Dit betekent niet dat je geen verbeteringen kunt aanbrengen, maar dat je eerst leert tevreden te zijn met wie je nu bent.
L - Liefhebben
Hier gaat het over zelfcompassie en zorg dragen voor jezelf. Vaak zijn leiders kritisch op zichzelf, maar persoonlijk leiderschap vraagt om een balans tussen verantwoordelijkheid en zorgzaamheid. Door jezelf met vriendelijkheid te behandelen, ontwikkel je een gezondere mindset en relaties met anderen.
T - Transformeren
Na bewustwording, erkenning en acceptatie komt de actie. Transformeren is het proces van het veranderen van je gedrag en gewoonten om een betere versie van jezelf te worden. Het vereist discipline, consistentie en een duidelijke visie van waar je naartoe wilt.
H - Herzien
Persoonlijk leiderschap is een continu proces. Regelmatig herzien wat je hebt bereikt, waar je staat en waar je nog naartoe wilt, zorgt ervoor dat je niet stagneert. Reflecteer periodiek:
- Wat werkt goed, en wat kan beter?
- Ben ik trouw aan mijn doelen en waarden?
Aan de slag met onszelf dus. Stapje voor stapje. Laat de aanschaf van dit waardevolle boek het eerste stapje zijn.
Over Henk Jan Kamsteeg
Henk Jan Kamsteeg is eigenaar van het trainingsbureau Proistamenos. Hij geeft trainingen en keynotes op het gebied van o.a. dienend leiderschap, inclusief leiderschap en storytelling. Daarnaast is hij auteur van diverse boeken zoals Dienend leiderschap, De kracht van het compliment en Spreken met passie; de kracht van storytelling, Inclusief leiderschap en Op weg naar een vitale organisatie