trefwoord
Democratie in de 21e eeuw: een staatsvorm onder druk
De democratie, het politieke systeem waarbij het volk via verkiezingen invloed heeft op het bestuur, staat wereldwijd onder druk. Van autoritaire tendensen en populisme tot digitalisering en klimaatverandering - de uitdagingen zijn talrijk. Deze pagina biedt inzicht in de belangrijkste denkers, analyses en oplossingsrichtingen voor het behoud en de vernieuwing van democratische stelsels.
De bedreigingen voor moderne democratieën
Democratische stelsels worden vandaag de dag geconfronteerd met diverse uitdagingen. Sommige komen van buitenaf, andere ontstaan binnen het systeem zelf. Een aantal recente boeken biedt scherpe analyses van deze bedreigingen.
Boek bekijken
Boek bekijken
Auteurs die schrijven over 'democratie'
Naast externe bedreigingen kampen democratieën ook met interne spanningen. Zo ontstaan er steeds grotere kloven tussen verschillende bevolkingsgroepen, en voelen veel burgers zich niet meer vertegenwoordigd door het politieke systeem.
SPOTLIGHT: Michael Sandel
Boek bekijken
"Democratie vereist dat burgers samen nadenken over het algemeen welzijn. Maar dat is precies wat we verloren hebben. We hebben van publiek debat vooral een showelement gemaakt, waarbij experts strijden en burgers toeschouwers zijn geworden in plaats van deelnemers." Uit: Het onbehagen in de democratie
De weerbare democratie: zelfverdediging van een staatsvorm
Hoe kan een democratie zichzelf beschermen tegen krachten die haar willen ondermijnen? Dit vraagstuk krijgt steeds meer aandacht van denkers en beleidsmakers.
Spotlight: Bastiaan Rijpkema
Boek bekijken
Weerbare democratie Een democratie heeft het recht zichzelf te beschermen tegen partijen en bewegingen die de democratie willen afschaffen. De grens ligt bij concrete voornemens om democratische procedures te ondermijnen. Preventief ingrijpen tegen denkbeelden alleen past niet in een democratie die pluralisme hoog in het vaandel heeft.
Democratische vernieuwing in een digitaal tijdperk
In een snel veranderende wereld moet ook de democratie meebewegen. Verschillende denkers doen voorstellen voor vernieuwing van democratische processen en instituties, die beter aansluiten bij de eisen van deze tijd.
SPOTLIGHT: Bob de Wit
Boek bekijken
Democratie en de uitdagingen van morgen
Naast de huidige bedreigingen staan democratieën ook voor nieuwe uitdagingen, zoals klimaatverandering en intergenerationele rechtvaardigheid. Hoe kunnen democratische systemen langetermijnbelangen dienen in een wereld gericht op korte termijn?
Boek bekijken
Boek bekijken
De Nederlandse democratie onder de loep
Ook de Nederlandse democratie staat voor uitdagingen. Een aantal boeken analyseert specifiek de situatie in ons land en doet voorstellen voor verbetering.
Boek bekijken
Boek bekijken
Pleidooi voor democratische vernieuwing
Verschillende auteurs pleiten voor fundamentele vernieuwing van democratische systemen, om ze beter te laten aansluiten bij de complexe uitdagingen van deze tijd.
Boek bekijken
Boek bekijken
Conclusie: De toekomst van democratie
De democratie staat voor grote uitdagingen, maar kent ook een opmerkelijke veerkracht. Terwijl externe bedreigingen zoals autoritarisme en interne spanningen zoals polarisatie toenemen, ontstaan er ook nieuwe ideeën voor democratische vernieuwing. Van burgerberaden tot digitale participatie, van lokale experimenten tot nieuwe vormen van mondiale samenwerking - de zoektocht naar beter functionerende democratieën gaat door.
De kernvraag blijft: hoe kunnen we de democratie als staatsvorm zodanig vernieuwen dat ze de grote uitdagingen van onze tijd - klimaatverandering, technologische disruptie, toenemende ongelijkheid - effectief kan adresseren, zonder haar fundamentele waarden zoals vrijheid, rechtsstaat en gelijkheid op te geven? Het antwoord op deze vraag bepaalt niet alleen de toekomst van democratische stelsels, maar ook de manier waarop we als samenlevingen de complexe problemen van de 21e eeuw zullen aanpakken.
