Irrationele gedachten zijn gedachtepatronen die niet gebaseerd zijn op feiten of logica, maar wél een grote invloed hebben op onze emoties en ons gedrag. Ze worden gekenmerkt door 'moeten'-uitspraken, overdrijvingen en absolute eisen. Deze niet-helpende overtuigingen kunnen leiden tot onnodige stress, angst en andere negatieve emoties die ons dagelijks functioneren belemmeren – zowel privé als op het werk.
Gelukkig kunnen we leren deze gedachten te herkennen en om te buigen naar meer realistische overtuigingen. Op deze pagina vind je de belangrijkste boeken die je hierbij kunnen helpen, van pioniers in het vakgebied tot praktische werkboeken.
Albert Ellis wordt beschouwd als de grondlegger van de Rationeel-Emotieve Therapie (RET), een vorm van cognitieve gedragstherapie die zich specifiek richt op het identificeren en veranderen van irrationele gedachten. Ellis ontwikkelde het ABC-model, waarbij je leert hoe niet de gebeurtenis (A) maar je gedachten erover (B) je gevoelens en gedrag (C) bepalen.
Albert EllisWouter Backx
Moeten maakt gek
In 'Moeten maakt gek' legt Albert Ellis uit hoe absolutistische eisen ('ik moet', 'zij moeten', 'het leven moet') leiden tot onnodige emotionele problemen. Ellis toont hoe je deze irrationele gedachten kunt herkennen en omvormen tot flexibelere, realistischere overtuigingen die bijdragen aan emotioneel welzijn.
Boek bekijken
€ 25,99
Vandaag voor 17:00 besteld, morgen in huis
Klassiekers over irrationele gedachten
In de Nederlandse literatuur over irrationele gedachten zijn enkele titels uitgegroeid tot echte klassiekers. Deze boeken bieden niet alleen theoretische kaders, maar vooral praktische handvatten om anders te leren denken.
Theo IJzermansCoen Dirkx
Beren op de weg, spinsels in je hoofd
Een absolute klassieker in Nederland is 'Beren op de weg, spinsels in je hoofd' van Theo IJzermans en Coen Dirkx. Dit toegankelijke boek beschrijft hoe we onszelf vaak in de weg zitten met irreële gedachten. De auteurs identificeren verschillende types 'beren' (irrationele gedachten) en bieden concrete methoden om deze te herkennen en te veranderen.
Boek bekijken
€ 25,00
Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis
"Het zijn niet de dingen zelf die ons van streek maken, maar de gedachten die we erover hebben. Wat is het effect van 'ik moet goed presteren, anders ben ik waardeloos'? Dat je je nooit goed genoeg voelt. En het ergste is: je merkt niet eens dat deze gedachte onrealistisch is."
Uit: Beren op de weg, spinsels in je hoofd
Naast 'Beren op de weg' schreef Theo IJzermans nog een ander invloedrijk boek over dit onderwerp, samen met Roderik Bender:
Theo IJzermansRoderik Bender
Hoe maak ik van een olifant weer een mug?
'Hoe maak ik van een olifant weer een mug?' bouwt voort op de principes uit 'Beren op de weg' en richt zich specifiek op het omgaan met irrationele gedachten in stressvolle situaties. De titel verwijst naar onze neiging om kleine problemen op te blazen tot onoverkomelijke obstakels.
Boek bekijken
€ 27,00
Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis
Praktische toepassingen in verschillende contexten
De principes voor het herkennen en veranderen van irrationele gedachten worden in verschillende contexten toegepast. Hieronder vind je boeken die ingaan op specifieke situaties waarin irrationele gedachten een rol spelen.
Manja de Neef
Negatief zelfbeeld
In 'Negatief zelfbeeld' richt Manja de Neef zich specifiek op irrationele gedachten die ons zelfbeeld ondermijnen. Het boek biedt praktische oefeningen om belemmerende overtuigingen over jezelf te herkennen en te vervangen door realistischere en helpende gedachten.
Boek bekijken
€ 25,50
Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis
In leiderschaps- en managementcontext kunnen irrationele gedachten eveneens een grote rol spelen, bijvoorbeeld bij het geven en ontvangen van feedback, of bij stressvolle situaties op de werkvloer:
Anton van den DungenCoen Dirkx
Basisvaardigheden voor leidinggevenden
'Basisvaardigheden voor leidinggevenden' van Anton van den Dungen en Coen Dirkx behandelt hoe irrationele gedachten effectief leiderschap in de weg kunnen staan. De auteurs laten zien hoe leidinggevenden hun eigen denkpatronen kunnen herkennen en aanpassen om stress te verminderen.
Boek bekijken
€ 33,00
Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis
Marieta Koopmans
Feedback
In 'Feedback' laat Marieta Koopmans zien hoe irrationele gedachten zowel het geven als ontvangen van feedback kunnen belemmeren. Gedachten als 'Ik moet door iedereen aardig gevonden worden' of 'Kritiek betekent dat ik gefaald heb' worden uitgediept en uitgedaagd.
Boek bekijken
€ 25,00
Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis
Irrationele gedachten in coaching en therapie
Voor coaches, therapeuten en andere professionals die anderen willen helpen bij het herkennen en veranderen van irrationele gedachten, zijn er specifieke methodieken ontwikkeld. Een belangrijk voorbeeld hiervan is de socratische methode.
SPOTLIGHT: Hilde Veraart-Maas
Hilde Veraart-Maas heeft de socratische coachingsmethode in Nederland op de kaart gezet als effectieve aanpak om irrationele gedachten te identificeren en uit te dagen. Door het stellen van kritische, onderzoekende vragen helpt deze methode coachees om hun eigen denkfouten te ontdekken en te corrigeren.
Meer over Hilde Veraart-Maas
Hilde Veraart-Maas
Socratisch coachen
In 'Socratisch coachen' beschrijft Veraart-Maas hoe je door gerichte vragen kunt helpen irrationele gedachten bloot te leggen. Het boek behandelt verschillende kerngedachten zoals moeten/eisen, rampdenken en overgeneralisatie, en biedt een stappenplan om deze irrationele gedachten uit te dagen.
Boek bekijken
€ 48,95
Vandaag voor 17:00 besteld, morgen in huis
Rationeel-emotieve therapie
Uit de Rationeel-Emotieve Therapie leren we dat het niet de gebeurtenissen zelf zijn die onze emoties bepalen, maar onze interpretatie ervan. Door onze irrationele gedachten te vervangen door meer realistische overtuigingen, kunnen we de intensiteit van negatieve emoties verminderen en effectiever omgaan met uitdagende situaties.
Gidia Jacobs
Rationeel-emotieve therapie
'Rationeel-emotieve therapie' van Gidia Jacobs biedt een grondige introductie in de RET-methode. Het boek legt uit hoe je irrationele gedachten kunt herkennen en uitdagen, en biedt oefeningen en casussen die therapeuten en coaches kunnen gebruiken in hun praktijk.
Boek bekijken
€ 93,95
Vandaag voor 17:00 besteld, morgen in huis
Tot slot: werken met irrationele gedachten in groepen
Naast individuele toepassingen zijn er ook methoden ontwikkeld om in groepsverband of organisaties aan irrationele gedachten te werken:
Rupert SpijkermanMargriet Bienemann
Het werkvormenboek
Het 'Werkvormenboek' bevat specifieke oefeningen, waaronder de werkvorm 'Beren op de weg', om in trainingen en workshops irrationele gedachten bespreekbaar te maken en te transformeren. Een praktische gids voor trainers en facilitators die met groepen werken.
Boek bekijken
€ 23,00
Vandaag voor 17:00 besteld, morgen in huis
Het herkennen en veranderen van irrationele gedachten is een vaardigheid die je kunt leren en oefenen. De boeken op deze pagina bieden verschillende perspectieven en methoden die je hierbij kunnen helpen. Of je nu persoonlijk worstelt met belemmerende gedachten of anderen wilt ondersteunen in dit proces, deze literatuur biedt waardevolle inzichten en praktische handvatten.
Boeken over 'irrationele gedachten' koop je bij Managementboek.nl