trefwoord
Sterfelijkheid: De kunst van het eindig zijn
Sterfelijkheid is misschien wel het meest universele aspect van het menselijk bestaan. De wetenschap dat ons leven eindig is, vormt niet alleen een biologisch feit, maar ook een existentiële uitdaging die ons dwingt na te denken over de zin van ons bestaan. Hoe gaan we om met het besef dat we ooit zullen sterven? Welke invloed heeft dit op hoe we leven? En kunnen we dit onvermijdelijke gegeven transformeren tot een bron van betekenis en wijsheid?
Atul Gawande
Sterfelijk zijn
In 'Sterfelijk zijn' onderzoekt chirurg Atul Gawande hoe de moderne geneeskunde en samenleving omgaan met de eindigheid van het leven. Met ontroerende verhalen laat hij zien hoe we vaak de verkeerde keuzes maken aan het einde van het leven en pleit hij voor eerlijkheid over de grenzen van ons bestaan.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
Confrontatie met eindigheid
Hoewel we dagelijks worden geconfronteerd met berichten over sterfgevallen, houden we de gedachte aan onze eigen sterfelijkheid meestal ver van ons. Dit fenomeen is zo universeel dat filosofen, psychologen en schrijvers al eeuwenlang proberen te begrijpen waarom we zo moeilijk kunnen leven met het besef van onze eindigheid.
Fokke Obbema
Stervelingen
Na een hartaanval ging journalist Fokke Obbema diep nadenken over sterfelijkheid. In 'Stervelingen' interviewt hij veertig mensen over hun kijk op de dood. Van filosofen tot artsen, van religieuze leiders tot seculiere denkers - ze delen allemaal hun persoonlijke visie op het einde dat ons allen wacht.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
Preview - De Vonk van Verbinding
Gijs Jansen
In dit artikel beschrijft Gijs Jansen hoe het besef van sterfelijkheid ons kan helpen om juist meer verbondenheid te ervaren. Door te accepteren dat het leven eindig is, worden we uitgenodigd om bewuster in het hier en nu te leven en écht contact te maken met de mensen om ons heen.
Auteurs die schrijven over 'sterfelijkheid'
Medische perspectieven op het levenseinde
De medische wetenschap heeft onze relatie met de dood ingrijpend veranderd. Waar sterven vroeger vaak snel en onvermijdelijk was, kunnen we nu het leven verlengen, soms ten koste van de kwaliteit ervan. Dit roept belangrijke ethische vragen op over hoe we willen sterven.
Sterfelijk zijn
Jan van Baardewijk
In dit artikel over Atul Gawande's boek 'Sterfelijk zijn' wordt uitgelegd hoe het gesprek over sterven vaak vermeden wordt door zowel artsen als patiënten. Dit leidt volgens Gawande tot verkeerde keuzes die het lijden verlengen in plaats van de kwaliteit van leven centraal te stellen.
Als chirurg en schrijver heeft Atul Gawande de zeldzame gave om medische vraagstukken toegankelijk te maken voor een breed publiek. Zijn werk over sterfelijkheid heeft wereldwijd de discussie over waardig sterven beïnvloed en artsen aangemoedigd om eerlijker te communiceren over de grenzen van de geneeskunde.
Ons doel is niet louter gezondheid en overleving. Dat mensen reden hebben om te willen leven is de betekenis van welzijn - en dit is de taak van de geneeskunde, niet alleen als je oud wordt of als het leven moeilijk wordt, maar heel je leven lang.
Uit: Sterfelijk zijn
Filosofische perspectieven
Filosofen hebben door de eeuwen heen geprobeerd betekenis te geven aan onze sterfelijkheid. Van de Stoïcijnen, die de dood zagen als natuurlijk onderdeel van het leven, tot existentialisten die stelden dat juist het besef van onze eindigheid ons dwingt om keuzes te maken en verantwoordelijkheid te nemen voor ons leven.
William Mulligan
Ontwikkel je stoïcijnse mindset
Het stoïcisme biedt een krachtig perspectief op sterfelijkheid. In 'Ontwikkel je stoïcijnse mindset' laat William Mulligan zien hoe de oude wijsheid van 'memento mori' (gedenk te sterven) ons niet somber maakt, maar juist helpt om bewuster te leven en te focussen op wat werkelijk belangrijk is.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
Hoe word je een stoïcijn? - ‘Waardevolle gids’
Danny Mullenders
Dit artikel over 'Hoe word je een stoïcijn?' bespreekt hoe stoïcijnse filosofen niet alleen accepteerden dat de dood onvermijdelijk is, maar ook vonden dat een goed leven alleen mogelijk is zonder doodsangst. Marcus Aurelius schreef: 'Je kunt op elk moment sterven. Laat dat de leidraad zijn voor hoe je leeft.'
Psychologische dimensies van sterfelijkheid
Hoe we omgaan met het besef van onze sterfelijkheid heeft grote invloed op ons psychisch welzijn. Terwijl ontkenning tot existentiële angst kan leiden, kan acceptatie van onze eindigheid ons helpen bewuster te leven en weloverwogen keuzes te maken.
Irvin D. Yalom
Dicht bij het einde, terug naar het begin
In 'Dicht bij het einde, terug naar het begin' reflecteert psychiater Irvin D. Yalom op zijn eigen sterfelijkheid. Vanuit zijn ervaring als therapeut en nu als ouder wordende man deelt hij hoe het aanvaarden van onze eindigheid ons kan helpen dieper te leven en rijkere relaties op te bouwen.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
Als één van de meest invloedrijke psychiaters ter wereld heeft Irvin D. Yalom baanbrekend werk verricht op het gebied van existentiële psychotherapie. Zijn werk over doodsangst heeft talloze therapeuten en patiënten geholpen om de confrontatie met sterfelijkheid om te zetten in een dieper en rijker leven.
Sterfelijkheid als bron van zingeving
Paradoxaal genoeg kan het besef van onze sterfelijkheid ons helpen om een zinvoller leven te leiden. Juist doordat we beseffen dat onze tijd beperkt is, worden we gedwongen om na te denken over wat werkelijk belangrijk voor ons is.
Manfred Kets de Vries
Quo Vadis?
In 'Quo Vadis?' onderzoekt Manfred Kets de Vries hoe onze confrontatie met sterfelijkheid ons dwingt tot zingeving. Hij stelt dat we, juist vanwege de zekerheid van de dood, op zoek gaan naar betekenis in ons leven en toont hoe dit besef ons kan helpen om bewustere keuzes te maken.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
Quo Vadis? - ‘Dwingt reflectie af bij de lezer’
Elmas Duduk
Dit artikel over 'Quo Vadis?' laat zien hoe Kets de Vries betoogt dat juist onze sterfelijkheid ons aanzet tot het zoeken naar de zin van het leven. De vergankelijkheid maakt het leven een zoetzure ervaring, maar wie zich bewust is van zijn sterfelijkheid, is ook bewuster bezig met wezenlijke zaken.
SPOTLIGHT: Manfred Kets de Vries
Als hoogleraar Leiderschap aan INSEAD combineert Manfred Kets de Vries inzichten uit management, psychoanalyse en filosofie. Hij is bekend om zijn vermogen om existentiële vragen over sterfelijkheid en zingeving te verbinden met praktische levenslessen en leiderschap.
Meer over Manfred Kets de Vries
Moderne levenskunst
In onze moderne maatschappij, die vaak gericht is op productiviteit en efficiëntie, is weinig ruimte voor reflectie op onze sterfelijkheid. Toch bieden verschillende denkers praktische handvatten om dit besef juist te integreren in onze dagelijkse levenskunst.
Oliver Burkeman
4000 weken
De titel '4000 weken' verwijst naar de gemiddelde levensduur van een mens. Oliver Burkeman laat zien hoe onze pogingen om alles uit het leven te halen vaak contraproductief werken. Hij pleit voor een andere benadering: door te accepteren dat we eindig zijn, kunnen we bewuster kiezen waar we onze kostbare tijd aan besteden.
Boek bekijken
Vandaag voor 21:00 besteld, morgen in huis
4000 weken
Stop met het nastreven van productiviteit als doel op zich. Ons leven is eindig (ongeveer 4000 weken) en we kunnen nooit alles doen wat we willen. Juist door deze beperking te accepteren en bewust te kiezen waar we onze tijd aan besteden, kunnen we een betekenisvoller leven leiden.
Mark Manson
De edele kunst van not giving a f*ck
In 'De edele kunst van not giving a f*ck' identificeert Mark Manson het nadenken over je eigen sterfelijkheid als een van de vijf belangrijkste waarden. Door te beseffen dat we allemaal eindig zijn, kunnen we ons focussen op wat werkelijk belangrijk is en ophouden met ons druk maken over triviale zaken.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
Zingeving in een seculiere tijd
Nu religie voor velen geen antwoord meer biedt op existentiële vragen, zoeken mensen andere bronnen van zingeving. Tegelijk zien we nieuwe vormen van ontkenning van de dood, zoals het transhumanisme dat gelooft in technologische overwinning van sterfelijkheid.
Rens Bod
Waarom ben ik hier?
Rens Bod onderzoekt in 'Waarom ben ik hier?' hoe mensen omgaan met het bewustzijn van hun eigen sterfelijkheid. Hij presenteert een indrukwekkend overzicht van 180 zingevingsvormen waarmee mensen door de geschiedenis heen betekenis hebben gegeven aan hun eindige bestaan.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
Waarom ben ik hier? - ‘Bundel voorbeelden die kan inspireren’
Nico Jong
Dit artikel over 'Waarom ben ik hier?' beschrijft hoe Rens Bod wereldwijd onderzoek deed naar verschillende vormen van zingeving. Hoewel de manieren waarop mensen betekenis geven aan hun leven verschillen, speelt de confrontatie met sterfelijkheid in vrijwel alle culturen een centrale rol in het zingevingsproces.
De mensmachine - 'Terecht met prijzen overladen'
Hans van der Loo
Dit artikel over 'De mensmachine' beschrijft hoe het transhumanisme probeert de dood te overwinnen met technologie. O'Connell laat zien hoe deze beweging, populair in Silicon Valley, eigenlijk een nieuwe vorm van religie is - met als heilsbelofte niet de hemel, maar technologische onsterfelijkheid.
Praktische aspecten van het levenseinde
Naast filosofische en psychologische benaderingen van sterfelijkheid, zijn er ook praktische vragen rond het levenseinde. Wanneer is het 'genoeg geweest'? Welke keuzes hebben we aan het einde van ons leven? En hoe bereiden we onszelf en onze naasten voor?
Uiteindelijk
Hanneke Tinor-Centi
Dit artikel over het boek 'Uiteindelijk' bespreekt de praktische aspecten rond het levenseinde. Het geeft antwoord op vragen over wilsverklaringen, hospices, euthanasie en de laatstewilpil, en is bedoeld voor iedereen die zich wil bezinnen op het laatste stuk van zijn leven.
Hoe overleef ik mijn dood?
Hanneke Tinor-Centi
In 'Hoe overleef ik mijn dood?' verkent Korine van Veldhuijsen vragen over de zingeving rond het levenseinde. Via gesprekken met geestelijken en professionals uit verschillende levensbeschouwingen onderzoekt ze hoe de laatste levensfase, ondanks het lijden, nog betekenis kan toevoegen aan een mensenleven.
Sterfelijkheid en verbinding
Een van de diepste inzichten over sterfelijkheid is misschien wel dat het ons bewust maakt van onze verbondenheid met anderen. Juist omdat we weten dat we eindig zijn, worden relaties en betekenisvolle contacten zo belangrijk.
Fokke Obbema
De zin van het leven
Na zijn hartaanval interviewde Fokke Obbema veertig mensen over de zin van het leven. In 'De zin van het leven' laat hij zien hoe zijn confrontatie met sterfelijkheid hem bewuster maakte van wat werkelijk belangrijk is: niet carrière of status, maar verbinding met anderen en leven in het hier en nu.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
De zin van het leven
Na een bijna-doodervaring besefte Obbema dat niet succes of status, maar verbinding met anderen het leven zinvol maakt. Zijn interviews met veertig mensen bevestigden dit: juist wanneer we onze sterfelijkheid onder ogen zien, worden we ons bewust van het belang van authentieke relaties.
Conclusie: De kunst van het eindig zijn
Sterfelijkheid is niet slechts een biologisch feit, maar een existentiële realiteit die ons hele leven doordringt. De manier waarop we ons verhouden tot onze eindigheid bepaalt in grote mate hoe we leven. Door onze sterfelijkheid te accepteren kunnen we paradoxaal genoeg vrijer en betekenisvoller leven. Het besef dat onze tijd beperkt is, helpt ons te focussen op wat werkelijk belangrijk is: authentieke verbindingen, persoonlijke groei en het nalaten van een positieve impact, hoe bescheiden ook.
Zoals vele denkers en schrijvers in deze selectie laten zien, is de kunst van het eindig zijn niet het ontkennen of negeren van onze sterfelijkheid, maar juist het integreren van dit besef in ons dagelijks leven - niet als bron van angst, maar als bron van wijsheid en betekenis.
