Over Paul Bovend'Eert
Prof.mr. P.P.T. Bovend'Eert is hoogleraar staatsrecht aan de Faculteit der Rechtsgeleerdheid van de Radboud Universiteit Nijmegen. Zijn specialisaties zijn Nederlands en Amerikaans staatsrecht.
Paul Bovend'Eert
Prof.mr. P.P.T. Bovend'Eert is hoogleraar staatsrecht aan de Faculteit der Rechtsgeleerdheid van de Radboud Universiteit Nijmegen.
Meer over de auteurs
Paul Bovend'Eert,
Henk Kummeling
Het Nederlandse parlement
Paperback Nederlands 2024 13e druk 9789013164916Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
Samenvatting
Dit is de enige wetenschappelijke uitgave die u een compleet overzicht biedt van de manier waarop het Nederlandse Parlement functioneert. U krijgt een gedetailleerde beschrijving van de organisatie, bevoegdheden en de werkwijze van de Tweede Kamer en de Eerste Kamer van de Staten-Generaal met veel voorbeelden uit de parlementaire praktijk. De laatste staatsrechtelijke en politieke ontwikkelingen zijn hierin verwerkt.
Het Nederlandse Parlement is een onmisbare leidraad voor een ieder die zich verdiept in politiek, parlementaire geschiedenis en staatsrecht. Dit standaardwerk, waarvan de eerste druk verscheen in 1958, behandelt uitgebreid de plaats van het parlement in het staatsbestel, de onderlinge verhouding tussen de Tweede Kamer en Eerste Kamer in het tweekamerstelsel, het kiesstelsel en de verkiezingen, de organisatie en werkwijze van de Kamers, de procedure van totstandkoming van wetgeving, de inhoud en omvang van de ministeriële verantwoordelijkheid en de inlichtingenplichten voor ministers, de verhouding tussen regering en parlement (vertrouwensregel), het gecompliceerde proces van kabinetsvorming en de ontbinding van het parlement. De focus ligt op een systematische en toegankelijke beschrijving van de gang van zaken in het parlement in al zijn aspecten, waarbij staatsrechtelijke aspecten van het functioneren van de Staten-Generaal in het bijzonder worden belicht. De behandeling van de deelonderwerpen wordt geïllustreerd met talrijke voorbeelden uit de parlementaire geschiedenis.
Deze dertiende druk is een geheel herziene druk. Zowel in de Tweede Kamer als in de Eerste Kamer is de afgelopen jaren een compleet nieuw reglement van orde vastgesteld. De nieuwe bepalingen betreffende de werkwijze van het parlement zijn in deze geheel herziene nieuwe druk integraal verwerkt. Veel aandacht is daarnaast uitgegaan naar een aantal actuele ontwikkelingen in het parlement, zoals de vaststelling en handhaving van gedragscodes voor Kamerleden (politieke integriteit), recente ontwikkelingen in het tweekamerstelsel, veranderingen in de reikwijdte van inlichtingenplichten voor bewindslieden (‘nieuwe bestuurscultuur’), en de activiteiten in de Tweede Kamer om de uitoefening van haar parlementaire functies door een nieuwe aanpak te versterken. Ook recente ontwikkelingen in de verhouding regering-parlement en in het proces van kabinetsvorming hebben in deze nieuwe druk veel aandacht gekregen. Het een en ander heeft ertoe geleid dat een aanzienlijk deel van de hoofdstukken in deze nieuwe druk is herschreven.
Bestemd én geschikt voor professionals, werkzaam in de sfeer van het parlement en de regering, alsmede voor studenten in de rechten, politieke geschiedenis, bestuurskunde en politicologie.
Specificaties
ISBN13:9789013164916
Taal:Nederlands
Bindwijze:paperback
Aantal pagina's:792
Uitgever:Wolters Kluwer
Druk:13
Verschijningsdatum:18-3-2024
Hoofdrubriek:Juridisch
Lezersrecensies
Wees de eerste die een lezersrecensie schrijft!
Over Henk Kummeling
Prof.mr. H.R.B.M. Kummeling is hoogleraar staatsrecht en vergelijkend staatsrecht aan de Universiteit Utrecht.
Inhoudsopgave
Woord vooraf V
Afkortingen XIII
1 Inleiding
1.1 Democratie en vertegenwoordiging 1
1.2 Het parlement in het staatsbestel 17
1.3 De rechtsbronnen 24
1.4 Het parlement, de rechter en de rechtspraak 35
1.5 Functies van het parlement 42
2 Tweekamerstelsel
2.1 Tweekamerstelsels in het algemeen 47
2.2 Historische ontwikkeling Nederlandse tweekamerstelsel 50
2.3 Onderlinge verhouding Tweede Kamer, Eerste Kamer en kabinet 56
2.4 Heroverweging door de Eerste Kamer 64
2.5 Politieke botsingen met de Eerste Kamer en mogelijke verklaringen 77
2.6 Beoordeling tweekamerstelsel; veranderingen noodzakelijk 85
2.7 Verenigde Vergadering 94
3 Samenstelling van de Staten-Generaal
3.1 Inleiding 101
3.2 Algemene aspecten van het kiesrecht 101
3.3 Het kiesstelsel voor de Tweede Kamer 110
3.4 Het kiesstelsel voor de Eerste Kamer 122
3.5 Verkiezingsstrijd, kiezers en gekozenen 127
4 De Kamerleden
4.1 Inleiding 141
4.2 Begin en einde van het Kamerlidmaatschap 142
4.3 Onverenigbare functies 161
4.4 Zelfstandigheid van Kamerleden ten opzichte van hun politieke partij 170
4.5 Kamerleden en Kamerfracties 176
4.6 De parlementaire immuniteit 192
4.7 De parlementaire ordehandhaving 200
4.8 De financiële positie van de Kamerleden 215
4.9 Kamerlid en ambtsmisdrijven 223
4.10 Integriteitsregels voor Kamerleden 231
5 De organisatie van de Staten-Generaal
5.1 Inleiding 253
5.2 De Kamers 253
5.3 De Kamervoorzitters 257
5.4 De ondervoorzitters 268
5.5 Het Presidium, het College van fractievoorzitters en het College van voorzitter en ondervoorzitters 270
5.6 De commissies 274
5.7 De Griffier en zijn medewerkers 288
5.8 De raming van de uitgaven 293
6 Bevoegdheden inzake wetgeving
6.1 Inleiding 297
6.2 Het wetsbegrip 297
6.3 De wetsprocedure in hoofdlijnen 301
6.4 Gebreken in de wetgeving 307
6.5 Kamerinitiatief 315
6.6 Recht van amendement 323
6.7 Voorbereidend onderzoek van wetsvoorstellen 328
6.8 Plenaire behandeling van wetsvoorstellen 335
6.9 Rijkswetgeving 343
6.10 Grondwetgeving 348
6.11 Wetgevingsreferendum 354
6.12 Versterking van de positie van het parlement in de wetsprocedure 358
7 Bevoegdheden inzake controle van de regering
7.1 Inleiding 371
7.2 Ministeriële verantwoordelijkheid en inlichtingenplicht 372
7.3 Omvang van de ministeriële verantwoordelijkheid 389
7.4 Parlementaire controle door interpellaties, debatten en Overleggen 430
7.5 Vragenrecht 437
7.6 Begrotingsrecht 444
7.7 Moties 464
7.8 Buitenlands en Europees beleid, en de inzet van de krijgsmacht 476
8 Overige bevoegdheden
8.1 Inleiding 499
8.2 Recht van onderzoek (enquête) 499
8.3 Onderzoek van klachten; verzoekschriften 517
8.4 Benoemingen 522
8.5 Bevoegdheden ten aanzien van het koningschap 528
8.6 Parlement en adviescolleges 532
9 De werking van het parlementaire stelsel in Nederland
9.1 Inleiding 539
9.2 De vestiging van het parlementaire stelsel. De vertrouwensregel 540
9.3 De werking van het parlementaire stelsel in de praktijk 552
9.4 Monisme of dualisme 564
9.5 Kamerontbinding 569
9.6 De kabinetsformatie 586
9.7 Aftreden van kabinetten ter gelegenheid van verkiezingen 587
9.8 Begin van de kabinetsformatie 590
9.9 Informateur of formateur en de aard van zijn opdracht 594
9.10 Het overleg met de fracties 601
9.11 Afronding van de formatie 607
9.12 De staatssecretarissen 610
9.13 De Eerste Kamer en de kabinetsformatie 612
9.14 Lange duur van kabinetsformaties 615
9.15 Enkele staatsrechtelijke aspecten van de kabinetsformatie 619
9.16 De presentatie van het kabinet in het parlement 624
9.17 Soorten van kabinetten 626
9.18 Stabiliteit van kabinetten 629
10 De werkzaamheden
10.1 Wanneer de Kamers vergaderen 633
10.2 Regeling van werkzaamheden 636
10.3 Afhandeling ingekomen stukken 641
11 De werkwijze van Kamercommissies
11.1 Inleiding 643
11.2 Vormen van overleg in commissies 644
11.3 Bevoegdheden van Kamercommissies ten aanzien van hun werkwijze 647
11.4 Versterking van het commissiestelsel 650
12 De werkwijze van de plenaire vergadering
12.1 Het quorum 653
12.2 Het voeren van het woord 660
12.3 De interrupties 665
12.4 De eerste, tweede en verdere spreektermijnen 667
12.5 De beperking van de spreektijd 669
12.6 De aard van de redevoeringen 677
12.7 Knelpunten en verbeteringen in de werkwijze van de plenaire vergadering 681
12.8 Sluiting en heropening van de beraadslaging. Stemverklaringen 685
12.9 De stemmingen 689
12.10 Besluiten, waarvoor een versterkte meerderheid is vereist 698
13 Parlement en openbaarheid
13.1 Openbaarheid van de beraadslagingen 701
13.2 De Handelingen 705
13.2 Parlementaire pers en overige media 711
Zakenregister 717
Personenregister 737
Afkortingen XIII
1 Inleiding
1.1 Democratie en vertegenwoordiging 1
1.2 Het parlement in het staatsbestel 17
1.3 De rechtsbronnen 24
1.4 Het parlement, de rechter en de rechtspraak 35
1.5 Functies van het parlement 42
2 Tweekamerstelsel
2.1 Tweekamerstelsels in het algemeen 47
2.2 Historische ontwikkeling Nederlandse tweekamerstelsel 50
2.3 Onderlinge verhouding Tweede Kamer, Eerste Kamer en kabinet 56
2.4 Heroverweging door de Eerste Kamer 64
2.5 Politieke botsingen met de Eerste Kamer en mogelijke verklaringen 77
2.6 Beoordeling tweekamerstelsel; veranderingen noodzakelijk 85
2.7 Verenigde Vergadering 94
3 Samenstelling van de Staten-Generaal
3.1 Inleiding 101
3.2 Algemene aspecten van het kiesrecht 101
3.3 Het kiesstelsel voor de Tweede Kamer 110
3.4 Het kiesstelsel voor de Eerste Kamer 122
3.5 Verkiezingsstrijd, kiezers en gekozenen 127
4 De Kamerleden
4.1 Inleiding 141
4.2 Begin en einde van het Kamerlidmaatschap 142
4.3 Onverenigbare functies 161
4.4 Zelfstandigheid van Kamerleden ten opzichte van hun politieke partij 170
4.5 Kamerleden en Kamerfracties 176
4.6 De parlementaire immuniteit 192
4.7 De parlementaire ordehandhaving 200
4.8 De financiële positie van de Kamerleden 215
4.9 Kamerlid en ambtsmisdrijven 223
4.10 Integriteitsregels voor Kamerleden 231
5 De organisatie van de Staten-Generaal
5.1 Inleiding 253
5.2 De Kamers 253
5.3 De Kamervoorzitters 257
5.4 De ondervoorzitters 268
5.5 Het Presidium, het College van fractievoorzitters en het College van voorzitter en ondervoorzitters 270
5.6 De commissies 274
5.7 De Griffier en zijn medewerkers 288
5.8 De raming van de uitgaven 293
6 Bevoegdheden inzake wetgeving
6.1 Inleiding 297
6.2 Het wetsbegrip 297
6.3 De wetsprocedure in hoofdlijnen 301
6.4 Gebreken in de wetgeving 307
6.5 Kamerinitiatief 315
6.6 Recht van amendement 323
6.7 Voorbereidend onderzoek van wetsvoorstellen 328
6.8 Plenaire behandeling van wetsvoorstellen 335
6.9 Rijkswetgeving 343
6.10 Grondwetgeving 348
6.11 Wetgevingsreferendum 354
6.12 Versterking van de positie van het parlement in de wetsprocedure 358
7 Bevoegdheden inzake controle van de regering
7.1 Inleiding 371
7.2 Ministeriële verantwoordelijkheid en inlichtingenplicht 372
7.3 Omvang van de ministeriële verantwoordelijkheid 389
7.4 Parlementaire controle door interpellaties, debatten en Overleggen 430
7.5 Vragenrecht 437
7.6 Begrotingsrecht 444
7.7 Moties 464
7.8 Buitenlands en Europees beleid, en de inzet van de krijgsmacht 476
8 Overige bevoegdheden
8.1 Inleiding 499
8.2 Recht van onderzoek (enquête) 499
8.3 Onderzoek van klachten; verzoekschriften 517
8.4 Benoemingen 522
8.5 Bevoegdheden ten aanzien van het koningschap 528
8.6 Parlement en adviescolleges 532
9 De werking van het parlementaire stelsel in Nederland
9.1 Inleiding 539
9.2 De vestiging van het parlementaire stelsel. De vertrouwensregel 540
9.3 De werking van het parlementaire stelsel in de praktijk 552
9.4 Monisme of dualisme 564
9.5 Kamerontbinding 569
9.6 De kabinetsformatie 586
9.7 Aftreden van kabinetten ter gelegenheid van verkiezingen 587
9.8 Begin van de kabinetsformatie 590
9.9 Informateur of formateur en de aard van zijn opdracht 594
9.10 Het overleg met de fracties 601
9.11 Afronding van de formatie 607
9.12 De staatssecretarissen 610
9.13 De Eerste Kamer en de kabinetsformatie 612
9.14 Lange duur van kabinetsformaties 615
9.15 Enkele staatsrechtelijke aspecten van de kabinetsformatie 619
9.16 De presentatie van het kabinet in het parlement 624
9.17 Soorten van kabinetten 626
9.18 Stabiliteit van kabinetten 629
10 De werkzaamheden
10.1 Wanneer de Kamers vergaderen 633
10.2 Regeling van werkzaamheden 636
10.3 Afhandeling ingekomen stukken 641
11 De werkwijze van Kamercommissies
11.1 Inleiding 643
11.2 Vormen van overleg in commissies 644
11.3 Bevoegdheden van Kamercommissies ten aanzien van hun werkwijze 647
11.4 Versterking van het commissiestelsel 650
12 De werkwijze van de plenaire vergadering
12.1 Het quorum 653
12.2 Het voeren van het woord 660
12.3 De interrupties 665
12.4 De eerste, tweede en verdere spreektermijnen 667
12.5 De beperking van de spreektijd 669
12.6 De aard van de redevoeringen 677
12.7 Knelpunten en verbeteringen in de werkwijze van de plenaire vergadering 681
12.8 Sluiting en heropening van de beraadslaging. Stemverklaringen 685
12.9 De stemmingen 689
12.10 Besluiten, waarvoor een versterkte meerderheid is vereist 698
13 Parlement en openbaarheid
13.1 Openbaarheid van de beraadslagingen 701
13.2 De Handelingen 705
13.2 Parlementaire pers en overige media 711
Zakenregister 717
Personenregister 737
Rubrieken
- advisering
- algemeen management
- coaching en trainen
- communicatie en media
- economie
- financieel management
- inkoop en logistiek
- internet en social media
- it-management / ict
- juridisch
- leiderschap
- marketing
- mens en maatschappij
- non-profit
- ondernemen
- organisatiekunde
- personal finance
- personeelsmanagement
- persoonlijke effectiviteit
- projectmanagement
- psychologie
- reclame en verkoop
- strategisch management
- verandermanagement
- werk en loopbaan
