Over Peter Essers
Prof.dr. P.H.J. Essers is hoogleraar belastingrecht aan de Universiteit Tilburg.
Peter Essers
Prof.dr. P.H.J. Essers is hoogleraar belastingrecht aan de Universiteit Tilburg.
Meer over Peter EssersE-book
Peter Essers
De Starbuckszaak en haar dilemma's
E-book Epub met watermerkbeveiliging Nederlands 2020 1e druk 9789013158373Direct te downloaden
Samenvatting
Deze uitgave ontleedt de recente Starbuckszaak, een zaak die tal van vragen en dilemma’s oproept die van belang zijn voor de toekomst van het nationale en internationale belastingrecht. Deze multidisciplinaire beschouwing biedt uitleg en wijst naar mogelijke oplossingsrichtingen.
In de Starbuckszaak beschuldigde de Europese Commissie Nederland ervan illegale staatssteun te hebben verleend aan Starbucks. Dit door het geven van een ruling over interne verrekenprijzen voor onder andere het gebruik van het intellectueel eigendomsrecht van het Starbucksconcept, waaronder het unieke Starbucksprocedé voor het branden van koffiebonen.
De auteur van De Starbuckszaak en haar dilemma’s buigt zich over vele vragen en dilemma’s die van belang zijn voor de toekomst van het nationale en internationale belastingrecht. De uitgave neemt een uniek perspectief in op het snijvlak tussen fiscaal recht, economie en politiek. Niet alleen vindt u deze dilemma’s toegelicht aan de hand van een heldere uitleg van de Starbuckszaak, ook worden er gemotiveerde aanzetten gedaan voor mogelijke oplossingsrichtingen. Daarnaast komen de ethische aspecten van belastingplanning aan bod.
Belastingrecht en EU-staatssteunregels
Deze uitgave mag niet in uw collectie ontbreken wanneer u geïnteresseerd bent in de interactie tussen belastingrecht en EU-staatssteunregels. In het bijzonder op het terrein van transfer pricing en immateriële activa, waaronder Intellectual Property. Ook de rollen van IAS/IFRS en van rulings komen hierbij aan bod. Er wordt niet enkel teruggeblikt op de relevante ontwikkelingen op dit vlak, maar ook wordt gekeken naar de nieuwste ontwikkelingen als het herziene rulingbeleid, ATAD en BEPS 2.0.
De auteur levert met deze titel een brede beschouwing op een spraakmakende zaak. De materie spreekt hiermee een breed lezerspubliek aan, waaronder belastingadviseurs en -inspecteurs, fiscale beleidsmakers, transfer pricing specialisten, financieel journalisten, wetenschappers en studenten.
Specificaties
ISBN13:9789013158373
Taal:Nederlands
Bindwijze:e-book
Beveiliging:watermerk
Bestandsformaat:epub
Aantal pagina's:208
Uitgever:Wolters Kluwer
Druk:1
Verschijningsdatum:19-5-2020
Hoofdrubriek:Juridisch
ISSN:
Jongbloed:Belastingrecht algemeen
Lezersrecensies
Wees de eerste die een lezersrecensie schrijft!
Inhoudsopgave
Voorwoord / V
Afkortingenlijst / XIII
HOOFDSTUK I Inleiding / 1
HOOFDSTUK II De Starbuckszaak / 5
II.1 Inleiding / 5
II.2 Het Starbucksconcern / 6
II.3 Controverse omtrent de APA in Nederland / 12
II.4 Staatssteunactie door de Europese Commissie / 13
II.5 Reacties uit Nederland / 18
II.6 Afloop Starbuckszaak / 19
HOOFDSTUK III De rulingpraktijk en tax planning / 21
III.1 Inleiding / 21
III.2 De totstandkoming en varianten van rulings / 22
III.2.1 Achtergrond van de rulingpraktijk / 23
III.2.2 De huidige APA/ATR-praktijk / 24
III.2.3 Het verzoek, strijd met de goede trouw en fiscale grensverkenning / 24
III.3 Het beleid ten tijde van het sluiten van de APA met SMBV / 26
III.4 De Nederlandse APA/ATR-praktijk onder vuur / 28
III.4.1 Herziening van de rulingpraktijk / 29
III.4.2 De geheimhoudingsplicht en uitwisseling van informatie / 31
III.5 Analyse en conclusies / 32
III.6 Is de huidige rulingpraktijk houdbaar? / 34
HOOFDSTUK IV Commerciële versus fiscale jaarwinstbepaling / 37
IV.1 Inleiding / 37
IV.2 Verhouding tussen commerciële en fiscale jaarwinstbepaling / 38
IV.2.1 Nederland / 38
IV.2.2 Duitsland / 40
IV.3 C(C)CTB / 41
IV.4 Activering en waardering van de voorraad / 42
IV.4.1 Goed koopmansgebruik / 43
IV.4.2 IAS/IFRS / 45
IV.4.3 Voorraden in de C(C)CTB / 45
IV.5 Afwegingen en aanbevelingen / 46
IV.5.1 Afhankelijkheid van de commerciële winstbepaling / 46
IV.5.2 Principle- tegenover rule-based systeem / 47
IV.5.3 Eigendom en waardering van de voorraad bij SMBV / 48
IV.6 Conclusie / 49
HOOFDSTUK V Transfer pricing-analyse: CUP versus TNMM / 51
V.1 Inleiding / 51
V.2 De Starbuckszaak / 51
V.3 Ratio transfer pricing / 52
V.4 At arm’s length-beginsel en de OESO-richtlijnen / 52
V.4.1 De zelfstandigheidsfictie: een vergelijkbaarheidsanalyse / 53
V.5 Verrekenprijsmethoden / 57
V.5.1 TNMM / 57
V.5.2 CUP-methode / 59
V.5.3 Hiërarchie verrekenprijsmethoden / 60
V.6 Transfer pricing bij SMBV en de dilemma’s die dit oproept / 61
V.6.1 Groene koffiebonen uit Zwitserland / 62
V.6.2 Royaltybetalingen aan Alki LP / 63
V.6.3 Welke dilemma’s roept dit op? / 64
V.6.3.1 De hoogte van de royaltybetalingen en de positie van de groene koffiebonen / 67
V.7 Oplossingsrichtingen / 68
V.7.1 BEPS-actieplan / 68
V.7.2 C(C)CTB / 70
V.8 Conclusies / 72
HOOFDSTUK VI Vaste inrichting versus dochtervennootschap / 75
VI.1 Inleiding / 75
VI.2 De verstorende invloed van rechtsvormdiscriminatie in het internationale belastingrecht / 76
VI.2.1 Algemeen / 76
VI.2.2 Oplossingsrichtingen / 81
VI.2.2.1 Oplossingen uitgaande van het independent entity model / 81
VI.2.2.2 Oplossingen uitgaande van het dependent entity model / 83
VI.3 Conclusies en aanbevelingen / 87
HOOFDSTUK VII Staatssteun en transfer pricing-rulings / 89
VII.1 Historische ontwikkeling en ratio staatssteunregels / 89
VII.1.1 Algemeen / 89
VII.1.2 Enkele feiten in de Starbuckszaak uitgelicht / 90
VII.1.3 Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie / 91
VII.1.4 Historische ontwikkeling staatssteunregels / 91
VII.1.5 Staatssteunregels versus soevereiniteit / 95
VII.2 Elementen staatssteun / 96
VII.2.1 Algemeen / 96
VII.2.2 Onderneming en economische activiteit / 97
VII.2.3 Overdracht van staatsmiddelen / 98
VII.2.3.1 Staatsmiddelen / 99
VII.2.3.2 Toerekenbaarheid / 99
VII.2.4 Selectief voordeel / 100
VII.2.4.1 Materiële selectiviteit / 101
VII.2.4.2 Regionale selectiviteit / 101
VII.2.5 Handelsverkeer ongunstig beïnvloeden / 101
VII.2.6 Notificatieplicht / 102
VII.3 Referentiestelsel bij toetsing selectief voordeel / 103
VII.3.1 Algemeen / 103
VII.3.2 Twee- en driestappentoets HvJ EU / 103
VII.3.3 Referentiestelsels en zakelijkheidsbeginsel in andere spraakmakende zaken / 105
VII.3.3.1 Starbuckszaak / 105
VII.3.3.2 Amazonzaak / 108
VII.3.3.3 Fiatzaak / 109
VII.3.3.4 Applezaak / 110
VII.3.4 Hoe moet het referentiekader worden bepaald? / 111
VII.3.5 Validiteit tweestappenbenadering / 113
VII.3.6 Vergelijkbaarheid niet-gelieerde onafhankelijke ondernemingen en geïntegreerde groepsondernemingen met betrekking tot het selectiviteitscriterium / 114
VII.4 Zakelijkheidsbeginsel / 115
VII.4.1 Interpretatie zakelijkheidsbeginsel / 115
VII.4.2 In hoeverre wordt het OESO-zakelijkheidsbeginsel door de Europese Commissie correct toegepast? / 117
VII.4.2.1 Allocatie van functies, activa en risico’s / 117
VII.4.2.2 Verrekenprijsmethode / 118
VII.4.3 Bewoordingen Commissie in haar besluiten met betrekking tot ‘zakelijkheid’ / 120
VII.4.3.1 Applezaak / 120
VII.4.3.2 Fiat- en Starbuckszaken / 121
VII.4.3.3 Huhtamäkizaak / 122
VII.5 Aanpak Nederlandse en Luxemburgse fiscus / 124
VII.5.1 Aanpak van de Belastingdienst in de Starbuckszaak / 124
VII.5.2 Aanpak Luxemburgse belastingdienst in Fiatzaak / 125
VII.6 Nadere analyse zakelijkheidsbeginsel / 126
VII.6.1 Visie Commissie met betrekking tot zakelijke verrekenprijzen / 126
VII.6.2 Zakelijkheid; instrument en/of beginsel? / 128
VII.6.3 Bewijslast bij Commissie / 131
VII.7 Discussiepunten / 132
VII.7.1 Onduidelijkheden staatssteunregels / 132
VII.7.1.1 Referentiestelsel (zakelijkheidsbeginsel) / 132
VII.7.1.2 Discriminatie (selectiviteitsvereiste) / 132
VII.7.1.3 Bevoegdheidsverdeling / 133
VII.7.1.4 Andere moeilijkheden / 133
VII.7.1.5 Geen rechtsgrond voor samensmelten discriminatietoets art. 107 lid 1 VWEU en het zakelijkheidsbeginsel / 134
VII.8 Oplossingsrichtingen / 137
VII.8.1 Referentiestelsel (zakelijkheidsbeginsel) / 137
VII.8.2 Duidelijkheid over een eventueel Europeesrechtelijk zakelijkheidsbeginsel / 138
VII.8.3 Vergroten transparantie rulings / 139
VII.8.4 Uitwisseling van informatie over rulings / 139
VII.8.5 Two-sided approach / 140
HOOFDSTUK VIII Fiscale ethiek: wat is fair? / 141
VIII.1 Inleiding / 141
VIII.2 Hoe ethisch is tax planning? / 142
VIII.2.1 Tax planning: het gevolg van regeldruk / 142
VIII.2.2 De rol van Nederland / 144
VIII.3 Drie visies op compliance / 146
VIII.3.1 Het legaliteitsbeginsel / 146
VIII.3.2 De letter van de wet / 146
VIII.3.3 Van doel en strekking naar de geest van de wet / 148
VIII.3.4 Fair share-gedachte / 149
VIII.3.5 De duale rol van de politiek / 150
VIII.4 De rol van de belastingrechter: het leerstuk fraus legis / 152
VIII.4.1 Juridisch kader van fraus legis / 152
VIII.4.2 Fraus legis als oplossing? / 154
VIII.5 Transparantie als begin van een oplossing / 156
VIII.5.1 Transparante belastingheffing / 156
VIII.5.2 Rulings openbaar maken? / 158
VIII.5.3 Rol Nederlandse corporate governance code / 159
VIII.5.4 Opkomst Corporate Social Responsibility / 160
VIII.6 Handvatten voor de praktijk / 162
VIII.6.1 De wetgever / 162
VIII.6.2 De belastingrechter / 162
VIII.6.3 De belastingplichtige / 163
VIII.7 Conclusies en aanbevelingen / 163
HOOFDSTUK IX De nieuwe ontwikkelingen / 165
IX.1 Algemeen / 165
IX.2 De hervorming van de rulingpraktijk / 166
IX.3 Directe belastingen op Europees niveau / 167
IX.3.1 ATAD1 / 167
IX.3.2 ATAD2 / 169
IX.3.3 C(C)CTB / 171
IX.4 BEPS / 173
IX.4.1 BEPS 1.0 / 173
IX.4.2 BEPS 2.0 / 173
IX.5 De gevolgen van de US Tax Reform voor de CV/BV-structuur / 176
IX.6 Conclusie / 178
HOOFDSTUK X Conclusies / 179
X.1 Het Nederlandse rulingbeleid / 179
X.2 Onderscheid commerciële en fiscale balans / 181
X.3 Transfer pricing / 182
X.4 Invloed van de rechtsvormkeuze (dochter of vaste inrichting) / 184
X.5 Transfer pricing en staatssteun / 185
X.6 Ethische aspecten / 188
X.7 Epiloog / 189
Afkortingenlijst / XIII
HOOFDSTUK I Inleiding / 1
HOOFDSTUK II De Starbuckszaak / 5
II.1 Inleiding / 5
II.2 Het Starbucksconcern / 6
II.3 Controverse omtrent de APA in Nederland / 12
II.4 Staatssteunactie door de Europese Commissie / 13
II.5 Reacties uit Nederland / 18
II.6 Afloop Starbuckszaak / 19
HOOFDSTUK III De rulingpraktijk en tax planning / 21
III.1 Inleiding / 21
III.2 De totstandkoming en varianten van rulings / 22
III.2.1 Achtergrond van de rulingpraktijk / 23
III.2.2 De huidige APA/ATR-praktijk / 24
III.2.3 Het verzoek, strijd met de goede trouw en fiscale grensverkenning / 24
III.3 Het beleid ten tijde van het sluiten van de APA met SMBV / 26
III.4 De Nederlandse APA/ATR-praktijk onder vuur / 28
III.4.1 Herziening van de rulingpraktijk / 29
III.4.2 De geheimhoudingsplicht en uitwisseling van informatie / 31
III.5 Analyse en conclusies / 32
III.6 Is de huidige rulingpraktijk houdbaar? / 34
HOOFDSTUK IV Commerciële versus fiscale jaarwinstbepaling / 37
IV.1 Inleiding / 37
IV.2 Verhouding tussen commerciële en fiscale jaarwinstbepaling / 38
IV.2.1 Nederland / 38
IV.2.2 Duitsland / 40
IV.3 C(C)CTB / 41
IV.4 Activering en waardering van de voorraad / 42
IV.4.1 Goed koopmansgebruik / 43
IV.4.2 IAS/IFRS / 45
IV.4.3 Voorraden in de C(C)CTB / 45
IV.5 Afwegingen en aanbevelingen / 46
IV.5.1 Afhankelijkheid van de commerciële winstbepaling / 46
IV.5.2 Principle- tegenover rule-based systeem / 47
IV.5.3 Eigendom en waardering van de voorraad bij SMBV / 48
IV.6 Conclusie / 49
HOOFDSTUK V Transfer pricing-analyse: CUP versus TNMM / 51
V.1 Inleiding / 51
V.2 De Starbuckszaak / 51
V.3 Ratio transfer pricing / 52
V.4 At arm’s length-beginsel en de OESO-richtlijnen / 52
V.4.1 De zelfstandigheidsfictie: een vergelijkbaarheidsanalyse / 53
V.5 Verrekenprijsmethoden / 57
V.5.1 TNMM / 57
V.5.2 CUP-methode / 59
V.5.3 Hiërarchie verrekenprijsmethoden / 60
V.6 Transfer pricing bij SMBV en de dilemma’s die dit oproept / 61
V.6.1 Groene koffiebonen uit Zwitserland / 62
V.6.2 Royaltybetalingen aan Alki LP / 63
V.6.3 Welke dilemma’s roept dit op? / 64
V.6.3.1 De hoogte van de royaltybetalingen en de positie van de groene koffiebonen / 67
V.7 Oplossingsrichtingen / 68
V.7.1 BEPS-actieplan / 68
V.7.2 C(C)CTB / 70
V.8 Conclusies / 72
HOOFDSTUK VI Vaste inrichting versus dochtervennootschap / 75
VI.1 Inleiding / 75
VI.2 De verstorende invloed van rechtsvormdiscriminatie in het internationale belastingrecht / 76
VI.2.1 Algemeen / 76
VI.2.2 Oplossingsrichtingen / 81
VI.2.2.1 Oplossingen uitgaande van het independent entity model / 81
VI.2.2.2 Oplossingen uitgaande van het dependent entity model / 83
VI.3 Conclusies en aanbevelingen / 87
HOOFDSTUK VII Staatssteun en transfer pricing-rulings / 89
VII.1 Historische ontwikkeling en ratio staatssteunregels / 89
VII.1.1 Algemeen / 89
VII.1.2 Enkele feiten in de Starbuckszaak uitgelicht / 90
VII.1.3 Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie / 91
VII.1.4 Historische ontwikkeling staatssteunregels / 91
VII.1.5 Staatssteunregels versus soevereiniteit / 95
VII.2 Elementen staatssteun / 96
VII.2.1 Algemeen / 96
VII.2.2 Onderneming en economische activiteit / 97
VII.2.3 Overdracht van staatsmiddelen / 98
VII.2.3.1 Staatsmiddelen / 99
VII.2.3.2 Toerekenbaarheid / 99
VII.2.4 Selectief voordeel / 100
VII.2.4.1 Materiële selectiviteit / 101
VII.2.4.2 Regionale selectiviteit / 101
VII.2.5 Handelsverkeer ongunstig beïnvloeden / 101
VII.2.6 Notificatieplicht / 102
VII.3 Referentiestelsel bij toetsing selectief voordeel / 103
VII.3.1 Algemeen / 103
VII.3.2 Twee- en driestappentoets HvJ EU / 103
VII.3.3 Referentiestelsels en zakelijkheidsbeginsel in andere spraakmakende zaken / 105
VII.3.3.1 Starbuckszaak / 105
VII.3.3.2 Amazonzaak / 108
VII.3.3.3 Fiatzaak / 109
VII.3.3.4 Applezaak / 110
VII.3.4 Hoe moet het referentiekader worden bepaald? / 111
VII.3.5 Validiteit tweestappenbenadering / 113
VII.3.6 Vergelijkbaarheid niet-gelieerde onafhankelijke ondernemingen en geïntegreerde groepsondernemingen met betrekking tot het selectiviteitscriterium / 114
VII.4 Zakelijkheidsbeginsel / 115
VII.4.1 Interpretatie zakelijkheidsbeginsel / 115
VII.4.2 In hoeverre wordt het OESO-zakelijkheidsbeginsel door de Europese Commissie correct toegepast? / 117
VII.4.2.1 Allocatie van functies, activa en risico’s / 117
VII.4.2.2 Verrekenprijsmethode / 118
VII.4.3 Bewoordingen Commissie in haar besluiten met betrekking tot ‘zakelijkheid’ / 120
VII.4.3.1 Applezaak / 120
VII.4.3.2 Fiat- en Starbuckszaken / 121
VII.4.3.3 Huhtamäkizaak / 122
VII.5 Aanpak Nederlandse en Luxemburgse fiscus / 124
VII.5.1 Aanpak van de Belastingdienst in de Starbuckszaak / 124
VII.5.2 Aanpak Luxemburgse belastingdienst in Fiatzaak / 125
VII.6 Nadere analyse zakelijkheidsbeginsel / 126
VII.6.1 Visie Commissie met betrekking tot zakelijke verrekenprijzen / 126
VII.6.2 Zakelijkheid; instrument en/of beginsel? / 128
VII.6.3 Bewijslast bij Commissie / 131
VII.7 Discussiepunten / 132
VII.7.1 Onduidelijkheden staatssteunregels / 132
VII.7.1.1 Referentiestelsel (zakelijkheidsbeginsel) / 132
VII.7.1.2 Discriminatie (selectiviteitsvereiste) / 132
VII.7.1.3 Bevoegdheidsverdeling / 133
VII.7.1.4 Andere moeilijkheden / 133
VII.7.1.5 Geen rechtsgrond voor samensmelten discriminatietoets art. 107 lid 1 VWEU en het zakelijkheidsbeginsel / 134
VII.8 Oplossingsrichtingen / 137
VII.8.1 Referentiestelsel (zakelijkheidsbeginsel) / 137
VII.8.2 Duidelijkheid over een eventueel Europeesrechtelijk zakelijkheidsbeginsel / 138
VII.8.3 Vergroten transparantie rulings / 139
VII.8.4 Uitwisseling van informatie over rulings / 139
VII.8.5 Two-sided approach / 140
HOOFDSTUK VIII Fiscale ethiek: wat is fair? / 141
VIII.1 Inleiding / 141
VIII.2 Hoe ethisch is tax planning? / 142
VIII.2.1 Tax planning: het gevolg van regeldruk / 142
VIII.2.2 De rol van Nederland / 144
VIII.3 Drie visies op compliance / 146
VIII.3.1 Het legaliteitsbeginsel / 146
VIII.3.2 De letter van de wet / 146
VIII.3.3 Van doel en strekking naar de geest van de wet / 148
VIII.3.4 Fair share-gedachte / 149
VIII.3.5 De duale rol van de politiek / 150
VIII.4 De rol van de belastingrechter: het leerstuk fraus legis / 152
VIII.4.1 Juridisch kader van fraus legis / 152
VIII.4.2 Fraus legis als oplossing? / 154
VIII.5 Transparantie als begin van een oplossing / 156
VIII.5.1 Transparante belastingheffing / 156
VIII.5.2 Rulings openbaar maken? / 158
VIII.5.3 Rol Nederlandse corporate governance code / 159
VIII.5.4 Opkomst Corporate Social Responsibility / 160
VIII.6 Handvatten voor de praktijk / 162
VIII.6.1 De wetgever / 162
VIII.6.2 De belastingrechter / 162
VIII.6.3 De belastingplichtige / 163
VIII.7 Conclusies en aanbevelingen / 163
HOOFDSTUK IX De nieuwe ontwikkelingen / 165
IX.1 Algemeen / 165
IX.2 De hervorming van de rulingpraktijk / 166
IX.3 Directe belastingen op Europees niveau / 167
IX.3.1 ATAD1 / 167
IX.3.2 ATAD2 / 169
IX.3.3 C(C)CTB / 171
IX.4 BEPS / 173
IX.4.1 BEPS 1.0 / 173
IX.4.2 BEPS 2.0 / 173
IX.5 De gevolgen van de US Tax Reform voor de CV/BV-structuur / 176
IX.6 Conclusie / 178
HOOFDSTUK X Conclusies / 179
X.1 Het Nederlandse rulingbeleid / 179
X.2 Onderscheid commerciële en fiscale balans / 181
X.3 Transfer pricing / 182
X.4 Invloed van de rechtsvormkeuze (dochter of vaste inrichting) / 184
X.5 Transfer pricing en staatssteun / 185
X.6 Ethische aspecten / 188
X.7 Epiloog / 189
Rubrieken
- advisering
- algemeen management
- coaching en trainen
- communicatie en media
- economie
- financieel management
- inkoop en logistiek
- internet en social media
- it-management / ict
- juridisch
- leiderschap
- marketing
- mens en maatschappij
- non-profit
- ondernemen
- organisatiekunde
- personal finance
- personeelsmanagement
- persoonlijke effectiviteit
- projectmanagement
- psychologie
- reclame en verkoop
- strategisch management
- verandermanagement
- werk en loopbaan
