Verburg: Geciteerd en besproken
Liber Amicorum prof. mr. L.G. Verburg
Gebonden Nederlands 2021 1e druk 9789013163896Samenvatting
In dit liber amoricum worden diverse academische artikelen en bevindingen van Leonard Verburg uitgebreid geciteerd en besproken. Verburg neemt in september afscheid als hoogleraar sociaal recht aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. Hij was redactielid (later voorzitter) van het tijdschrift ArbeidsRecht, promoveerde aan de UvA en is raadsheer-plaatsvervanger bij het Gerechtshof ’s-Gravenhage en voorzitter van het Levenbach-Instituut.
Tijdens zijn loopbaan aan de Radboud Universiteit heeft Leonard Verburg vanuit verschillende perspectieven het arbeidsrecht bestudeerd en geanalyseerd. Hij schreef over het arbeidsrecht met oog voor het ondernemingsrecht, algemeen vermogensrecht, staatsrecht (grondrechten), faillissementsrecht en de laatste jaren steeds vaker het Europees recht. Verburg schepte hiermee orde in een wirwar van regels en maakte de verbindingen tussen rechtsgebieden zichtbaar.
Verburg uitte de laatste jaren steeds vaker zijn ongenoegen over het feit dat wetenschappers elkaar nog maar zo weinig lezen. Hieruit ontstond het idee voor dit liber. In Verburg: geciteerd en besproken worden diverse academische artikelen en bevindingen door zijn promovendi, vrienden uit het arbeidsrecht en vrienden uit zijn studentenstad Nijmegen uitgebreid besproken en ter discussie gesteld.
Hoewel Verburg schrijft over kwesties en problemen die aan meerdere rechtsgebieden raken, hanteert hij het arbeidsrecht steevast als uitgangspunt en staat in zijn artikelen altijd een arbeidsrechtelijk thema centraal. Desondanks hebben de diverse auteurs een aanknopingspunt gevonden in de veelzijdige literatuurlijst en vormde het ontbreken van een bepaald onderwerp voor een enkeling juist aanleiding voor nader onderzoek. De bijdragen bevestigen één voor één dat een ander perspectief tot nieuwe inzichten leidt en zetten.
Verburg: geciteerd en besproken is van grote waarde voor iedereen met interesse in de werkzaamheden en academische artikelen van Leonard Verburg en tevens voor alle geïnteresseerden in het arbeidsrecht.
Specificaties
Lezersrecensies
Inhoudsopgave
Woord vooraf VII
Inleiding XIX
Deel I: Promovendi
Toerekening revisited? 3
Joost van Mierlo
1. Inleiding 3
2. De Ondernemingskamer en mede-ondernemerschap 3
3. De Hoge Raad en mede-ondernemerschap 5
4. Toerekening 7
5. De worsteling 11
6. Slot 13
Driehoeksrelaties en de totstandkoming van een overeenkomst: time for a change? 15
Femke Laagland
1. Inleiding 15
2. Het algemeen vermogensrecht: reikwijdte en toepassing van Haviltex 16
3. Het arbeidsrecht: totstandkoming van de overeenkomst als voorvraag 19
4. Time for a change? 23
4.1 De constructie van payrolling 24
4.2 De constructie van de management-BV 28
5. Afscheid van Leonard 30
Een ‘Blick vom Gipfel des Zauberbergs’ op de invloed van het EU-Handvest op het Nederlandse arbeidsrecht 33
Miriam Kullmann
1. Inleiding 33
2. De ‘meetlat’ 34
3. De kritische beoordeling 35
4. Afsluiting 41
Over Verburg, Europese invloeden en overgang van onderneming 43
Imke Lintsen
1. Inleiding 43
2. De relevantie van het arbeids- of kapitaalintensieve karakter van de onderneming 43
3. Grafe-arrest: de waarde van bussen overschat? 47
4. De wijze waarop Grafe de praktijk zal beïnvloeden 49
5. Tot slot 52
Werken met netwerkeffecten 53
Jorn Kloostra
1. Inleiding 53
2. Netwerkeffecten 54
3. De gevolgen van netwerkeffecten: winner takes all? 56
4. Verbod op misbruik van economische afhankelijkheid 60
5. Afronding 63
Werkgeverschap, macht en het Hof van Justitie 65
Matthijs van Schadewijk
1. Inleiding 65
2. Over het zich als werkgever en werknemer verbonden hebben 67
3. AFMB 69
3.1 Oordeel HvJ 69
3.2 De betekenis van de partijbedoeling 70
3.3 Verbinding versus kwalificatie 73
4. Afsluiting 75
Deel II: Vrienden uit het arbeidsrecht
Handel(sketens) en arbeidsrecht 79
Paul van der Heijden
1. Grensgebied 79
2. Fatsoenlijk werk 79
3. Governance Gap 80
4. Internationale handelsverdragen 82
5. Handel en mensenrechten 85
6. Combinatie-regelgeving en -handhaving 86
7. Werk aan de winkel 87
Wetgevingsscenario’s voor de faillissementsdoorstart 89
Willem Bouwens
1. Inleiding 89
2. Smallsteps 90
3. Het eerste scenario 92
4. Het tweede scenario 96
5. Het derde scenario 99
6. Verdere beperking van de gevolgen van toepasselijkheid van de Richtlijn 100
7. Tot slot 103
Wandelen langs de verantwoordelijkheden van de werkgever 105
Evert Verhulp
1. Inleiding 105
2. Welke taken zijn ‘des werkgevers’? De ondergeschiktheid van de werknemer. 107
3. Op pad langs de preventieve toetsing en de loondoorbetaling 110
4. En het wordt donker, dus snel terug. 113
Stakingen netjes verbeeld 115
Filip Dorssemont
1. Inleiding 115
2. Collectieve arbeidsconflicten verbeeld: een proeve tot iconografie 118
3. Collectieve acties verbeeld, een Europees fenomeen 120
3.1 Oorzaken van staking 120
3.2 De deliberatie van het ordewoord 123
3.3 Miserie als gevolg van stakingen, maar voor wie? 126
3.4 (S)leuren met doeken, voor wie en voor hoe lang nog? 129
4. Besluit 131
Doorwerking van het algemeen vermogensrecht in het arbeidsrecht: het is wat het is, en zo is het 139
Ruben Houweling & Cees Loonstra
1. Inleiding 139
2. Doorwerking: cumulatie, alternativiteit en exclusiviteit 142
3. Een tendens van verprivatisering? 146
4. Nieuwe tendensen? 148
5. Conclusie 152
Vrijheid van ondernemerschap en de preventieve ontslagtoets 153
Frans Pennings
1. Inleiding 153
2. Vrijheid van ondernemerschap 154
2.1 Algemeen 154
2.2 Het Alemo Herron-arrest 154
2.3 Het AGET Iraklis-arrest 156
3. De analyse van Verburg 159
4. De rol van het beginsel van vrij ondernemerschap 161
5. Tot slot 163
De beëindigingsovereenkomst: bedenktermijn en wilsgebreken 165
Gerrard Boot
1. De bedenktermijn in de Wwz 165
1.1 Gevolgen van het invoeren van de bedenktermijn 166
2. Ontslag met wederzijds goedvinden: stagnatie of toename 167
2.1 HSI 2007 167
2.2 Panteia 2012 168
2.3 SEO 2017 169
2.4 SEO 2020 169
3. Veroorzaakt de bedenkmogelijkheid problemen? 171
4. Beëindigingsovereenkomst en wilsgebreken 172
De Hoge Raad gaat bij artikel 27 WOR recht op het verkeerde doel af 175
Guus Heerma van Voss
1. Inleiding 175
2. De oorsprong van het instemmingsrecht 176
3. De afbakening van het instemmingsrecht 179
4. De jurisprudentie van de Hoge Raad 181
5. De maatschappelijke betekenis van het instemmingsrecht 186
De preventieve toetsing van ontslagen: van carcinoom tot strijd met de vrijheid van vestiging en ondernemerschap? 189
Vivian Bij de Vaate
1. Inleiding 189
2. Het BBA-carcinoom 190
2.1 Hoe moe(s)t het dan wel volgens Verburg? 192
2.2 Van Kos¸er Kaya tot Wwz 192
3. Preventieve toetsing a-grond en de vrijheid van vestiging en ondernemerschap 194
3.1 AGET/Iraklis 194
3.2 Oordeel Verburg 196
3.3 Eigen visie 197
4. Afsluiting 201
De scharnierpunten van identiteitsbehoud 203
Zef Even
1. Inleiding 203
2. Enkele observaties van Leonard ten aanzien van het behoud van identiteit 204
3. De ontwikkelingen van het HvJ ten aanzien van genoemde observaties 206
3.1 Consistentie van het HvJ (…) 206
3.2 met toevoeging van een variant (…) 208
3.3 en onverkorte ruimhartigheid bij de bepaling van wat een onderneming is (…) 209
3.4 met gevoel voor de (groeps-)context van de zaak (….) 210
3.5 alsook behoud van maatwerk bij de bepaling van de aard van de onderneming (…) 211
3.6 hetgeen in de praktijk tot onverkort lastig inschatbare situaties leidt 212
4. Tot slot 213
Maatschappelijk verantwoord ondernemen als kernwaarde voor de vrijheid van ondernemerschap 215
Beryl ter Haar
1. Inleiding 215
2. Arbeidsrecht en ondernemingsrecht 215
3. Medezeggenschap 217
4. Transnational Company Agreements 221
5. Reorganisatie en overgang van onderneming 222
6. Vrijheid van onderneming 224
Deel III: Vrienden uit Nijmegen
De ontwikkeling van het arbeidsrecht na de bevrijding (1945-1950) 229
Corjo Jansen
1. Inleiding 229
2. Arbeidsrecht in de oorlogsjaren 231
3. De ‘geleide economie’ 233
4. ‘Nieuwe’ ideeën over arbeidsverhoudingen en arbeidsrecht kort na de bevrijding 236
5. De overheidsbemoeienis met het sociale recht 241
6. Afsluitende opmerkingen 244
Waar werelden elkaar raken: de arbeidsovereenkomst en vastgoedtransacties 247
Steven Bartels
1. Inleiding 247
2. Eenzijdige wijzigingsbevoegdheid 247
3. Incorporatiebeding 251
4. Schriftelijkheid 252
5. Slotsom 254
Immanuel Kant en onrechtmatige vormen van arbeid 255
Thomas Mertens & Piet Hein van Kempen
1. Inleiding 255
2. Arbeid als mensenrecht 255
3. Kant en slavernij 258
4. Tussenbeschouwing: strafbaarstelling van mensenhandel 261
5. Arbeid als vorm van eigendom 263
6. Uitgesloten vormen van arbeid bij Kant 265
7. Tussenbeschouwing: seksuele dienstverlening 266
8. Slotopmerkingen 269
De ondernemingsraad en het Instituut Mijnbouwschade Groningen 271
Bas Kortmann
1. Vooraf 271
2. Gaswinning in Groningen 272
3. Afhandeling van aansprakelijkheid langs bestuursrechtelijke weg 273
4. De positie van de ondernemingsraad 276
5. Tot besluit 279
Een aanvaardbaar acquis? 281
Claartje Bulten
1. Inleiding 281
2. De visie van Leonard 282
3. Ondernemingsrecht versus… 283
4. …arbeidsrecht 287
5. Uitleiding 289
De beëindiging van arbeidsovereenkomsten in grensoverschrijdende faillissementen 291
Ben Schuijling & Michael Veder
1. Inleiding 291
2. Arbeidsovereenkomsten in de Insolventieverordening 292
3. Beëindiging van arbeidsovereenkomsten door de curator 295
3.1 Wie mag arbeidsovereenkomsten beëindigen? 295
3.2 Hoofdinsolventieprocedures en territoriaal werkende (secundaire) insolventieprocedures 297
3.3 In acht te nemen vereisten en gevolgen van beëindiging 300
3.4 “Lokale” goedkeuring 303
4. Behandeling van de uit de (beëindiging van) arbeidsovereenkomsten voortvloeiende vorderingen 305
4.1 Inpassing van door buitenlands recht beheerste vorderingen 305
4.2 Een voorbeeld uit de praktijk 308
5. Tot slot 315
Op weg naar het nieuwe pensioen: maar niet zonder Medezeggenschap 317
Mark Heemskerk
1. Inleiding en probleemstelling 317
2. Toekomstige pensioenopbouw wijzigen vóór 1 januari 2024 317
2.1 Alleen premie-overeenkomsten toegestaan vanaf 2024 317
2.2 Overgangsrecht voor verzekerde regelingen 318
3. Wijziging opgebouwd pensioen 319
3.1 Opgebouwd pensioen bij pensioenfonds omzetten naar premieovereenkomst 319
3.2 Individueel bezwaarrecht omzetting opgebouwd pensioen verdwijnt 319
3.3 Transitieplan werkgever/sociale partner 320
3.4 Pensioenuitvoerder moet implementatieplan sturen aan DNB op 1 juli 2024 320
4. OR bij ondernemersbesluiten, VO bij pensioenfondsbesluiten 321
4.1 Besluiten van het pensioenfonds: adviesrecht verantwoordingsorgaan 321
4.2 Instemmingsrecht OR pensioenbesluiten ondernemer 321
5. Instemmingstraject wijziging pensioen door ondernemer 322
5.1 Instemmingsrecht OR bij wijziging pensioenovereenkomst 322
5.2 Instemmingsrecht OR wijziging uitvoeringsovereenkomst 323
5.3 Instemmingsrecht bij verzoek waardeoverdracht opgebouwd pensioen? 323
5.4 Gevolgen niet instemmen OR voor de transitie 324
5.4.1 Nietigheidsberoep OR 324
5.4.2 Vervangende toestemming van de kantonrechter 325
6. Adviesrecht verantwoordingsorgaan bij voorgenomen besluit pensioenfonds 326
6.1 Verantwoordingsorgaan of belanghebbendenorgaan bij pensioenfondsen 326
6.2 De positie van het verantwoordingsorgaan binnen pensioenfondsen 326
6.3 Adviesrecht van het verantwoordingsorgaan 327
6.3.1 Geen adviesrecht over pensioenreglement, korting en opdrachtaanvaarding 328
6.4 Adviesrechten verantwoordingsorgaan tijdens de transitie 329
6.4.1 Voorgenomen besluit tot collectieve waardeoverdracht (invaarbesluit) 329
6.4.2 Adviesrecht uitvoeringsovereenkomst en uitvoeringsreglement 330
6.4.3 Adviesrecht overbruggingsplan 331
6.5 Uitbreiding informatierecht verantwoordingsorgaan tijdens transitie 331
7. Het beroepsrecht bij de Ondernemingskamer 332
7.1 Beroepsgronden 332
7.2 Was het besluit van het pensioenfonds onredelijk? 332
7.3 Beroepstermijn acht weken en geen opschortende werking tijdens beroepstermijn 333
8. Conclusie 334
9. Tot slot 335
Wat is de ondernemingsraad? 337
Gerard van Solinge
1. Een zekere lenigheid 337
2. Wat is een rechtspersoon? 337
3. Volgens de wet is de ondernemingsraad geen rechtspersoon 339
4. Rechtspersoonlijke trekjes van de ondernemingsraad 340
4.1 Organisatieregels in reglement 340
4.2 Wel kostenbudget; geen eigen vermogen 340
4.3 Bevoegdheid tot contracteren 342
5. Hoe zien de rechtspraak en de literatuur de ondernemingsraad? 343
6. De procesbevoegdheid van de ondernemingsraad 346
6.1 Procesbevoegdheid op grond van de WOR 346
6.2 Procesbevoegdheid buiten de WOR 346
6.3 Procesbevoegdheid op basis van een expliciete wetsbepaling 348
6.4 Procesbevoegdheid als belanghebbende op basis van een wetsbepaling 349
7. Is de ondernemingsraad een orgaan? 353
7.1 Wat is een orgaan? 353
7.2 Bevoegdheden van de ondernemingsraad in het kader van Boek 2 BW 354
7.3 Toepasselijkheid van artikel 2:8 BW 356
8. Tot slot 358
Crises en conflictenrecht 359
Rick Verhagen & Sanne van Dongen
1. Inleiding 359
2. Voorrangsregels: lex fori, lex causae en derde landen 360
3. Voorrangsregels van derde landen: van art. 7 lid 1 EVO naar art. 9 lid 3 Rome I 363
4. Het arrest Nikiforidis 365
5. Materieelrechtelijke behandeling buitenlandse voorrangsregels 368
6. Slotbeschouwing 370
Medezeggenschap bij de verpanding van aandelen op naam 373
Tom Hutten & Ben Schuijling
1. Inleiding 373
2. Het pandrecht op aandelen 374
2.1 Algemeen 374
2.2 Stemrecht 375
3. Overdracht van de zeggenschap 376
3.1 Algemeen 376
3.2 Overdracht van de zeggenschap over de onderneming of een onderdeel daarvan 377
3.3 Door de ondernemer voorgenomen besluit 379
3.4 Schending van het adviesrecht 380
4. Medezeggenschap bij vestiging 381
4.1 Algemeen 381
4.2 Beperkt overdraagbare aandelen met toekenning van het stemrecht 382
4.3 Vrij overdraagbare aandelen met toekenning van stemrecht 384
4.4 Aandelenverpanding zonder toekenning van stemrecht 386
5. Medezeggenschap bij executie 388
5.1 Algemeen 388
5.2 Executie van het pandrecht 388
6. Tot besluit 390
Rubrieken
- advisering
- algemeen management
- coaching en trainen
- communicatie en media
- economie
- financieel management
- inkoop en logistiek
- internet en social media
- it-management / ict
- juridisch
- leiderschap
- marketing
- mens en maatschappij
- non-profit
- ondernemen
- organisatiekunde
- personal finance
- personeelsmanagement
- persoonlijke effectiviteit
- projectmanagement
- psychologie
- reclame en verkoop
- strategisch management
- verandermanagement
- werk en loopbaan