M.G.W. den Boer,
I.M.N.M. van Kemenade,
J.A.J. Leijtens,
E.R. Muller,
M.A.H. van der Woude
e.a.
Marechaussee
Studies over de werkwijze en organisatie van de Koninklijke Marechaussee
Paperback Nederlands 2022 1e druk 9789013169782Op voorraad | Op werkdagen voor 21:00 besteld, volgende dag in huis
Samenvatting
Deze titel geeft inzicht in de wetenschappelijke en praktijkgerichte kennis die bestaat over de organisatie en het functioneren van de Marechaussee. De bundel bestaat uit 24 hoofdstukken, geschreven door bekende experts die hun kennis op gestructureerde wijze samenbrengen. Zowel de taken als bevoegdheden van de Koninklijke Marechaussee komen aan de orde.
De Koninklijke Marechaussee verricht belangrijke taken in de Nederlandse democratische rechtsstaat. De Marechaussee is een gendarmeriekorps, ofwel een militaire dienst die ook politietaken uitvoert. Daarmee vormt de Marechaussee een cruciaal onderdeel van zowel het politiebestel als van de krijgsmacht. De eisen die aan de Marechaussee gesteld worden veranderen regelmatig. Marechaussee. Studies over de werkwijze en organisatie van de Koninklijke Marechaussee bundelt de wetenschappelijke en praktijkgerichte kennis die bestaat over de organisatie en het functioneren van de Marechaussee. De titel is een deel in de serie Handboeken Veiligheid, waarin inmiddels 24 delen zijn verschenen.
De bundel is samengesteld uit 24 hoofdstukken die een breed scala beslaan over taken, bevoegdheden en ontwikkelingen van de organisatie van de Koninklijke Marechaussee. De auteurs van de hoofdstukken zijn experts die hun ervaring, inzicht en kennis op gestructureerde wijze hebben beschreven. De titel dient hierdoor als een interdisciplinair leer- en handboek waarbij primair wordt gekeken naar de Nederlandse Koninklijke Marechaussee. Uiteraard komen internationale en vergelijkende aspecten ook aan de orde.
De Koninklijke Marechaussee vormt een belangrijke schakel in het Nederlandse en internationale veiligheidsbestel. Als organisatie is zij minder bekend bij het brede publiek. Deze titel vult de leemtes in onze kennis, vooral als het gaat om de rol die de Koninklijke Marechaussee speelt bij het grenstoezicht, het stelsel bewaken en beveiligen, de opsporing en de handhaving van de openbare orde, zowel in het Koninkrijk der Nederlanden als daarbuiten. Deze bundel past daarom naadloos in de reeks uitgaven over politie, veiligheid, terrorisme, defensie en het veteranenbeleid.
'Marechaussee. Studies over de werkwijze en organisatie van de Koninklijke Marechaussee' is bedoeld voor alle medewerkers van de Koninklijke Marechaussee en de cadetten die aan de Defensieacademie hun opleiding volgen. Daarnaast is de bundel uitermate geschikt voor alle andere veiligheidsprofessionals evenals studenten die veiligheidsstudies, politiestudies, defensiewetenschappen of crisisbeheersing volgen aan universiteiten, hogescholen en praktijkgerichte leeromgevingen. De titel is ook een bron van informatie voor alle onderzoekers, promovendi en Masterstudenten die zich willen verdiepen in de materie van deze militaire politieorganisatie.
Specificaties
ISBN13:9789013169782
Taal:Nederlands
Bindwijze:paperback
Aantal pagina's:472
Uitgever:Wolters Kluwer
Druk:1
Verschijningsdatum:26-10-2022
Hoofdrubriek:Juridisch
ISSN:
Jongbloed:Politieorganisatie
Serie:Handboeken Veiligheid
Lezersrecensies
Wees de eerste die een lezersrecensie schrijft!
Inhoudsopgave
Inleiding Handboek Marechaussee 15
Deel I: Organisatie, bestuur en juridisch raamwerk van de Koninklijke
Marechaussee 19
1 Adaptatie en continuïteit: Schoksgewijze ontwikkeling van de marechaussee gedurende twee eeuwen 21
J. Smeets en H. Hovens
1.1 Inleiding 21
1.2 Van oprichting, contractie, stagnatie (1814-1880) 21
1.3 De arbeidersbeweging als katalysator voor uitbreiding (1880-1914) 25
1.4 De Eerste Wereldoorlog (1914-1918) 29
1.5 Het interbellum 31
1.6 Oorlog en bezetting (1940-1945) 34
1.7 De jaren in de woestijn (1945-1988) 37
1.8 Drie decennia van snelle aanpassing (1989-2020) 40
1.9 Epiloog 43
2 Sturing door de staat: Over de relatie van de Koninklijke Marechaussee met haar gezagsdragers 51
M.J. de Weger en G.J. van der Windt
2.1 Inleiding 51
2.2 De huidige situatie 52
2.3 Vergelijking met krijgsmacht en politie 57
2.4 Historische ontwikkeling 58
2.5 Sturings- en organisatiemodellen 62
2.6 Besluitvorming over taken 64
2.7 Andere gendarmerieorganisaties 68
2.8 Afsluitend 70
3 Juridische grondslagen voor het optreden van de Koninklijke Marechaussee 75
M.D. Fink
3.1 Inleiding 75
3.2 Ontwikkeling van de politietaak KMar in de Politiewet 75
3.2.1 Wijziging Politiewet 76
3.2.2 Takenartikel Caribisch Nederland 78
3.3 Doel en reikwijdte artikel 4 Politiewet 2012 79
3.4 Samenwerking marechaussee en politie 82
3.4.1 Geografische en extraterritoriale reikwijdte taken KMar 83
3.5 De hoofdtaken van de marechaussee 84
3.5.1 Grenspolitietaken 84
3.5.2 Bewaken en beveiligen van objecten, personen en diensten 87
3.5.3 Internationale en militaire politie(zorg)taak 90
3.6 Afsluitend 91
4 Institutioneel kader Koninklijke Marechaussee 95
T.J. van Lit, E.R. Muller, C.N.J. Neisingh en D. van Putten
4.1 Inleiding 95
4.2 Nationale en internationale samenwerking 96
4.2.1 Nationale samenwerking 96
4.2.2 Samenwerking met internationale diensten 105
4.2.3 Analyse van het nationale en internationale netwerk van de KMar 109
4.3 Gezag, toezicht en verantwoording KMar 111
4.3.1 Gezag en beheer 111
4.3.2 Toezicht 112
4.3.3 Politieke verantwoording over de KMar 115
4.3.4 Analyse 117
4.4 Conclusie 119
Deel II: Taken en rollen van de Koninklijke Marechaussee 123
5 Intelligence vanuit het perspectief van de Koninklijke Marechaussee 125
J. Witte, C. Ewoldt, B. Hulsbosch en M. den Hengst
5.1 Inleiding 125
5.1.1 Algemeen 125
5.1.2 Positionering afdeling Intelligence binnen de Koninklijke Marechaussee 126
5.1.3 Onderscheid signalen, data, informatie, en intelligence 128
5.1.4 Leeswijzer 128
5.2 Intelligence toegepast in verschillende contexten 129
5.2.1 Intelligence toegepast in de militaire context 129
5.2.2 Intelligence toegepast in de context van de grenspolitietaak: het Common Integrated Risk Analysis Model (CIRAM) 132
5.2.3 Intelligence toegepast in de context van de opsporing 134
5.3 Intelligencecyclus 135
5.3.1 Stap 1 van de intelligencecyclus: initiatie 135
5.3.2 Stap 2 van de intelligencecyclus: verzamelen 135
5.3.3 Stap 3 van de intelligencecyclus: verwerken 137
5.3.4 Stap 4 van de intelligencecyclus: verspreiden 138
5.4 Kaders doorlopen intelligencecyclus 139
5.4.1 Kansen 140
5.4.2 Kaders 141
5.5 Een blik op de toekomst 142
5.6 Conclusie 143
6 De Koninklijke Marechaussee: Van oudsher ordehandhaver 147
T. van Ham, M. Rovers, J. Roede en T. Ellerman
6.1 Inleiding 147
6.2 Juridisch kader openbare ordehandhaving door de KMar 152
6.3 Grootschalige rellen: wetenschappelijke inzichten 155
6.4 Public order management: Theorie en praktijk 159
6.5 Tot slot 164
7 Opsporing marechaussee: Reflectie op kansen en uitdagingen 167
N. Kop, J. Wezemer en M. Oolbekkink
7.1 Inleiding 167
7.2 Rol en organisatie opsporing KMar 168
7.2.1 Opsporing algemeen 168
7.2.2 Juridisch kader en gezag 169
7.2.3 Organisatie van de opsporing 170
7.2.4 Sturing op de opsporing 174
7.2.5 Integrale samenwerking als speerpunt 175
7.3 Opsporing in de praktijk 177
7.3.1 Migratie 177
7.3.2 Opsporingstaak luchthavens 180
7.3.3 Samenwerking Caribisch gebied en internationaal 181
7.3.4 Inzet voor defensie: in Nederland en wereldwijd 183
7.4 Opsporing nu en toekomst 184
7.4.1 Tactische, Specialistische opsporing en opsporingsondersteuning 184
7.4.2 Diversiteit en innovatie binnen de opsporing 186
7.4.3 Ontwikkelingen vanuit politiek en samenleving 187
7.5 Tot slot 187
8 Informatie Gestuurd Optreden vanuit het perspectief van de
Koninklijke Marechaussee 193
E.J. de Waard, P.H.M. van Kuijk en J. Witte
8.1 Inleiding 193
8.2 Korte geschiedenis van het IGO-concept bij politie en krijgsmacht 194
8.3 De werking van IGO als algemeen sturingsprincipe 197
8.4 Het bereiken van gewenste effecten in een netwerk van nationale en internationale partners 205
8.5 De organisatorische uitdagingen van IGO 208
8.6 Slot 212
9 De uitoefening van de grenspolitietaak door de Koninklijke
Marechaussee 217
P. Wolf en M.A.H. van der Woude
9.1 Inleiding 217
9.2 De Europese context van grenspolitietaken 218
9.2.1 Randvoorwaarden voor een Europees gedeeld grensbeheer 219
9.2.2 Observaties 221
9.3 Geïntegreerd grensbeheer 222
9.4 De organisatie van grenspolitietaken bij de Koninklijke Marechaussee 228
9.4.1 Grenstoezicht 228
9.4.2 Toezicht aan de binnengrenzen 230
9.4.3 Dilemma’s voor de uitvoering 235
9.5 Informatie Gestuurd Optreden en Future Borders 237
9.5.1 Automatisering en informatisering 237
9.5.2 Grenscontroles in de toekomst 242
9.6 Ter afsluiting 244
10 De marechaussee in dienst van internationale vrede en veiligheid 247
H. Hovens en P. Neuteboom
10.1 Inleiding 247
10.2 De evolutie van de politiecomponent binnen crisisbeheersingsoperaties 248
10.3 Het politie-element, stabiliteitsoperaties en de veiligheidskloof 251
10.4 De marechaussee en politiemissies tot nu toe 255
10.5 De marechaussee en politiemissies: Heden en toekomst 261
10.6 Belemmering voor expeditionaire inzet 263
10.7 Tot slot 265
11 De Koninklijke Marechaussee-liaisonofficier als militair diplomaat 273
M. Grandia Mantas en M. Helgers
11.1 Introductie 273
11.2 Militaire diplomatie als capaciteit 275
11.3 Professionalisering militaire diplomatie 278
11.4 Militaire diplomatie in het informatiedomein 280
11.5 Taken en inzet LO-KMar 282
11.6 Casus hulpgoederen voor Ivoorkust 283
11.7 Casus inzet Nederlandse schepen voor operatie INDALO 284
11.8 Casus opsporing, aanhouding en uitlevering van een Nederlandse topcrimineel 286
11.9 Bevindingen casus over rol van KMar-LO als capaciteit voor militaire diplomatie 289
11.10 Conclusie 290
Deel III: Ethiek, cultuur en professionalisering van de Koninklijke
Marechaussee 293
12 Bijzondere eenheden Koninklijke Marechaussee 295
J. Timmer en J. van Horn
12.1 Inleiding 295
12.2 Gendarmerie en politie 296
12.3 Geschiedenis en hoofdtaken 298
12.3.1 Geschiedenis en ontwikkeling 298
12.3.2 Bevoegde gezaghebbenden en hoofdtaken 300
12.4 Bewaken & Beveiligen 301
12.4.1 Inleiding 301
12.4.2 Nationale taken binnen het stelsel van B&B 301
12.4.3 Ontwikkelingen binnen het stelsel B&B 302
12.4.4 Internationale taken op het gebied van B&B 303
12.5 Speciale interventies en arrestatie 304
12.5.1 Inleiding 304
12.5.2 Interventie 305
12.5.3 Arrestatie 307
12.6 Opsporingsondersteuning 310
12.7 Bijzondere opdrachten 310
12.8 Slot 313
13 Militaire politietaken: De marechaussee als combat gendarme 321
E. van Veenendaal en A.L. Judge-Heijboer
13.1 Inleiding 321
13.2 KMar in het militaire domein 322
13.2.1 Militaire politiefunctie van de KMar 323
13.2.2 Behoefte aan de militaire politiefunctie 325
13.2.3 MP-gap 325
13.3 De MP-ontwikkeling 326
13.3.1 De MP-taken van de KMar 328
13.4 Nederlands beleid 331
13.4.1 Algemeen militair beleid 331
13.4.2 Beleid m.b.t landoptreden 331
13.4.3 Militair politiebeleid 332
13.5 Doctrine 333
13.5.1 Doctrine Militaire Operaties 334
13.5.2 Doctrine MP-optreden 335
13.6 Militair Politie Operationeel Concept KMar 337
13.6.1 MP-optreden KMar 338
13.6.2 MP-toolbox 339
13.6.3 Provost Marshal Office 340
13.7 Conclusie 341
14 Integriteit binnen de Koninklijke Marechaussee 345
B.J. Rinsampessy en L. Heres
14.1 Introductie 345
14.2 Integriteit als ongrijpbaar fenomeen 346
14.3 Morele vraagstukken en integriteitsrisico’s bij de KMar 353
14.4 Het borgen en bewaken van integriteit 355
14.5 De integriteitsorganisatie van de KMar 358
14.6 Tot slot 366
15 Professionalisering en opleiding bij de Koninklijke Marechaussee: Een leven lang leren 373
E. de Waard en E. van Veenendaal
15.1 Introductie 373
15.2 Een leven lang leren 374
15.3 Het onderwijs- en kennisbeleid van de KMar in beweging 375
15.4 De opleidingsstelsels voor officieren, onderofficieren en manschappen 379
15.5 Een leven lang leren binnen de KMar onder de loep 386
15.6 Conclusie 393
16 Diversiteit, inclusie en leiderschap bij de Koninklijke Marechaussee 397
S. Çelik, A.M. Keijer en J.H. Blom
16.1 Inleiding 397
16.2 Kijkkader voor diversiteit en inclusie 399
16.3 Perspectieven op diversiteit 401
16.4 Inclusieve werkomgeving 405
16.5 Human Resource Management en leiderschap 407
Deel IV: De rol van de Koninklijke Marechaussee in de aanpak van onveiligheid 415
17 De Koninklijke Marechaussee en publiek-private crisissamenwerking in het veiligheidsdomein op Schiphol 417
E.E. van der Molen en P.L.J. Bos
17.1 Samenwerken in het veiligheidsdomein 417
17.2 De taken en verantwoordelijkheden van de KMar in relatie tot andere organisaties werkzaam op de luchthaven Schiphol 419
17.3 De andere spelers en hun rollen 420
17.3.1 Gezagdragers 420
17.3.2 Andere partijen 421
17.4 Rampen 426
17.5 Wijze van samenwerken, de veiligheidsketen en structuren 429
17.6 Structuren voor samenwerking op Schiphol 433
17.7 Aandachtspunten voor de KMar in publiek-private samenwerking 435
17.8 Aandachtspunten voor de KMar ten aanzien van PPS 439
17.9 Conclusie 441
18 De rol van de Koninklijke Marechaussee in de rechtsstaat 445
A. van Vark en M. Beuving
18.1 Introductie 445
18.2 Democratische rechtsstaat: definitie en trends 447
18.2.1 Definitie 447
18.2.2 Democratische rechtsstaat onder druk 448
18.3 Hybridisering van politie en krijgsmacht 450
18.4 Gendarmeries in een democratische rechtsstaat 453
18.5 De rol van de KMar in de rechtsstaat 455
18.5.1 Ontwikkelingen 455
18.5.2 Dilemma’s 458
18.6 Conclusie 462
19 De rol van de Koninklijke Marechaussee in de aanpak van terrorisme, gewelddadig extremisme en radicalisering 469
M.G.W. den Boer en M.M. Pannekoek
19.1 Inleiding 469
19.2 De aanpak van terrorisme en radicalisering door de KMar vanuit Europees perspectief 470
19.3 De rol van de KMar in de nationale aanpak van terrorisme en radicalisering 474
19.4 De uitvoering van de CTER-taak door de KMar binnen haar taakvelden 480
19.5 KMar als sensor, IGO en trends en ontwikkelingen binnen het dreigingsdomein 485
19.6 De internationale bijdrage van de KMar in het CTER-domein 490
19.7 Slotbeschouwing 493
20 Koninklijke Marechaussee als bestrijder van ondermijnende criminaliteit 499
M. Oolbekkink, J.A. Trompert en W. Slingerland
20.1 Inleiding 499
20.2 Aard, omvang en schade van ondermijnende criminaliteit 499
20.2.1 Ondermijning in Nederland 501
20.2.2 Effecten van ondermijnende criminaliteit 502
20.3 Wat doet de Nederlandse overheid tegen ondermijnende criminaliteit? 503
20.4 De rol van de KMar bij de beheersing van ondermijnende criminaliteit 505
20.4.1 Poortwachter op de grens en bij lucht- en zeehavens 506
20.4.2 Militaire politie voor een integere krijgsmacht 507
20.4.3 Partner in het stelsel Bewaken en Beveiligen 508
20.4.4 Nationale multidisciplinaire samenwerking 509
20.4.5 Zicht op ondermijning vergroten door het Strategisch Kenniscentrum (SKC) 510
20.5 De komende jaren 511
21 De marechaussee en het cyberdomein 515
B. van den Berg, E. Noordzij en M. Gerritsen
21.1 Cyberspace: de ruggengraat van de samenleving 515
21.2 Het cyberdomein: een veelheid van uitdagingen én kansen 516
21.3 Het digitale domein en de marechaussee 518
21.3.1 Handhaving 519
21.3.2 Opsporing 519
21.3.3 Inlichtingen 519
21.4 De werkzaamheden van de marechaussee in relatie tot het digitale domein 520
21.4.1 Digitale opsporing 520
21.4.2 Digitale Intelligence 523
21.5 Prevent, detect, respond, governance: acteren in het digitale domein 527
21.6 Prevent, detect, respond en governance binnen de Koninklijke Marechaussee: Een evaluatie 529
21.6.1 Handhaving: preventie met ruimte voor groei 530
21.6.2 Opsporingstaken: inzet op detectie en respons 530
21.6.3 Intelligence: inzet op preventie, maar ook op detectie en respons 531
21.6.4 Governance: het vergeten domein? 532
21.7 Tot besluit 533
22 De rol van de Koninklijke Marechaussee bij de aanpak van onveiligheid in het Koninkrijk der Nederlanden (Carib) 537
C. Ernstsen en Y. Burlet
22.1 Inleiding 537
22.2 Caribische deel van het Koninkrijk, een bewogen historie in een complexe regio 538
22.2.1 Historie als context voor het heden 538
22.2.2 Van kolonies tot de staatkundige vernieuwing op 10-10-10 539
22.2.3 Het Koninkrijk der Nederlanden in de Caribische regio 541
22.3 Ontwikkelingen sinds 10-10-10 542
22.3.1 Veiligheidssituatie 542
22.3.2 Landspakketten 543
22.4 Invloed van toekomstige bedreigingen op werkzaamheden KMar in Caribisch gebied 545
22.4.1 Georganiseerde misdaad en ondermijning ook in het Caribisch gebied een toenemend probleem 545
22.4.2 Irreguliere migratie en migratiecriminaliteit als ondermijning van de economie en veiligheid 547
22.5 De rol en taken van de KMar in het Caribische deel van het Koninkrijk 548
22.5.1 Militaire Politiezorg als een Koninkrijkaangelegenheid 549
22.5.2 De politietaken van de KMar in het Caribisch gebied 550
22.5.3 Bijstand 552
22.6 De rol van de KMar, nu en in de toekomst 555
22.6.1 Lokale samenwerking is de sleutel naar de toekomst 556
22.6.2 Regionale en internationale samenwerking – verstoren aan de voorkant 558
22.6.3 Informatiedeling als wapen tegen georganiseerde misdaad en ondermijning 559
22.6.4 Gegevensverstrekking 559
22.7 Tot slot 560
23 De Koninklijke Marechaussee en onveiligheid op het vliegveld en in de haven 565
E. Bervoets, J. Clayden en W. Woudstra
23.1 Inleiding 565
23.2 De marechaussee op de lucht- en zeehavens 566
23.3 Onveiligheid op lucht- en zeehavens: Thema’s en ontwikkelingen 573
23.4 Onveiligheid op lucht- en zeehavens: Feitelijke aanpak 582
23.5 Slot 585
24 Over de toekomst van de Koninklijke Marechaussee 589
M.G.W. den Boer, I. van Kemenade, J.A.J. Leijtens, E.R. Muller en J. Roede
24.1 Inleiding 589
24.2 Ontwikkelingen, trends, kansen en bedreigingen 591
24.3 De rol van de KMar in het veranderende veiligheidsdomein 594
24.4 Innovatie en technologie bij de KMar 600
24.5 De toekomst van de KMar 602
Auteurs 609
Trefwoordenregister 615
Serie Handboeken Veiligheid 627
Deel I: Organisatie, bestuur en juridisch raamwerk van de Koninklijke
Marechaussee 19
1 Adaptatie en continuïteit: Schoksgewijze ontwikkeling van de marechaussee gedurende twee eeuwen 21
J. Smeets en H. Hovens
1.1 Inleiding 21
1.2 Van oprichting, contractie, stagnatie (1814-1880) 21
1.3 De arbeidersbeweging als katalysator voor uitbreiding (1880-1914) 25
1.4 De Eerste Wereldoorlog (1914-1918) 29
1.5 Het interbellum 31
1.6 Oorlog en bezetting (1940-1945) 34
1.7 De jaren in de woestijn (1945-1988) 37
1.8 Drie decennia van snelle aanpassing (1989-2020) 40
1.9 Epiloog 43
2 Sturing door de staat: Over de relatie van de Koninklijke Marechaussee met haar gezagsdragers 51
M.J. de Weger en G.J. van der Windt
2.1 Inleiding 51
2.2 De huidige situatie 52
2.3 Vergelijking met krijgsmacht en politie 57
2.4 Historische ontwikkeling 58
2.5 Sturings- en organisatiemodellen 62
2.6 Besluitvorming over taken 64
2.7 Andere gendarmerieorganisaties 68
2.8 Afsluitend 70
3 Juridische grondslagen voor het optreden van de Koninklijke Marechaussee 75
M.D. Fink
3.1 Inleiding 75
3.2 Ontwikkeling van de politietaak KMar in de Politiewet 75
3.2.1 Wijziging Politiewet 76
3.2.2 Takenartikel Caribisch Nederland 78
3.3 Doel en reikwijdte artikel 4 Politiewet 2012 79
3.4 Samenwerking marechaussee en politie 82
3.4.1 Geografische en extraterritoriale reikwijdte taken KMar 83
3.5 De hoofdtaken van de marechaussee 84
3.5.1 Grenspolitietaken 84
3.5.2 Bewaken en beveiligen van objecten, personen en diensten 87
3.5.3 Internationale en militaire politie(zorg)taak 90
3.6 Afsluitend 91
4 Institutioneel kader Koninklijke Marechaussee 95
T.J. van Lit, E.R. Muller, C.N.J. Neisingh en D. van Putten
4.1 Inleiding 95
4.2 Nationale en internationale samenwerking 96
4.2.1 Nationale samenwerking 96
4.2.2 Samenwerking met internationale diensten 105
4.2.3 Analyse van het nationale en internationale netwerk van de KMar 109
4.3 Gezag, toezicht en verantwoording KMar 111
4.3.1 Gezag en beheer 111
4.3.2 Toezicht 112
4.3.3 Politieke verantwoording over de KMar 115
4.3.4 Analyse 117
4.4 Conclusie 119
Deel II: Taken en rollen van de Koninklijke Marechaussee 123
5 Intelligence vanuit het perspectief van de Koninklijke Marechaussee 125
J. Witte, C. Ewoldt, B. Hulsbosch en M. den Hengst
5.1 Inleiding 125
5.1.1 Algemeen 125
5.1.2 Positionering afdeling Intelligence binnen de Koninklijke Marechaussee 126
5.1.3 Onderscheid signalen, data, informatie, en intelligence 128
5.1.4 Leeswijzer 128
5.2 Intelligence toegepast in verschillende contexten 129
5.2.1 Intelligence toegepast in de militaire context 129
5.2.2 Intelligence toegepast in de context van de grenspolitietaak: het Common Integrated Risk Analysis Model (CIRAM) 132
5.2.3 Intelligence toegepast in de context van de opsporing 134
5.3 Intelligencecyclus 135
5.3.1 Stap 1 van de intelligencecyclus: initiatie 135
5.3.2 Stap 2 van de intelligencecyclus: verzamelen 135
5.3.3 Stap 3 van de intelligencecyclus: verwerken 137
5.3.4 Stap 4 van de intelligencecyclus: verspreiden 138
5.4 Kaders doorlopen intelligencecyclus 139
5.4.1 Kansen 140
5.4.2 Kaders 141
5.5 Een blik op de toekomst 142
5.6 Conclusie 143
6 De Koninklijke Marechaussee: Van oudsher ordehandhaver 147
T. van Ham, M. Rovers, J. Roede en T. Ellerman
6.1 Inleiding 147
6.2 Juridisch kader openbare ordehandhaving door de KMar 152
6.3 Grootschalige rellen: wetenschappelijke inzichten 155
6.4 Public order management: Theorie en praktijk 159
6.5 Tot slot 164
7 Opsporing marechaussee: Reflectie op kansen en uitdagingen 167
N. Kop, J. Wezemer en M. Oolbekkink
7.1 Inleiding 167
7.2 Rol en organisatie opsporing KMar 168
7.2.1 Opsporing algemeen 168
7.2.2 Juridisch kader en gezag 169
7.2.3 Organisatie van de opsporing 170
7.2.4 Sturing op de opsporing 174
7.2.5 Integrale samenwerking als speerpunt 175
7.3 Opsporing in de praktijk 177
7.3.1 Migratie 177
7.3.2 Opsporingstaak luchthavens 180
7.3.3 Samenwerking Caribisch gebied en internationaal 181
7.3.4 Inzet voor defensie: in Nederland en wereldwijd 183
7.4 Opsporing nu en toekomst 184
7.4.1 Tactische, Specialistische opsporing en opsporingsondersteuning 184
7.4.2 Diversiteit en innovatie binnen de opsporing 186
7.4.3 Ontwikkelingen vanuit politiek en samenleving 187
7.5 Tot slot 187
8 Informatie Gestuurd Optreden vanuit het perspectief van de
Koninklijke Marechaussee 193
E.J. de Waard, P.H.M. van Kuijk en J. Witte
8.1 Inleiding 193
8.2 Korte geschiedenis van het IGO-concept bij politie en krijgsmacht 194
8.3 De werking van IGO als algemeen sturingsprincipe 197
8.4 Het bereiken van gewenste effecten in een netwerk van nationale en internationale partners 205
8.5 De organisatorische uitdagingen van IGO 208
8.6 Slot 212
9 De uitoefening van de grenspolitietaak door de Koninklijke
Marechaussee 217
P. Wolf en M.A.H. van der Woude
9.1 Inleiding 217
9.2 De Europese context van grenspolitietaken 218
9.2.1 Randvoorwaarden voor een Europees gedeeld grensbeheer 219
9.2.2 Observaties 221
9.3 Geïntegreerd grensbeheer 222
9.4 De organisatie van grenspolitietaken bij de Koninklijke Marechaussee 228
9.4.1 Grenstoezicht 228
9.4.2 Toezicht aan de binnengrenzen 230
9.4.3 Dilemma’s voor de uitvoering 235
9.5 Informatie Gestuurd Optreden en Future Borders 237
9.5.1 Automatisering en informatisering 237
9.5.2 Grenscontroles in de toekomst 242
9.6 Ter afsluiting 244
10 De marechaussee in dienst van internationale vrede en veiligheid 247
H. Hovens en P. Neuteboom
10.1 Inleiding 247
10.2 De evolutie van de politiecomponent binnen crisisbeheersingsoperaties 248
10.3 Het politie-element, stabiliteitsoperaties en de veiligheidskloof 251
10.4 De marechaussee en politiemissies tot nu toe 255
10.5 De marechaussee en politiemissies: Heden en toekomst 261
10.6 Belemmering voor expeditionaire inzet 263
10.7 Tot slot 265
11 De Koninklijke Marechaussee-liaisonofficier als militair diplomaat 273
M. Grandia Mantas en M. Helgers
11.1 Introductie 273
11.2 Militaire diplomatie als capaciteit 275
11.3 Professionalisering militaire diplomatie 278
11.4 Militaire diplomatie in het informatiedomein 280
11.5 Taken en inzet LO-KMar 282
11.6 Casus hulpgoederen voor Ivoorkust 283
11.7 Casus inzet Nederlandse schepen voor operatie INDALO 284
11.8 Casus opsporing, aanhouding en uitlevering van een Nederlandse topcrimineel 286
11.9 Bevindingen casus over rol van KMar-LO als capaciteit voor militaire diplomatie 289
11.10 Conclusie 290
Deel III: Ethiek, cultuur en professionalisering van de Koninklijke
Marechaussee 293
12 Bijzondere eenheden Koninklijke Marechaussee 295
J. Timmer en J. van Horn
12.1 Inleiding 295
12.2 Gendarmerie en politie 296
12.3 Geschiedenis en hoofdtaken 298
12.3.1 Geschiedenis en ontwikkeling 298
12.3.2 Bevoegde gezaghebbenden en hoofdtaken 300
12.4 Bewaken & Beveiligen 301
12.4.1 Inleiding 301
12.4.2 Nationale taken binnen het stelsel van B&B 301
12.4.3 Ontwikkelingen binnen het stelsel B&B 302
12.4.4 Internationale taken op het gebied van B&B 303
12.5 Speciale interventies en arrestatie 304
12.5.1 Inleiding 304
12.5.2 Interventie 305
12.5.3 Arrestatie 307
12.6 Opsporingsondersteuning 310
12.7 Bijzondere opdrachten 310
12.8 Slot 313
13 Militaire politietaken: De marechaussee als combat gendarme 321
E. van Veenendaal en A.L. Judge-Heijboer
13.1 Inleiding 321
13.2 KMar in het militaire domein 322
13.2.1 Militaire politiefunctie van de KMar 323
13.2.2 Behoefte aan de militaire politiefunctie 325
13.2.3 MP-gap 325
13.3 De MP-ontwikkeling 326
13.3.1 De MP-taken van de KMar 328
13.4 Nederlands beleid 331
13.4.1 Algemeen militair beleid 331
13.4.2 Beleid m.b.t landoptreden 331
13.4.3 Militair politiebeleid 332
13.5 Doctrine 333
13.5.1 Doctrine Militaire Operaties 334
13.5.2 Doctrine MP-optreden 335
13.6 Militair Politie Operationeel Concept KMar 337
13.6.1 MP-optreden KMar 338
13.6.2 MP-toolbox 339
13.6.3 Provost Marshal Office 340
13.7 Conclusie 341
14 Integriteit binnen de Koninklijke Marechaussee 345
B.J. Rinsampessy en L. Heres
14.1 Introductie 345
14.2 Integriteit als ongrijpbaar fenomeen 346
14.3 Morele vraagstukken en integriteitsrisico’s bij de KMar 353
14.4 Het borgen en bewaken van integriteit 355
14.5 De integriteitsorganisatie van de KMar 358
14.6 Tot slot 366
15 Professionalisering en opleiding bij de Koninklijke Marechaussee: Een leven lang leren 373
E. de Waard en E. van Veenendaal
15.1 Introductie 373
15.2 Een leven lang leren 374
15.3 Het onderwijs- en kennisbeleid van de KMar in beweging 375
15.4 De opleidingsstelsels voor officieren, onderofficieren en manschappen 379
15.5 Een leven lang leren binnen de KMar onder de loep 386
15.6 Conclusie 393
16 Diversiteit, inclusie en leiderschap bij de Koninklijke Marechaussee 397
S. Çelik, A.M. Keijer en J.H. Blom
16.1 Inleiding 397
16.2 Kijkkader voor diversiteit en inclusie 399
16.3 Perspectieven op diversiteit 401
16.4 Inclusieve werkomgeving 405
16.5 Human Resource Management en leiderschap 407
Deel IV: De rol van de Koninklijke Marechaussee in de aanpak van onveiligheid 415
17 De Koninklijke Marechaussee en publiek-private crisissamenwerking in het veiligheidsdomein op Schiphol 417
E.E. van der Molen en P.L.J. Bos
17.1 Samenwerken in het veiligheidsdomein 417
17.2 De taken en verantwoordelijkheden van de KMar in relatie tot andere organisaties werkzaam op de luchthaven Schiphol 419
17.3 De andere spelers en hun rollen 420
17.3.1 Gezagdragers 420
17.3.2 Andere partijen 421
17.4 Rampen 426
17.5 Wijze van samenwerken, de veiligheidsketen en structuren 429
17.6 Structuren voor samenwerking op Schiphol 433
17.7 Aandachtspunten voor de KMar in publiek-private samenwerking 435
17.8 Aandachtspunten voor de KMar ten aanzien van PPS 439
17.9 Conclusie 441
18 De rol van de Koninklijke Marechaussee in de rechtsstaat 445
A. van Vark en M. Beuving
18.1 Introductie 445
18.2 Democratische rechtsstaat: definitie en trends 447
18.2.1 Definitie 447
18.2.2 Democratische rechtsstaat onder druk 448
18.3 Hybridisering van politie en krijgsmacht 450
18.4 Gendarmeries in een democratische rechtsstaat 453
18.5 De rol van de KMar in de rechtsstaat 455
18.5.1 Ontwikkelingen 455
18.5.2 Dilemma’s 458
18.6 Conclusie 462
19 De rol van de Koninklijke Marechaussee in de aanpak van terrorisme, gewelddadig extremisme en radicalisering 469
M.G.W. den Boer en M.M. Pannekoek
19.1 Inleiding 469
19.2 De aanpak van terrorisme en radicalisering door de KMar vanuit Europees perspectief 470
19.3 De rol van de KMar in de nationale aanpak van terrorisme en radicalisering 474
19.4 De uitvoering van de CTER-taak door de KMar binnen haar taakvelden 480
19.5 KMar als sensor, IGO en trends en ontwikkelingen binnen het dreigingsdomein 485
19.6 De internationale bijdrage van de KMar in het CTER-domein 490
19.7 Slotbeschouwing 493
20 Koninklijke Marechaussee als bestrijder van ondermijnende criminaliteit 499
M. Oolbekkink, J.A. Trompert en W. Slingerland
20.1 Inleiding 499
20.2 Aard, omvang en schade van ondermijnende criminaliteit 499
20.2.1 Ondermijning in Nederland 501
20.2.2 Effecten van ondermijnende criminaliteit 502
20.3 Wat doet de Nederlandse overheid tegen ondermijnende criminaliteit? 503
20.4 De rol van de KMar bij de beheersing van ondermijnende criminaliteit 505
20.4.1 Poortwachter op de grens en bij lucht- en zeehavens 506
20.4.2 Militaire politie voor een integere krijgsmacht 507
20.4.3 Partner in het stelsel Bewaken en Beveiligen 508
20.4.4 Nationale multidisciplinaire samenwerking 509
20.4.5 Zicht op ondermijning vergroten door het Strategisch Kenniscentrum (SKC) 510
20.5 De komende jaren 511
21 De marechaussee en het cyberdomein 515
B. van den Berg, E. Noordzij en M. Gerritsen
21.1 Cyberspace: de ruggengraat van de samenleving 515
21.2 Het cyberdomein: een veelheid van uitdagingen én kansen 516
21.3 Het digitale domein en de marechaussee 518
21.3.1 Handhaving 519
21.3.2 Opsporing 519
21.3.3 Inlichtingen 519
21.4 De werkzaamheden van de marechaussee in relatie tot het digitale domein 520
21.4.1 Digitale opsporing 520
21.4.2 Digitale Intelligence 523
21.5 Prevent, detect, respond, governance: acteren in het digitale domein 527
21.6 Prevent, detect, respond en governance binnen de Koninklijke Marechaussee: Een evaluatie 529
21.6.1 Handhaving: preventie met ruimte voor groei 530
21.6.2 Opsporingstaken: inzet op detectie en respons 530
21.6.3 Intelligence: inzet op preventie, maar ook op detectie en respons 531
21.6.4 Governance: het vergeten domein? 532
21.7 Tot besluit 533
22 De rol van de Koninklijke Marechaussee bij de aanpak van onveiligheid in het Koninkrijk der Nederlanden (Carib) 537
C. Ernstsen en Y. Burlet
22.1 Inleiding 537
22.2 Caribische deel van het Koninkrijk, een bewogen historie in een complexe regio 538
22.2.1 Historie als context voor het heden 538
22.2.2 Van kolonies tot de staatkundige vernieuwing op 10-10-10 539
22.2.3 Het Koninkrijk der Nederlanden in de Caribische regio 541
22.3 Ontwikkelingen sinds 10-10-10 542
22.3.1 Veiligheidssituatie 542
22.3.2 Landspakketten 543
22.4 Invloed van toekomstige bedreigingen op werkzaamheden KMar in Caribisch gebied 545
22.4.1 Georganiseerde misdaad en ondermijning ook in het Caribisch gebied een toenemend probleem 545
22.4.2 Irreguliere migratie en migratiecriminaliteit als ondermijning van de economie en veiligheid 547
22.5 De rol en taken van de KMar in het Caribische deel van het Koninkrijk 548
22.5.1 Militaire Politiezorg als een Koninkrijkaangelegenheid 549
22.5.2 De politietaken van de KMar in het Caribisch gebied 550
22.5.3 Bijstand 552
22.6 De rol van de KMar, nu en in de toekomst 555
22.6.1 Lokale samenwerking is de sleutel naar de toekomst 556
22.6.2 Regionale en internationale samenwerking – verstoren aan de voorkant 558
22.6.3 Informatiedeling als wapen tegen georganiseerde misdaad en ondermijning 559
22.6.4 Gegevensverstrekking 559
22.7 Tot slot 560
23 De Koninklijke Marechaussee en onveiligheid op het vliegveld en in de haven 565
E. Bervoets, J. Clayden en W. Woudstra
23.1 Inleiding 565
23.2 De marechaussee op de lucht- en zeehavens 566
23.3 Onveiligheid op lucht- en zeehavens: Thema’s en ontwikkelingen 573
23.4 Onveiligheid op lucht- en zeehavens: Feitelijke aanpak 582
23.5 Slot 585
24 Over de toekomst van de Koninklijke Marechaussee 589
M.G.W. den Boer, I. van Kemenade, J.A.J. Leijtens, E.R. Muller en J. Roede
24.1 Inleiding 589
24.2 Ontwikkelingen, trends, kansen en bedreigingen 591
24.3 De rol van de KMar in het veranderende veiligheidsdomein 594
24.4 Innovatie en technologie bij de KMar 600
24.5 De toekomst van de KMar 602
Auteurs 609
Trefwoordenregister 615
Serie Handboeken Veiligheid 627
Rubrieken
- advisering
- algemeen management
- coaching en trainen
- communicatie en media
- economie
- financieel management
- inkoop en logistiek
- internet en social media
- it-management / ict
- juridisch
- leiderschap
- marketing
- mens en maatschappij
- non-profit
- ondernemen
- organisatiekunde
- personal finance
- personeelsmanagement
- persoonlijke effectiviteit
- projectmanagement
- psychologie
- reclame en verkoop
- strategisch management
- verandermanagement
- werk en loopbaan
