Focus op eer

Inleiding: van kijken naar zien 12

Close-up: Eerlijke foto’s 17

1 De politiële aanpak van gewelddadige eerzaken inNederland 18
1.1 Politiewerk in de multi-etnische samenleving 18
1.1.1 Een veranderende samenleving 18
1.1.2 Taken van de politie 23
1.2 Politiële aandacht voor gewelddadige eerzaken 24
1.2.1 Ontstaan van de politiële aanpak 24
1.2.2 Het begrip ‘eergerelateerd geweld’ 34
1.2.3 Geweld in afhankelijkheidsrelaties 39
1.2.4 Huiselijk en eergerelateerd geweld vergeleken 45
1.3 Samenwerking met andere partners 48
1.3.1 De politie kan het niet alleen 48
1.3.2 Aandachtspunten bij samenwerking 53

Close-up: Eer op straat 57

2 Bekende perspectieven op eer en geweld 58
2.1 Het nut van theorie 58
2.1.1 Een belangrijk hulpmiddel 58
2.1.2 Verschillende perspectieven 59
2.2 De historisch-sociologische benadering 65
2.2.1 De civilisatietheorie 65
2.2.2 Eer, verinnerlijking van dwang en veroordeling van eigenrichting 70
2.3 Het antropologische perspectief 74
2.3.1 Antropologen in het mediterrane gebied 74
2.3.2 Eer door de ogen van antropologen 76
2.4 Verdieping 82
2.4.1 Gender en eer 82
2.4.2 Religie en eer 88

Close-up: Schermen met eer 95

3 Een ander perspectief op eer en geweld 96
3.1 Het levensloopperspectief 96
3.1.1 Uitgangspunten 96
3.1.2 Kernbegrippen 100
3.2 Eerste stappen 103
3.2.1 Families in de levensloop 103
3.2.2 Een eerste schematische aanzet 106
3.3 Naar een geïntegreerd perspectief 115
3.3.1 Een nieuw levensloopschema voor geweld en eer in familieverband 115
3.3.2 De levensloop nader bekeken 118
3.4 Verschillende perspectieven op eer en geweld vergeleken 119
3.4.1 Verschillende niveaus 119
3.4.2 Verschillende antwoorden op verschillende vragen 120

Close-up: Het geheim van de smid 123

4 Herkennen van eerzaken 124
4.1 Complicaties 124
4.1.1 Momentopnames 124
4.1.2 Twijfelachtige eer 125
4.2 Werken met rode vlaggen 127
4.2.1 Enkele gedachten achter de rode vlaggen 127
4.2.2 Soorten rode vlaggen 128

Close-up: Kunnen én willen 135
5 Informatie verzamelen over een eerzaak 136

5.1 De checklist 136
5.1.1 Enkele gedachten achter de checklist 136
5.1.2 Aannemen van een zaak 144
5.1.3 Identificeren van het probleem 147
5.1.4 Diepteanalyse 151
5.1.5 Aanpak 161
5.2 Gegevens 170
5.2.1 Verwerken van gegevens 170
5.2.2 Verstrekken van gegevens 176

Close-up: Met eer geknipt 181

6 Werken met deskundigen 182
6.1 De rol van deskundigen in het strafproces 182
6.1.1 Het strafproces 182
6.1.2 Doel van de inzet van deskundigen 184
6.2 Een deskundige inschakelen 186
6.2.1 Het benaderen van een deskundige 186
6.2.2 Soorten deskundigheid 188
6.2.3 Verschil in opvatting tussen deskundigen 189
6.3 Voorwaarden 193
6.3.1 Eisen aan een deskundige 193
6.3.2 Eisen aan de politie 195

Close-up: Twee soorten eer 199

7 Eerzaken tellen 200
7.1 Zichtbaarheid 200
7.1.1 Het zicht van de politie 200
7.1.2 Het zicht van betrokken burgers 201
7.2 Het doel van cijfers 202
7.2.1 Een constructivistische visie 202
7.2.2 Inzicht in de politiële aanpak en in de door de politie behandelde casuïstiek 203
7.3 Enkele cijfers over eerzaken 205
7.3.1 Eerzaken in Nederland 205
7.3.2 Internationaal vergelijken 211

Close-up: De pijn van eerverlies 215
8 Eer in de toekomst: een spel van licht en schaduw 216

8.1 Oog voor de negatieve kanten van eer 216
8.1.1 De hardnekkigheid van geweld uit naam van eer 216
8.1.2 Veroordelen van geweld uit naam van eer 217
8.1.3 Lachen om eercodes 218
8.2 Oog voor de positieve kanten van eer 221
8.2.1 Glimlachen om eer? 221
8.2.2 Een spel van licht en schaduw 221

Dankwoord 225
Literatuur 227