In mijn nieuwe boek Storytelling - De weg naar het hart bespreek ik hoe je het corporate verhaal van een bedrijf, organisatie, product of maatregel kunt ontwikkelen. Met het corporate verhaal bedoel ik in dit geval het achterliggende verhaal dat vertelt waar een bedrijf of organisatie voor staat, of waar een productie toe dient of een maatregel voor bedoeld is.
Ik beweer en onderbouw vervolgens in mijn boek dat het corporate verhaal pas echt bij een doelgroep zal doordringen, als dat verhaal drie ‘hoofdpersonen' heeft. Op de eerste plaats is dat de eigenlijk hoofdpersoon van het verhaal, het personage van vlees en bloed of wellicht het ding dat in het verhaal centraal staat en een ontwikkeling doormaakt. Deze wordt ook wel de protagonist genoemd. Maar gelijktijdig dient ook de ontvanger van het verhaal, de doelgroep dus, zich dermate met het verhaal identificeren dat deze a.h.w. de tweede hoofdpersoon wordt en samen met de protagonist het avontuur meemaakt en dus ook een ontwikkeling doormaakt. En dat zal alleen gebeuren als er nog een derde persoon is die zich volledig met het verhaal identificeert en dezelfde ontwikkeling als de protagonist doormaakt of heeft doorgemaakt, en dat is de verteller of bedenker van het verhaal.
Hiermee stuiten we dus op de vraag hoe je er als verteller of bedenker van een corporate verhaal ervoor kunt zorgen dat dit een verhaal is dat a.h.w. op je lijf geschreven is, een verhaal waar je volledig achter staat en waarmee je je 100% kunt identificeren. In mijn boek raad ik aan om het corporate verhaal te enten op een ander verhaal, namelijk je professionele verhaal. Het professionele verhaal vertelt waarom je een bepaalde positie of functie binnen een bedrijf of organisatie hebt, waarom je doet wat je doet. En om dit professionele verhaal op overtuigende manier te kunnen formuleren, raad ik vervolgens aan om dit te enten op je persoonlijke verhaal of levensverhaal.
Maar hoe vind en formuleer je nu je levensverhaal? Zonder te vervallen in overdrijvingen en heldendaden, maar zonder anderzijds ook te bescheiden te zijn?
In mijn boek reik ik daarvoor verschillende gereedschappen en methodes aan. In deze blog wil ik er twee bespreken. Ten eerste wil ik het hebben over de zeven dramatische stappen die de Pixar-studio's hanteren. Ten tweede wil ik ingaan op de premisse, op het krachtenveld dat op ieder personage van een sterk verhaal rust. En dus bij voorkeur ook op jezelf, als hoofdpersoon van je eigen levensverhaal.
Dramatische stappen
De zeven stappen van Pixar werden ontwikkeld door Steve Jobs, medeoprichter en topman van Apple en lid van de raad van bestuur van Pixar Animation Studios. De zeven stappen moesten van Steve Jobs aan de basis staan van iedere film die door de Pixar Studio's gerealiseerd werd. Ze zijn erop gericht een verhaal structuur en dramatische ontwikkeling te geven. Dat maakt ze ook uitermate geschikt om het persoonlijke levensverhaal te schragen. De zeven stappen van Pixar luiden als volgt:
Er was eens...
Wie was je ooit, op een goed moment in de tijd, en wat was destijds het doel in je leven?Iedere dag, keer op keer ...
Wat was destijds je dagelijkse routine, de gang van zaken die alles in balans hield?Op een dag ...
Wat was de aanleiding, de call of adventure om iets anders te gaan doen. Welk nieuw doel in je leven zorgde voor nieuwe uitdagingen?Als gevolg daarvan ...
Waar leidde die eerste call of adventure toe? In welke nieuwe en essentiële levensfase of etappe kwam je terecht? En als gevolg daarvan ...
Welke volgende tussenstap werd er a.h.w. door die nieuwe fase in je leven als vanzelf afgedwongen? Totdat uiteindelijk: de climax...
Hoe kwam je in je huidige leven terecht, waarbij alles toch nog goed kwam? Althans, voor het moment ...Leefde nog lang en gelukkig.
Maar ... iets in je leven zal nooit meer worden zoals het ooit was. Welke persoonlijke ontwikkeling heeft er in je leven plaatsgevonden?
Premisse
De premisse van je levensverhaal heeft te maken met de persoonlijke ontwikkeling van de zevende Pixar-stap. Als het goed is ontwikkelt je leven zich van een leven met lagere waarde naar een leven met hogere waarde, van een tweede keus leven naar een eerste keus leven. Die lagere waarde of dat tweede keus leven heeft vaak te maken met een negatieve karaktereigenschap of een angst. Bijvoorbeeld luiheid, hebberigheid, angst voor het onbekende of verlegenheid. De hogere waarde of eerste keus waarnaartoe je leven zich ontwikkelt heeft dan te maken met de tegenstelling van die negatieve karaktereigenschap of angst. Bijvoorbeeld passie, vrijgevigheid, positieve nieuwsgierigheid of onbevangenheid. Kijk nu eens of je je levensverhaal kunt formuleren als een ontwikkeling waarbij je je dankzij je positieve eigenschap - en ondanks je negatieve eigenschap - wist te ontwikkelen van een tweede keus leven of een lagere waarde naar een eerste keus leven of een hogere waarde. Als je daarbij eerlijk zowel je positieve kanten als je negatieve kanten durft te benoemen en te belichten, ontstaat er als het goed is een gelaagd en universeel herkenbaar levensavontuur, waaruit je uiteindelijk na een lange strijd als glorieuze overwinnaar tevoorschijn komt. Probeer maar.
Of je nu je levensverhaal formuleert aan de hand van de zeven stappen van Pixar, aan de hand van een premisse, aan de hand van een combinatie van beide of aan de hand van een of meer van de andere gereedschappen die ik in mijn boek behandel, het resultaat zal altijd een meerwaarde hebben in vergelijking met een opsomming van de feiten die zich in je leven voordeden. Het levensverhaal zal gaan ademen, zal meer worden dan de som der delen, en zal iedereen aanspreken, inclusief de lijder van dat leven zelf.
En dat doorleefde en gelaagde levensverhaal zal vervolgens bijzonder geschikt zijn om je professionele verhaal, dat vertelt waarom je doet wat je doet, te ontwikkelen. En op basis daarvan kan vervolgens ook het corporate verhaal van de organisatie waar je voor werkt ontworpen en uitgewerkt worden.
En daar ging het allemaal om.
Als filmmaker en scenarioschrijver realiseerde Joost Schrickx (1963) vele documentaires, fictie-films en bedrijfsfilms. Hij kan daar bevlogen over vertellen, en in de loop der jaren ontwikkelde hij zich tot een ervaren docent en trainer. Na het verschijnen van Basisboek Scenarioschrijven (2015) is Storytelling, de weg naar het hart (2019) zijn tweede boek.
